Thu Hằng

Nạn bài Do Thái trỗi dậy tại Pháp là chủ đề chính trên các nhật báo Pháp số ra ngày 20/02/2019. Gần 100 ngôi mộ của người Do Thái ở nghĩa trang Quatzenheim (vùng Bas-Rhin, miền đông nước Pháp) bị bôi bẩn và vẽ hình chữ thập Đức quốc xã ; những lời xúc phạm cực đoan, bài Do Thái mà nạn nhân là nhà triết học Alain Finkielkraut bên lề cuộc biểu tình Áo Vàng vào cuối tuần trước, những sự kiện này đã khiến công luận Pháp phẫn nộ và lên án.

Tối 19/02/2019, 15 chính đảng Pháp và đông đảo người dân đã tập trung tại quảng trường Cộng Hòa (Paris) để bày tỏ « Nước Pháp nói không với chủ nghĩa bài Do Thái » theo nhận xét của Le Figaro ; « Bài Do Thái : Vấn đề liên quan đến tất cả mọi người » là nhận định của La Croix. Hàng nghìn người tập hợp tối qua thể hiện « Nền Cộng Hòa phản đối chủ nghĩa bài Do Thái », theo hàng tựa trên trang nhất của Libération.

Theo xã luận của Libération, họ muốn « thể hiện tinh thần tương ái quốc gia đối với người Pháp gốc Do Thái bị tổn thương, bàng hoàng vì những hành động hận thù lặp đi lặp lại ». Tấn công vào người Pháp gốc Do Thái là tấn công vào mọi công dân Pháp. Bởi vì, thứ nhất, giữa nền Cộng Hòa và người Pháp gốc Do Thái có một thỏa thuận lịch sử : Mọi người đều có quyền bình đẳng, trong đó có cả người gốc Do Thái.

Tiếp theo, đã đến lúc phải nhắc lại rằng một xã hội bị ám ảnh bản sắc và tự do nhận theo một nhóm tôn giáo hay tộc người phải tự loại trừ vào thời điểm lựa chọn trước các nguyên tắc toàn cầu, đã được công bố năm 1789 và đã kéo dài trong suốt các cuộc đấu tranh vì công bằng. Khi một số người bị tấn công, công dân Pháp cần đoàn kết để bảo vệ những di sản dân chủ và cộng hòa, được cho là thành trì vững chắc duy nhất để chống lại những hành động thiếu khoan dung.

Tại sao tình trạng bài Do Thái lại trỗi dậy vào thời điểm này ? Theo giáo sư Alain Chouraqui, trong bài phỏng vấn trên Le Monde, « lịch sử châu Âu cho thấy rằng tình trạng bài Do Thái là chỉ số biểu lộ của một hiện trạng xã hội bất ổn. Người Do Thái thường được xem là thuộc tầng lớp tinh hoa, trong đó có giới trí thức và tài chính, và khi một phong trào tấn công vào giới tinh hoa, thì cũng nhanh chóng tấn công vào người Do Thái ». Dù đối lập về hệ tư tưởng, cả hai phe cựu tả, cực hữu tham gia phong trào Áo Vàng có hai điểm chung từng khiến họ xích lại gần nhau trong lịch sử : bác bỏ hệ thống và bài người Do Thái.

Xuống đường để lên án « lòng hận thù đang lan rộng », thể hiện tình đoàn kết với cộng đồng Do Thái và sự gắn bó với nền Cộng Hòa, nhưng theo xã luận của La Croix, những người tham gia tập trung tối hôm qua hiểu rằng hành động của họ sẽ không chấm dứt được sự tình trạng bài Do Thái. Nhưng « làm thế nào để ngừng sự thù hận ? » là câu hỏi được liên tục đặt ra trong « cuộc tập trung chống bài Do Thái », theo Libération. Phải chăng đã đến lúc cần tăng cường luật pháp, trong đó liên quan đến cả những lời lẽ hằn thù lan rộng trên mạng xã hội mà hiện nay vẫn không bị trừng phạt ?

Pháp và Đức muốn cứu ngành công nghiệp châu Âu trước hai đối thủ nặng ký Trung Quốc và Hoa Kỳ. Ngày 19/02/2019, bộ trưởng Kinh Tế hai nước nhấn mạnh rằng đã đến lúc Liên Hiệp Châu Âu phải đề ra một chiến lược công nghiệp chung ngay trong thượng đỉnh diễn ra vào tháng Ba.

Theo nhận định của nhật báo kinh tế Les Echos, « Paris và Berlin muốn tạo ra những nhà vô địch châu Âu ». Nguyện vọng này được thể hiện rõ trong việc chuẩn bị một chính sách công nghiệp phù hợp với thế kỷ XXI. Và lĩnh vực áp dụng đầu tiên là pin điện. Công ty liên doanh sẽ nhận được 1,7 tỉ euro đầu tư ban đầu từ vốn nhà nước và sẽ thành lập hai nhà máy ở Đức và Pháp. Các thành viên Liên Hiệp Châu Âu khác được mời tham gia dự án.

« Paris và Berlin muốn thay đổi quy định để xây dựng ngành công nghiệp tương lai của châu Âu »là nhận định của Le Figaro nhằm hành động và để không còn bị phụ thuộc vào cạnh tranh từ Trung Quốc và Hoa Kỳ. Quan ngại này được bộ trưởng Kinh Tế Pháp Bruno Le Maire nhấn mạnh trong phát biểu : « Châu Á tiến lên, Trung Quốc mở rộng, những con đường tơ lụa đang nuốt hết trên đường tiến, vậy mà châu Âu lại bất động ».

Vấn đề đặt ra là nếu Pháp đã quen với kiểu chiến lược công nghiệp, thì dự án này lại là một cuộc cách mạng nhỏ bên phía Đức, nơi ngành công nghiệp thường không lẫn lộn với chính trị. Thất bại rút ra từ trường hợp hợp nhất Siemens và Alstom là bài học cho cả hai nước nên Berlin và Paris muốn thay đổi quy định về cạnh tranh.

Chỉ bằng hai tin nhắn trên Twitter : « Chúng tôi rút » và « Không có giải pháp thay thế, vì chúng tôi có lẽ buộc phải thả họ », tổng thống Mỹ Donald Trump đang khiến Liên Hiệp Châu Âu bối rối về việc tiếp nhận lại công dân tham gia thánh chiến ở Syria và Irak.

Le Monde nhận định : « Liên Hiệp Châu Âu bị chia rẽ về số số phận của công dân tham gia thánh chiến » vì không thông qua được một lập trường chung. Lãnh đạo ngành ngoại giao châu Âu Federica Mogherini thông báo « sẽ không có quyết định ở cấp Liên Hiệp Châu Âu. Quyết định thuộc thẩm quyền của mỗi chính phủ ».

Để công dân châu Âu tham gia thánh chiến ở lại Syria và Irak, kiểm soát việc họ trở về châu Âu từng trường hợp một hoặc bắt giữ họ ngay khi họ đến biên giới ? Cả ba giải pháp đều không thuyết phục hoàn toàn các thành viên Liên Hiệp Châu Âu.

Thời sự châu Á nổi bật với chuyến công du hai nước Nam Á của thái tử Ả Rập Xê Út Mohammed Ben Salmane.

Đánh giá về hai chuyến công du này, Les Echos cho rằng « Riyad đặt cược cùng lúc vào cả Ấn Độ và Pakistan » để tìm kiếm đối tác và gây ảnh hưởng, khẳng định vị trí số 1 trên thế giới về dầu lửa. Thái tử Ả Rập Xê Út cho rằng chuyến công du của mình nhằm « góp phần giảm căng thẳng » giữa Ấn Độ và Pakistan.

Tuy nhiên, nhật báo Le Figaro không chia sẻ cùng quan điểm và cho rằng « MBS khuấy động căng thẳng giữa Ấn Độ và Pakistan ». Le Figaro cho rằng thái tử Ả Rập Xê Út đã phạm sai lầm khi kết hợp chuyến thăm chính thức Pakistan và đến Ấn Độ – hai cường quốc hạt nhân, hai nước láng giềng nhưng luôn căng thẳng với nhau.

Đến Islamabad vào Chủ Nhật tuần trước, Mohammed Ben Salmane trở về nước tối thứ Hai và sau đó bay đến New Delhi vào thứ Ba 19/02/2019. Hai chuyến công du diễn ra dường như không đúng thời điểm do cuộc khủng bố đẫm máu nhắm vào quân đội Ấn Độ do một tổ chức khủng bố ở Pakistan tiến hành. Vậy mà, trong chuyến công du Pakistan, MBS không một lần lên án tổ chức khủng bố Jaish-e-Mohammed. Thêm vào đó, trong khi Ấn Độ tìm cách cô lập nước láng giềng trên trường quốc tế, thái tử Ả Rập Xê Út lại tuyên bố đầu tư vào nước đồng minh Pakistan 21 tỉ đô la.

Ấn Độ cũng phụ thuộc nhiều mặt vào Ả Rập Xê Út, như dầu lửa-khí đốt và 2,7 triệu lao động Ấn Động đang làm việc ở quốc gia Trung Đông và hàng năm gửi về nước 11 tỉ đô la. Chỉ còn ba tháng sẽ diễn ra bầu cử Quốc Hội tại Ấn Độ, chính phủ của thủ tướng Modi có thể được hưởng lợi nếu MBS biến những lời hứa đầu tư thành hiện thực, đặc biệt trong lĩnh vực năng lượng, trong bối cảnh đảng BJP của thủ tướng Modi bị chỉ trích về những kết quả xấu trong lĩnh vực kinh tế.

Trên lĩnh vực xã hội, nhật báo Le Monde có bài phóng sự về nguy cơ khan hiếm biệt dược tại Anh Quốc. Trước thời hạn Brexit, rất nhiều người bệnh tìm đủ cách để tích thuốc điều trị dù bị cấm.

Tình trạng khan hiếm thuốc không phải chỉ do Brexit gây ra, mà còn do hai nhà máy dược phẩm của Anh đã bị mất giấy chứng nhận vào năm 2017. Thêm vào đó là một số hóa chất xuất xứ từ Trung Quốc và Ấn Độ ngày càng khan hiếm trên thị trường. Tuy nhiên, « bất trắc xung quanh Brexit làm vấn đề thêm căng thẳng », theo nhận định của ông Simon Dukes, giám đốc Ủy Ban đàm phán về dịch vụ dược phẩm Anh (PSNC).

Để đối phó với khả năng khan hiếm thuốc, chính quyền Anh đã đưa ra một số biện pháp : ra lệnh cho các phòng bào chế Anh trữ thêm kho thuốc nhiều hơn sáu tuần so với thông thường ; ký hợp đồng thuê nhiều máy bay và tầu thủy để sẵn sàng vận chuyển các mặt hàng khẩn cấp ; các hiệp hội về các căn bệnh thường xuyên lập báo cáo tình hình trên thực địa.

Ẩn sau mối lo lắng là sự thiếu tin tưởng của người dân đối với chính phủ Anh. Chính quyền thường xuyên nhắc lại rằng mọi chuyện sẽ ổn, nhưng cho tới nay vẫn từ chối công bố các bước chuẩn bị của mình.

Không chỉ Anh, mà Pháp cũng đang trải qua giai đoạn thiếu thuốc men mà theo Le Figaro, tình trạng này chưa bao giờ lại làm « các phòng bào chế lo ngại » đến như vậy.

Ví dụ có 538 lần thiếu thuốc được thống kê trong năm 2017, so với 400 lần trong năm 2014. Một phần ba dân Pháp gặp phải tình trạng này trong 6 tháng vừa qua. Những loại thuốc bị thiếu là các lọa vacxin, thuốc chống ung thư, chống động kinh.

Để đối phó với tình trạng này, trong kế hoạch hành động, các nhà công nghiệp dược phẩm đã tăng cường bắt buộc đảm bảo kho dự trữ đối với những loại thuốc ưu tiên, tương đương với khoảng 5% đến 10% kho thuốc của Pháp ; kêu gọi Nhà Nước thay đổi cơ chế gọi thầu bệnh viện, hiện hạn chế ở một hoặc hai nhà cung cấp ; tạo điều kiện cho việc duy trì hoặc di dời trong khu vực châu Âu các khu sản xuất hoạt chất cho các loại thuốc cần thiết. Theo Le Figaro, đây là cách để đảm bảo « tính độc lập dịch tễ » của châu Âu.

Thế giới vừa mất gương mặt tiêu biểu của làng thời trang, nhà tạo mẫu người Đức Karl Lagerfeld, qua đời hôm 19/02, thọ 85 tuổi. Cuộc đời, sự nghiệp, những kỷ niệm về nhà thiết kế thời trang, giám đốc nghệ thuật của Chanel được nhiều nhật báo đăng tải.

Le Figaro dành nguyên phụ trang « Le Figaro et vous » để nói về « Monstre sacré » (Quái vật linh thiêng), người cuối cùng kết nối thời kỳ hoàng kim của thời trang và ngành công nghiệp may mặc toàn cầu hóa. Từ năm 1983, nhà thiết kế người Đức, đam mê văn hóa-văn minh Pháp, đã trở thành hình ảnh không thể tách rời của Chanel.

Theo Les Echos, mất Karl Lagerfeld, thương hiệu Chanel bổ nhiệm Virginie Viard, cánh tay phải của nhà tạo mẫu, vào vị giám đốc nghệ thuật tạm quyền, trong khi chờ đợi tìm được một gương mặt mới, ấn tượng, sáng tạo thay thế « quái vật linh thiêng cuối cùng».

http://vi.rfi.fr/phap/20190220-phap-nan-bai-do-thai-troi-day-khi-thuc-trang-xa-hoi-bi-mat-can-bang

RFI- Đồ hấp Trung Quốc có siêu vi cúm heo Châu Phi.

Các chủ xí nghiệp Trung Quốc sản xuất thức ăn đông lạnh như xiếu mại, há cảo ngày 18/02/2019 đã lên tiếng xin lỗi người tiêu thụ. Lý do là siêu vi bệnh cúm lợn châu Phi được tìm thấy trong món ăn bình dân này tại Trung Quốc. Người ta lo ngại các loại sản phẩm khác biến chế từ thịt heo, như dồi, xúc xích cũng bị lây nhiễm. Báo chí Việt Nam cho biết thêm, dịch cúm heo châu Phi đã bắt đầu lan đến Việt Nam.

(AFP)- Nhật Bản: Tepco bị phạt bồi thường cho nạn nhân Fukushima.

Một tòa án ở ngoại ô Tokyo, trong phán quyết công bố ngày 20/02/2019 tuyên phạt công ty điện lực Tepco bồi thường cho 152 nạn nhân phải bỏ nhà di tản tránh phóng xạ một số tiền tương đương với 4 tỷ đô la. Đây là lần thứ năm Tư Pháp Nhật quy trách nhiệm cho nhà nước và công ty điện lực thiếu trách nhiệm để xảy ra tai nạn hạt nhân sau thiên tai sóng thần năm 2011.

AFP – Hạ Viện Mỹ đang điều tra vụ bán nhà máy điện hạt nhân cho Ả Rập Xê Út. 

Các nhà điều tra quan tâm đến tài liệu về một cuộc gặp diễn ra 2 tháng sau khi tổng thống Donald Trump nhậm chức giữa Jared Kushner, con rể kiêm cố vấn tổng thống, với Mohammed ben Salmane, người sau đó trở thành thái tử kế vị Ả Rập Xê Út. Một báo cáo sơ bộ của ủy ban đã phát giác nhiều người có lợi ích thương mại riêng đã tạo áp lực lớn để có được hợp đồng chuyển giao công nghệ này. Hạ Viện Mỹ, do đảng Dân Chủ kiểm soát, lo ngại Ả Rập Xê Út sử dụng công nghệ của Mỹ để chế tạo vũ khí hạt nhân.

(AFP) – Thường dân Syria rời cứ địa cuối cùng của Daech.

Hôm nay, 20/02/2019, theo ghi nhận của một phóng viên AFP, ít nhất 10 xe tải chở đàn ông cũng như phụ nữ và trẻ em đã rời khỏi làng Baghouz, ổ kháng cự cuối cùng của lực lượng Nhà Nước Hồi Giáo Daech ở miền đông Syria. Liên quân Ả Rập–Kurdistan đang muốn triệt hạ dứt điểm ổ kháng cự này, nhưng trước hết họ phải di tản các thường dân, nhất là phụ nữ và trẻ em khỏi nơi này. Liên Hiệp Quốc đã bày tỏ quan ngại về số phận của khoảng 200 gia đình dường như đang bị kẹt lại.

(AFP) – Brexit: Ba dân biểu từ bỏ đảng Bảo thủ Anh. 

Ba dân biểu ủng hộ trưng cầu dân ý lần thứ hai về Brexit hôm nay, 20/02/2019, vừa thông báo từ bỏ đảng Bảo Thủ do bất đồng với đường lối của chính phủ về việc nước Anh ra khỏi Liên Hiệp Châu Âu. Họ cho biết sẽ tham gia « Nhóm độc lập » mới được 7 dân biểu cũng vừa từ bỏ Công Đảng thành lập hôm qua.

(AFP)-Nicaragua: Chống vợ chồng tổng thống Ortega, đối lập lãnh án hơn 200 năm tù.

Trong phiên xử ngày 19/02/2019, một thẩm phán ở Managua đã tuyên án 210 và 216 năm tù đối với hai nhà đối lập Medardo Mairena và Pedro Mena với tội danh khủng bố. Hiện có 700 người đối lập đang bị giam chờ ra toà với những bản án nặng nề vì tham gia biểu tình chống ông Daniel Ortega và bà Rosario Ortega, tổng thống và phó tổng thống Nicaragua.

(AFP) – Phát hiện rùa khổng lồ tưởng đã tuyệt chủng. 

Theo thông báo của bộ trưởng Môi Trường Ecuador hôm qua, 19/02/2019, một con rùa cái thuộc một giống rùa khổng lồ tưởng đã bị tuyệt chủng từ cách đây hơn một thế kỷ vừa được tìm thấy trên quần đảo Galapagos của Ecuador. Quần đảo Galapagos nằm cách bờ biển Nam Mỹ hơn 1.000 km và được UNESCO xếp là di sản thế giới, là nơi sinh sống của 15 giống rùa khổng lồ. Theo các nhà khoa học, rùa Galapagos có tuổi thọ rất cao nhờ khả năng tự sửa chữa ADN.

http://vi.rfi.fr/quoc-te/20190220-tin-doc-nhanh