“Vụ và việc” ông Joe Biden chọn một bà đứng phó để được Đại Hội đảng Dân Chủ họp tại Milwaukee, Wisconsin, từ 17 tới 20 tháng 8 tới đây đề cử liên danh Dân Chủ trong cuộc chạy đua vào Tòa Bạch Ốc mà đến hôm nay, khi bài này được viết thì chỉ còn không tới một tuần cũng chưa có kết quả.

Nhưng, tại sao lại cứ phải một bà mà không thể là một ông?

Ngày 15 tháng 3, sau khi thắng cuộc bầu sơ bộ trong đảng Dân Chủ, ông Biden hứa sẽ chọn một phụ nữ làm ứng cử viên phó tổng thống, không phải vì ông cựu phó tổng thống… thích đàn bà nhưng vì áp lực của phe tả trong đảng Dân Chủ. Có một danh sách dài để ông Biden chọn, và việc chọn lựa đã không dễ như mọi người trông đợi nên ông đã phải trì hoãn quyết định mỗi tuần, nhất là làm sao ông biết được ông George Floyd sẽ chết vào một ngày xấu trời cuối tháng 5 khiến nước Mỹ rối như mớ bòng bong, và các nhà lãnh đạo đảng Dân Chủ, kể cả ông Biden, đã phải quỳ gối trong tang lễ ông Floyd, và tiêu chuẩn để chọn một bà phó bây giờ phải là một phụ nữ da đen.

Vai trò phó tổng thống cho ông Biden trong cuộc bầu cử năm nay rất quan trọng vì ai cũng biết tuổi già (77) và khả năng nhận thức suy yếu của cụ Biden, nếu đắc cử, sẽ không trông đợi ngồi trong Văn Phòng Bầu Dục Tòa Bạch Ốc tới hết nhiệm kỳ, “bà phó” khi đó sẽ lên thay, kể cả kiêm nhiệm chức tổng tư lệnh Quân Đội Hoa Kỳ trong một thế giới với những lò lửa chiến tranh sẵn sàng bùng nổ bất cứ lúc nào.

Theo truyền thông báo chí Mỹ thì bản danh sách lúc đầu dài hơn một tá  nay còn lại sáu bà: Nghị sĩ Kamala D. Harris của Califonia, Dân biểu Karen Bass của California, Nghị sĩ Tammy Duckworth của Illinois, Dân biểu Val Demings của Florida, cựu Cố vấn An ninh Quốc gia Susan E. Rice, và Nghị sĩ Elizabeth Warren của Massachusetts.

Qúy‎ bà nói trên đã được các chương trình đặc biệt cuối tuần (2.8.2020) của các hệ thống truyền hình Mỹ đưa ra “mổ xẻ”, phân tích, bình luận sôi nổi.  Dân biểu Karen Bass và Nghị sĩ Tammy Duckworth được Chris Wallace phỏng vấn với những câu hỏi hắc búa trong Chương trình “Fox News Sunday”.

 

Các bà khác thì được những đài mà ông Trump gọi là “fake news” dành cho sự ưu ái hơn.

 

Nghị sĩ Kamala Harris được CNN đưa lên chương trình “State of the Union” với lời hậu thuẫn nồng nhiệt: “Đây là lúc để Nghị sĩ Kamala Harris gia nhập liên danh Dân Chủ và, theo ý Thượng đế, giúp cho ông Biden thực hiện phần sau của phong trào (BLM) từ Tòa Bạch Ốc.”

 

Trong khi đó, Dân biểu Val Demings được cựu Tham vấn Đặc biệt của TT Clinton “chấm” vì từng là nữ Cảnh sát Trưởng đầu tiên của Thành phố Orlando, Florida. Ông ta viết trên tờ The Hill ra ngày 1.8.2020  như sau:

“Val Demings không những chỉ có khả năng thu hút phiếu của những cử tri đảng Cộng Hòa và độc lập ôn hòa nằm trên hành lang giữa Orlando và Tampa. Cô cũng nổi tiếng là một nhân viên công lực nghiêm minh, sự có mặt của cô trong liên danh Dân Chủ sẽ là một sự giải trừ giả thuyết vô căn cứ “Pháp luật và Trật tự” của Trump.”

Những “sô” trong ngày Chủ Nhật tuần vừa qua đã diễn ra trong căng thẳng nặng nề với Dân biểu Karen Bass, khi một ngày trước cô đã bị Nghị sĩ Marco Rubio, Cộng Hòa – Florida, giáng một đòn chính trị. Ông ta nói rằng nếu được bầu làm phó tổng thống, Bass sẽ là cảm tình viên cao cấp nhất với Cuba trong lịch sử chính quyền Hoa Kỳ.” Ông ta chỉ ra một tuyên bố của Bass vào tháng 11 năm 2016 nhân cái chết của nhà độc tài cộng sản Fidel Castro, trong đó có câu: “Sự ra đi của vị tư lệnh tối cao là một mất mát lớn lao đối với nhân dân Cuba.” Ông Rubio, một người Mỹ gốc Cuba, cũng chỉ ra cho thấy Bass đã đi Cuba bảy lần trong thập niên 1970.

Trong “sô” hôm Chủ Nhật, cô Bass nói: “Tôi tự xét mình không phải là một người ủng hộ Castro.”

“Không phải là một người ủng hộ Castro”? Vậy cô giải thích thế nào về những chuyến đi Cuba trong thập niên 1970 và về lời tuyên bố năm 2016? Cô nói với Chuck Todd của chương trình “Meet the Press” trên NBC: “Sẽ không làm điều đó nữa. Nói chuyện ngay lập tức với các bạn đồng viện từ Florida và đã nhận ra rằng đó là điều mà không bao giờ nên nói.”

 

Một câu chuyện cũ về Cuba đã gây rắc rối cho Karen Bass và có thể làm cô mất cơ hội được ứng cử viên Biden chọn làm “bà phó”.

Nghị sĩ Tammy Duckworth đã dùng cuộc phỏng vấn trên “Fox News  Sunday” ngày 2 tháng 8 để ca ngợi ông Biden và đả kích ông Trump.

 

Nghị sĩ Duckworth là một cựu chiến binh đã mất cả hai chân trên chiến trường Iraq, tuy phải ngồi trên xe lăn nhưng tinh thần của một chiến sĩ vẫn còn hăng say? Phải chăng vì vậy mà không thấy ai trên chính trường, đang nóng bỏng không thua gì trên chiến trường, phản pháo cô. Hay là mọi người đều nghĩ ông Biden sẽ không chọn một thương phế binh để làm phó mà có phần chắc sẽ trở thành tổng thống siêu cường Hoa Kỳ một ngày không xa, nếu liên danh Dân Chủ thắng phiếu vào ngày 3 tháng 11 tới đây.

 

 Với Dân biểu Karen Bass thì khác. Câu nói “thiếu suy nghĩ” của cô bốn năm trước về nhà độc tài râu xồm của chế độ cộng sản xứ Cuba đã không được quên đi một cách dễ dàng.

 

Trong những năm gần đây, đảng Dân Chủ đã cố kéo những thế hệ trẻ gốc Cuba ra khỏi đảng Cộng Hòa, “ngôi nhà chính trị” của cha ông họ trên nước Mỹ, đặc biệt là tại Florida. Các chính trị gia đảng Dân Chủ cho là thế hệ con cháu của những người này đã bớt quan tâm tới chuyện quá khứ và mở rộng tầm nhìn cho những thay đổi, nhất là từ khi ông Obama lên cầm quyền vào năm 2008, áp dụng chính sách hòa dịu với nước cộng sản Cuba của Fidel Castro, và năm 2014, ông ta tuyên bố sẽ “chôn vùi cái tàn dư cuối cùng của Chiến tranh Lạnh”.

Nhưng, phản ứng về lời tuyên bố của Dân biểu Bass, dù là bốn năm trước, đã là bằng chứng mới nhất cho thấy trái ngược với nhận định của các nhà chính trị đảng Dân Chủ.

 

“Poll” mới đây cho thấy giới trẻ gốc Cuba tại Florida ngày nay tuy cởi mở với những chính sách mới, họ vẫn còn dè dặt với chính quyền Cuba hiện nay, và họ vẫn còn cảnh giác đối với sự “ngây thơ” của các chính trị gia chuyên nghiệp.

 

Theo tờ Politico ngày 7 tháng 8 vừa qua, hơn 300 đại biểu của Đại Hội đảng Dân Chủ đã ký tên vào một bản tuyên bố, hối thúc ứng cử viên tổng thống Joe Biden chọn Dân biểu Karen Bass, Dân Chủ – California, làm ứng cử viên phó tổng thống trong liên danh Dân Chủ.

Nội dung bản tuyên bố như sau: “Chúng tôi, những đại biểu tham dự Đại Hội đảng Dân Chủ ủng hộ Joe Biden, Bernie Sanders, và những người khác, tin rằng Dân biểu Karen Bass là sự lựa chọn tốt đẹp nhất trong những ứng cử viên Phó Tổng thống để giúp tạo sự đoàn kết trong đảng chúng ta và đưa đất nước chúng ta tiến tới. Chúng tôi hối thúc Phó Tổng Thống Biden chọn cô ấy vào liên danh Dân Chủ.”

 

Nhưng tờ USA Today ra cùng ngày đã cho rằng Nghị sĩ Kamala Harris, Dân Chủ – California, và Susan Rice, cựu cố vấn an ninh quốc gia cho TT Obama, đã vượt lên vào giờ chót như là hai ứng cử viên hàng đầu, và ai được chọn thì cũng sẽ làm nên lịch sử là phụ nữ da đen đầu tiên góp mặt trong liên danh ứng cử tổng thống Hoa Kỳ.

 

The Hill ngày 8 tháng 8 cũng cho rằng Nghị sĩ Kamala Harris và cựu cố vấn an ninh quốc gia Susan Rice là hai ứng cử viên sáng giá nhất. Biden sẽ chọn một trong hai người hội đủ 3 tiêu chuẩn dưới đây:

 

Một, Biden cần một phụ nữ có khả năng, vóc dáng và kinh nghiệm để sẵn sàng tiếp nhận chức vụ tổng thống bất cứ lúc nào, lý‎ do là cái tuổi gần 80 của ông ta vào ngày nhậm chức, nếu đắc cử, đặc biệt là khi chiến dịch tranh cử của ông Trump đã nhắm vào tuổi tác và tâm trí có vấn đề của ông Biden để tiếp tục tấn công.

 

Hai, trong trường hợp đảng Dân Chủ chuyển hướng xa về phía tả trong nhiều vấn đề chính sách, người được Biden chọn làm phó phải có thể hòa nhập với cả hai phe ôn hòa và cấp tiến trong đảng, cũng cần phải có khả năng thu hút cử tri độc lập để đắc cử.

 

Ba, Biden không tạo được nhiều nhiệt tình trong cử tri Dân Chủ. Họ thiếu động cơ do nhiệt tình thực sự đối với ông ta, trong khi họ không thích Trump nhiều hơn. Một “bà phó” lý tưởng sẽ có thể gây hứng khởi cử tri trong các nhóm thiểu số và những người trẻ, và cho  họ thấy lý do tích cực để đi bỏ phiếu cho Biden vào mùa thu năm nay.

Nhưng, tờ San Francisco Chronicle, cũng ra ngày thứ bảy 8 tháng 8, trong mục “op-ed” có đăng một bài của cựu Thị trưởng San Francisco Willie Brown với tựa đề “Brown: Kamala Harris should say no to vice presidency”, thúc dục Kamala Harris khước từ chức phó tổng thống và thay vào đó, nên xét đến việc nhận chức bộ trưởng tư pháp trong chính quyền Biden (nếu ông ta đắc cử). Theo tờ báo này, Brown là người từng công khai thảo luận về quan hệ ngoại hôn với Harris trong quá khứ, đã viết như sau:

“Harris từng chứng tỏ là người vận động tranh cử giỏi và đã rút lui để cho Biden được đề cử. Vậy thì chức phó tổng thống không phải là công việc mà cô nên nhận – hãy đòi hỏi được cứu xét chức vụ bộ trưởng tư pháp trong chính quyền Biden nghe có lý hơn.”

 

Trong lịch sử, chức phó tổng thống đã thường dẫn tới ngõ cụt. Không phải ai cũng như George H. W. Bush (cha), người đã từ cái “job” ấy bước lên chức tổng thống, còn Al Gore thì không bao giờ tới chỗ đó.

 

Nếu Biden thắng cử vào tháng 11, những người phe Dân Chủ sẽ dọn vào Tòa Bạch Ốc giữa cơn dịch lớn và kinh tế suy thoái. Những năm sau đó hứa hẹn sẽ là những ngày tháng bầm dập.

 

Mặt khác, bộ trưởng tư pháp có quyền lực pháp định. Từ chỗ cao nhất của Bộ Tư Pháp, người trưởng cơ quan có thể để lại dấu ấn trên tất cả mọi chuyện, từ chuyện cải tổ cảnh sát tới chuyện công lý kỳ thị chủng tộc để truy tố những công ty làm bậy. Và bộ trưởng tư pháp là người bổ nhiệm tất cả công tố liên bang trên nước Mỹ. Đó là quyền lực.

 

Phải chăng vì bài “op-ed” của Willie Brown trên tờ  San Francisco Chronicle ngày 8 tháng 8, mà ngày hôm đó ông Biden cho biết đã chọn được “bà phó” nhưng sau đó ban vận động tranh cử lại bảo ông ấy… nói đùa đấy!

 

Và, Chủ nhật, 9 tháng 8, lại có tin loan báo trên truyền hình “trong ngày hôm nay ông Biden sẽ công bố kết quả việc chọn ứng cử viên phó tổng thống”, nhưng chờ suốt ngày, suốt đêm cũng không thấy ông Biden xuất hiện trên màn ảnh truyền hình, và cũng không có ai xuất hiện để giải thích lý do tại sao ông Biden không xuất hiện và việc chọn ứng cử viên phó tổng thống đã tới đâu rồi, sau 5 tháng tuyển lựa “bà phó”.