Ngày 4/7/1991, nhà báo Trần Quang Thành bị tạt acid khiến khuôn mặt bị dị dạng, mất cả môi và mũi, một mắt bị mù, mắt còn lại chỉ nhìn được 1/10 và thân thể bị hủy hoại 81%, sau khi ông có các bài viết chống tiêu cực và phơi bày tham nhũng tại Việt Nam.

Đến hôm nay công cuộc phòng, chống tham nhũng tại Việt Nam vẫn chưa đến hồi kết và có lẽ sẽ khó có hồi kết, mặc dù nhiều người nhận định, đây là giai đoạn Việt Nam chống tham nhũng quyết liệt nhất…

RFA có cuộc phỏng vấn nhà báo Trần Quang Thành sau 28 năm ông gặp tai nạn nghề nghiệp để nghe ông phân tích, nhận định về tình hình chống tham nhũng hiện nay!

Diễm Thi: Thưa nhà báo Trần Quang Thành, vừa qua trên 70 cán bộ, đảng viên thuộc diện Bộ Chính trị, Ban bí thư quản lý bị kỷ luật Đảng và xử lý hình sự, ông có tin Việt Nam đã và đang quyết liệt chống tham nhũng hơn bao giờ hết?

Ông Trần Quang Thành: Chào cô Diễm Thi và thính giả RFA. Theo tôi thì công cuộc chống tham nhũng hiện nay như một trò hề vì không phải đánh trực tiếp vào những người đương nhiệm mà toàn là hồi tố như Lê Thanh Hải hiện nay. Chẳng lẽ nhiệm kỳ của ông Nguyễn Phú Trọng hoàn toàn trong sạch, không có một người nào phải đứng trước vành móng ngựa về chống tham nhũng cả hay sao?

Vì vậy tôi nghĩ họ ra luật chống tham nhũng để thanh trừng lẫn nhau mà thôi chứ không phải vì dân vì nước gì hết.

Diễm Thi: Thưa ông, vậy theo ông, khẩu hiệu của ông Trọng “Không có vùng cấm, không có ngoại lệ, bất kể người đó là ai trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng” được ông hiểu như thế nào thông qua những gì ông Trọng làm mà nhiều người hay nói là công cuộc “đốt lò” của ông ấy đã đang và sẽ thành công?

Ông Trần Quang Thành: Ông Trọng chỉ cho vào lò những đối tượng ông muốn triệt hạ, chứ những đối tượng mà ông nâng niu thì không. Cho nên việc kiên quyết chống tham nhũng của ông thực chất là triệt những kẻ có thể cản trở ông về quyền lực. Ông Trọng bảo “không có vùng cấm”, ai chả nói thế nhưng hành động thì mới quan trọng, nó chứng minh cho lời nói.

Diễm Thi: Nhưng những vụ tiêu cực tiếp tục bị phanh phui “không ngoại lệ”khi 7 thứ trưởng và nguyên thứ trưởng dính kỷ luật trong vòng nửa năm qua, ông có nghĩ đó là sự “mạnh tay” thật của chiến dịch chống tham nhũng hay là “chiêu trò” an dân trước thềm đại hội XIII?

Ông Trần Quang Thành: Tất cả mọi hành động xử lý kỷ luật vừa qua đều là thanh trừng lẫn nhau, răn đe cho nhau, nhưng dù sao chúng ta cũng thấy rõ bộ mặt thật của Nhà nước cộng sản rằng, nếu một người có quyền cầm bút ký là có thể tham nhũng, từ xã cho đến Trung ương. Quan trọng là người thế lực mạnh sẽ lấn át người thế lực yếu.

Hồi kỷ luật Nguyễn Tấn Dũng, ông Nguyễn Phú Trọng đâu có làm được mà phải khóc và gọi là đồng chí X. Bây giờ ông Trọng tìm những phe cánh cũ của Nguyễn Tấn Dũng xử lý.

Nếu vì dân vì nước thì ông Trọng phải lôi những tập đoàn lớn đang bị tố cáo như Sun Group, Vin Group, tập đoàn của Trịnh Văn Quyết ra xử…

Ở Việt Nam, chống tham nhũng là thứ vũ khí để họ trị nhau.

Gọi là mị dân thì cũng đúng nhưng dân họ không tin đâu. Dân họ không nói ra thôi chứ họ không tin các ông có thể chống tham nhũng. Thế lực của Tất Thành Cang còn rất mạnh nên 70 ủy viên trung ương không thể bỏ phiếu kỷ luật ông này.

Nếu muốn chống tham nhũng vì dân vì nước thì ông Trọng phải kỷ luật hết những ai tham nhũng, những ai cướp của dân. Nhưng ông Trọng lại bảo nếu xử lý hết cán bộ thì lấy cán bộ đâu mà làm.

Nội bộ đảng cộng sản có thể mâu thuẫn với nhau kịch liệt, ví dụ hai phe Dũng - Trọng. Nhưng đến một lúc nào đó, vì quyền lợi của đảng và quyền lợi của họ với nhau thì họ cũng sẽ “ngã giá” với nhau để giữ lại thế cân bằng chứ không bao giờ triệt hạ nhau đến cùng.

Diễm Thi: Theo như ông nói, nếu chính quyền Việt Nam kiên quyết loại bỏ khỏi bộ máy của Đảng, nhà nước những cán bộ “hư hỏng”, triệt hạ phe cánh nhưng liệu có loại bỏ được “chân rết” của họ khi nó đã bám rễ và vươn vòi quá sâu? Ông có thể phân tích thêm về vấn đề này?

Ông Trần Quang Thành: Muốn chống tham nhũng thành công phải dựa vào dân, nghe dân chứ đừng theo ý đảng thì họ sẽ triệt được tất cả những kẻ tham nhũng, còn nếu cứ như bây giờ là phe nọ giết phe kia thì diệt được chân rết này sẽ tòi ra chân rết khác. Hiện nay họ chỉ chống tham nhũng trên bề mặt. Ngay cả ông Nguyễn Phú Trọng cũng đâu chịu kê khai tài sản!

Tóm lại, còn ĐCS thì không bao giờ chống tham nhũng được vì họ vừa đá bóng vừa thổi còi đúng như câu “luật là ta, ta là luật”.

Diễm Thi: Ông nhận định như thế nào về tình hình này trước đại hội XIII? “Lò” của ông Trọng sẽ tiếp tục nóng? Những vấn đề nào ông nghĩ sẽ được đưa ra bàn luận kỹ trước, trong và sau đại hội?

Ông Trần Quang Thành: Lò vẫn sẽ nóng để diệt những người không ăn ý với ông Trọng. Trước đại hội đảng thì họ sẽ đưa những vấn đề về trong sạch đảng để lấy lòng dân nhưng thực tế họ không bao giờ làm được những điều họ nêu ra. Từ xưa đến nay vẫn thế, không có gì mới cả.

Đại hội sắp tới tôi nghĩ họ cũng làm sao để củng cố nội bộ của họ để bám rễ và tiếp tục thống trị. Tổ chức đại hội đảng chỉ tốn tiền của dân. Buồn cười ở chỗ trong một nước có hai hệ thống chính quyền là đảng và Nhà nước, mà cuối cùng chỉ là đảng thống trị.

Một đất nước muốn công bằng, dân chủ, văn minh thì không thể nào để độc đảng lãnh đạo như hiện nay mà cần một sự thay đổi lớn trong đất nước.

Phải nói rõ rằng những nội dung nào được bàn hay danh sách nhân sự tại đại hội đảng kỳ tới do một nơi quyết định, đó là Bắc Kinh.

Ngày xưa thì Liên Xô sẽ đưa danh sách người lãnh đạo chủ yếu. Bây giờ Trung Quốc sẽ làm việc này.

Diễm Thi: Theo quan sát của ông thì có gì khác biệt trong việc chống tham nhũng của chính phủ Việt Nam từ hơn 10 năm qua?

Ông Trần Quang Thành: Ngày càng bộc lộ rõ việc chống tham nhũng chỉ là chiêu bài để ĐCS thâu tóm quyền lực. Ngày xưa thì họ còn lừa được dân. Ngày xưa tôi cũng bị lừa khi nghe họ chống tham nhũng, tôi đã làm rất nhiều vấn đề để chống tham nhũng.

Khi chống tham nhũng thì cả Ban nội chính trung ương là bộ máy cắt rễ. Nếu một người nào đó trong Bộ chính trị đang có thế lực mà bị tố cáo thì ban này sẽ làm nhiệm vụ là “cắt rễ” để rễ cái không bị nguy hiểm.

Còn nếu ai đó không được ưng ý trong Bộ chính trị thì ban này sẽ vẽ ra một hồ sơ rất xấu để triệt hạ.

Bộ công an hiện nay là một bộ máy siêu quyền lực. Chống tham nhũng  ở đấy mà tham nhũng cũng ở đấy cho nên nó đẻ ra rất nhiều chuyện. Các vụ chống tham nhũng và tham nhũng vừa rồi đều dính đến công an. Họ thanh trừng lẫn nhau thôi.

Trong bộ máy công an tham nhũng rất nhiều. Hầu như những người có chức có quyền trong Bộ công an đều có những quyền lợi liên quan đến những cơ quan khác. Tôi đã từng chứng kiến những vụ việc mà người trong Bộ công an bao che cho thuộc hạ như thế nào, và tôi từng là nạn nhân của ngành công an. Vì thế tôi hoàn toàn không tin - Tôi cũng là nạn nhân của sự bao che.

Diễm Thi: Cảm ơn nhà báo Trần Quang Thành đã dành thời gian cho RFA – Kính chúc nhà báo thật nhiều sức khỏe!