Trọng Thành

Thời sự trong nước là chủ đề lớn của nhiều nhật báo Pháp. ”Ngày Thứ Sáu đen” mua sắm (Black Friday) gây nhiều phản ứng trái ngược. Hồ sơ cải cách hưu trí nóng hẳn lên trước ngày 05/12/2019, với cuộc tổng đình công dự kiến theo lời kêu gọi của nhiều nghiệp đoàn. Trước hết xin giới thiệu bài xã luận của Le Monde, ”Những thách thức chủ yếu cho (tân) Ủy Ban Châu Âu”.

Về mặt chính thức, thành phần Ủy Ban Châu Âu được đa số rộng rãi các nghị sĩ ủng hộ, với 461 phiếu thuận, 157 chống và 89 phiếu trắng, trong cuộc bỏ phiếu hôm thứ Tư 27/11. Tỷ lệ này trái ngược hẳn với đa số mong manh, hơn 9 phiếu quá bán, dành cho nữ chủ tịch Ursula von der Leyen hồi tháng 7.

Tuy nhiên, ẩn đằng sau tỉ lệ ủng hộ lớn này là nhiều bất đồng sâu sắc trong nội bộ châu Âu. Ủy Ban Châu Âu, do nữ chính trị gia Đức Ursula von der Leyen lãnh đạo, chính thức đi vào hoạt động ngày thứ Hai, 01/12 tới, trễ hơn dự kiến một tháng, thời gian cho các thương lượng về nhân sự Ủy Ban.

Lần đầu tiên, Ủy Ban Châu Âu do một phụ nữ lãnh đạo, phải đối mặt với một bối cảnh chính trị và quan hệ quốc tế ”đặc biệt khó khăn”. Le Monde cảnh báo là tân chủ tịch Ủy Ban Châu Âu, cựu bộ trưởng Quốc Phòng Đức, sẽ phải xử lý hàng loạt hồ sơ lớn liên quan đến vận mệnh châu lục.

Chủ tịch Ủy Ban Châu Âu đã quyết định chọn khí hậu là mặt trận mở màn. Bà Ursula von der Leyen sẽ dành chuyến công du đầu tiên cho vấn đề Khí hậu và Môi trường. Mồng 3/12, tân chủ tịch sẽ có mặt tại Madrid, để tham dự thượng đỉnh Khí hậu của Liên Hiệp Quốc. Phó chủ tịch Frans Timmermans, nhân vật số hai của Ủy Ban Châu Âu, trực tiếp phụ trách hồ sơ này. Cho đến nay, mục tiêu cắt giảm hơn 50% khí thải trước 2030 và đánh thuế các-bon tại Liên Âu vẫn gặp phải nhiều chống đối.

Cùng với Khí hậu – Môi trường, kỹ thuật số là ưu tiên khác của tân Ủy Ban. Tìm ra một thỏa thuận mới trong lĩnh vực di cư là thách thức thứ ba được Le Monde nêu ra.

Xã luận Le Monde nhấn mạnh là, mệnh lệnh sống còn đối với Liên Hiệp Châu Âu là huy động được các nguồn lực và phương tiện cho phép bảo vệ được các lợi ích của khối, đối mặt với ba đại cường, Mỹ, Trung Quốc và Nga. Để làm được điều này, bên cạnh việc tân Ủy Ban ý thức được rõ về các thách thức, Ủy Ban Châu Âu cũng cần nhận được sự ủng hộ của các quốc gia thành viên trong nỗ lực chung này.

Nghị quyết về ”Tình trạng khẩn cấp Khí hậu”

Trong hồ sơ Khí hậu, theo nhật báo La Croix, Nghị Viện Châu Âu hôm 28/11, đã bỏ phiếu thông qua nghị quyết về Tình trạng khẩn cấp về Khí hậu và Môi trường, với đa số áp đảo (429 thuận, 225 chống và 19 vắng mặt). Đây là một nghị quyết ”mang tính biểu tượng”, nhằm gây áp lực với các tân lãnh đạo châu Âu, với tân Ủy Ban Châu Âu, vào thời điểm trước thềm thượng đỉnh Khí hậu COP25.

Nghị quyết khẳng định mục tiêu giới hạn nhiệt độ Trái đất không tăng quá 1,5°C, mục tiêu ở mức cao mà cộng đồng quốc tế đã đề ra với Hiệp định Paris 2015 (mục tiêu tối thiểu là không tăng quá 2°C).

Trang nhất phụ trương Les Echos có bài ”Khí hậu : Bruxelles nâng cao chỉ tiêu”, dẫn lời chủ tịch Ủy viên Môi Trường của Nghị Viện Châu Âu, chính trị gia Pascal Canfin (đảng Cộng Hòa Tiến Bước,

Pháp), nhấn mạnh : ”Việc châu Âu là lục địa đầu tiên trên thế giới tuyên bố Tình trạng Khẩn cấp về Khí hậu ngay trước thềm COP25, và ba tuần sau khi tổng thống Mỹ rút khỏi Hiệp định Khí hậu Paris là một thông điệp mạnh mẽ gửi đến các công dân châu Âu và phần còn lại của thế giới”. (Tuyên bố tình trạng Khẩn cấp về Khí hậu, để huy động toàn lực cho mục tiêu chống khí thải, là đòi hỏi lâu nay của nhiều phong trào xã hội, môi trường châu Âu và quốc tế).

Tân chủ tịch ủng hộ mục tiêu giảm ít nhất 50% khí thải

Theo Les Echos, Khí hậu là ”những quyết định đầu tiên” trong chiến lược hành động của tân Ủy Ban. Nhật báo kinh tế Pháp, dẫn lại một nguồn tin nội bộ châu Âu, mà Financial Times đăng tải, cho thấy tân Ủy Ban sẽ yêu cầu các quốc gia thành viên ngay từ năm tới cam kết giảm lượng khí thải ”ít nhất là 50% và hướng đến 55%”, trước năm 2030. Mục tiêu này là cao hơn nhiều so với tỉ lệ 40% dự kiến lâu nay. Hiện tại mới có 9 trên tổng số 28 thành viên Liên Hiệp Châu Âu ủng hộ mục tiêu giảm hơn 55%, trong đó có Pháp và Tây Ban Nha.

Việc thông tin về chủ trương Khí hậu nói trên của tân chủ tịch Ủy Ban lọt ra ngoài hôm 29/11 được Les Echos coi là một tín hiệu cho thấy Ủy Ban Châu Âu đã lắng nghe nghị quyết về Tình trạng Khí hậu, Nghị Viện thông qua hôm qua. Ủy Ban Châu Âu cũng chính thức công bố chính sách Khí hậu vào ngày 11/12.

Một mặt trận khác mà châu Âu vừa có được thành công là không gian. Hai mươi hai quốc gia châu Âu, thành viên Cơ Quan Không Gian Châu Âu, vừa đạt thỏa thuận đầu tư hơn 14 tỉ euro cho ngành không gian của châu lục trong những năm tới. Theo Le Figaro, bước đi này cho phép châu Âu hướng đến một ” Không gian hợp nhất – United Space of Europe”, để không bị NASA vượt mặt. Thỏa hiệp vừa đạt được là điều hoàn toàn không dễ. Đức là quốc gia đầu tư nhiều nhất, với 3,29 tỉ euro, Pháp, thứ hai, với 2, 66 tỉ.

Về Trung Quốc, Les Echos có bài ”Donald Trump khiến Bắc Kinh giận dữ, vì ra luật ủng hộ (người tranh đấu) Hồng Kông”. Hôm thứ Tư 27/11, tổng thống Mỹ đã chính thức ban hành đạo luật về Dân Chủ và Nhân Quyền của Hồng Kông, được lưỡng viện Quốc Hội Mỹ thông qua trước đó. Theo Les Echos, với quyết định này từ phía Mỹ, khả năng Washington và Bắc Kinh đạt thỏa thuận thương mại trở nên khó khăn. Các thị trường tại châu Á phản ứng tiêu cực, nhưng ở mức độ vừa phải.

Báo La Croix có bài vạch mặt kẻ trực tiếp đứng đằng sau các đàn áp tàn bạo nhắm vào người Duy Ngô Nhĩ tại khu tự trị Tân Cương, Trung Quốc (Zhu Hailun). Theo La Croix, Chu Hải Luân, sinh năm 1958 tại tỉnh Giang Tô, sát Thượng Hải, lớn lên tại Tân Cương trong thời gian Cách mạng Văn hóa. Chính tại đây, Chu Hải Luân đã học được tiếng nói của người Duy Ngô Nhĩ.

Theo Hiệp hội quốc tế các nhà báo điều tra (ICJI), trong một tài liệu được công bố hôm 25/11, thì chính nhân vật này là người trực tiếp thực thi các chiến dịch đàn áp, theo chỉ đạo của lãnh đạo Tập Cận Bình, để biến vùng Tân Cương trở thành một trại cải tạo mênh mông. ICJI cho biết Chu Hải Luân đã đứng đầu cơ quan an ninh và pháp luật của đảng Cộng Sản tại khu vực này.

Ông ta chính là người nắm trọn quyền lực trong tay và sử dụng quyền lực này để truy bức những người Hồi Giáo. Khả năng nói và hiểu tiếng Duy Ngô Nhĩ không hề làm cho ông ta có chút đồng cảm nào với dân tộc này, mà ngược lại, nhờ năng lực này Chu Hải Luân đã thực thi tận tụy chính sách đồng hóa và thanh lọc sắc tộc, được cấp trên ban xuống.

Hôm nay là ”Ngày Thứ Sáu đen” (Black Friday), tức ngày mà hàng hóa được bán hạ giá hàng loạt, trước dịp Noel, để kích thích mua sắm. Lối kinh doanh – tiêu thụ từ Hoa Kỳ lan sang Pháp, bị Libération phản đối. Trang nhất nhật báo thiên tả chạy tựa : ”Tiêu thụ : Mặt mờ ám của ngày Thứ Sáu Đen”.

Theo Libération, ngày kích thích mua sắm này đã trở thành một hiện tượng ”ngày càng mất lòng dân, cho dù có được đông người hưởng ứng”. Libération nhấn mạnh đây là một ngày hội kích thích tiêu thụ đến điên cuồng, đi ngược lại với xu thế hướng đến một xã hội tiêu thụ có trách nhiệm, hạn chế tổn hại đến môi trường. Libération dẫn lại kết quả thăm dò dư luận của báo Le Figaro, theo đó hơn 50% độc giả đồng tình với quan điểm phê phán ngày Thứ Sáu đen của một số thành viên chính phủ.

Cùng với Libération, nhật báo L’Humanité, lên án mạnh mẽ ngày thứ Sáu đen, làm đảo lộn nền kinh tế và hệ thống an sinh xã hội, không gian đô thị và cuộc sống chung.

Ngược lại nhật báo kinh tế Les Echos có bài ”Liệu người ta có đi đến chỗ cấm ngày Noel hay không ?”, lên án thái độ cực đoan nhắm vào ngày Thứ Sáu Đen. Cho dù việc lên án ngày thứ Sáu Đen – vì có hại cho môi trường, sinh thái – vấp phải nhiều chỉ trích trong công luận, vì bị coi là biện pháp cực đoan. Áp lực lên những hoạt động kinh doanh gây hại cho Khí hậu Môi trường gia tăng.

Trong một báo cáo công bố hôm 28/11, trước thềm ngày Khí hậu – Tài Chính (Climate Finance Day), hai tổ chức bảo vệ môi trường Oxfam và Les Amis de la Terre kêu gọi chính phủ Pháp có các biện pháp để buộc các ngân hàng phải thoái vốn ra khỏi các đầu tư vào năng lượng hóa thạch.

Về hồ sơ các cải cách của chính phủ, trang nhất nhật báo Le Monde chạy tựa : ”Hưu trí : Chính phủ sẵn sàng nhân nhượng”. Thủ tướng Edouard Philip hôm thứ 27/11 cho biết mở cửa đón nhận với ý tưởng hoãn lại việc áp dụng dự án cải cách bị phản đối.

Trang nhất La Croix : ”Muốn tiến hành cải cách thì phải giảng giải”, với bài phỏng vấn thống đốc Ngân hàng Pháp François Villeroy de Galhau. Chủ đề chính của Le Figaro hôm nay là việc chính quyền Pháp mở rộng nhiều biện pháp chống Hồi Giáo cực đoan ra toàn quốc, tiếp theo các thí điểm tại một số địa phương.

Vẫn về khủng hoảng khí hậu, trang nhất Le Monde đăng tải lời kêu gọi của một nhóm nghệ sĩ, với tiêu đề ”Khí hậu : Chúng ta là dàn nhạc trên con tàu Titanic”. Nhóm The Freaks đề xuất 42 cử chỉ nhỏ cho phép góp phần chống biến đổi khí hậu.

http://vi.rfi.fr/qu%E1%BB%91c-t%E1%BA%BF/20191129-kh%C3%AD-h%E1%BA%ADu-m%E1%BA%B7t-tr%E1%BA%ADn-%C4%91%E1%BA%A7u-ti%C3%AAn-t%C3%A2n-%E1%BB%A7y-ban-ch%C3%A2u-%C3%A2u

(AFP) – Vắng khách, Hongkong Airlines trả lương trễ.

Ngày 29/11/2019 tập đoàn hàng không giá rẻ này của Hồng Kông cho biết lượng hành khách giảm mạnh do bị ảnh hưởng nghiêm trọng từ cuộc khủng hoảng kéo dài. Do vậy hãng trả lương trễ mất 6 ngày cho nhân viên. Hongkong Airlines là một nhánh của công ty HNA của Trung Quốc. Nhiều hãng hàng không quốc tế, từ Singapore Airlines đến Virgin Australia đã phải giảm chuyến bay đến Hồng Kông.

(Yonhap) – Washington và Seoul nối lại đàm phán về ngân sách quốc phòng.

Khoảng chi phí này có liên quan đến hơn 4.000 lính Mỹ đồn trú tại Hàn Quốc. Ngày 29/11/2019 bộ Ngoại Giao Hàn Quốc thông báo cuộc họp dự trù diễn ra trong hai ngày 3 và 4/12/2019 tại thủ đô Washington. Trưởng đoàn đàm phán Hàn Quốc Jeong Eun Bo sẽ trao đổi với đồng sự James DeHart nhằm giải quyết bất đồng. Quan hệ Mỹ-Hàn lạnh nhạt kể từ khi Nhà Trắng đòi Seoul đóng góp 5 tỷ đô la thay vì chưa đầy 1 tỷ như hiện tại để được Washington bảo đảm an ninh.

(NHK) – Cựu thủ tướng Nhật Bản Yasuhiro Nakasone qua đời, thọ 101 tuổi.

Gia đình cựu thủ tướng Nakasone ngày 29/11/2019 thông báo tin buồn. Ông từng giữ chức vụ thủ tướng từ năm 1982 đến 1987 và là người chủ trương xây dựng niềm tin thực sự giữa Nhật Bản và Hoa Kỳ. Trước thủ tướng đương nhiệm Shinzo Abe, cố thủ tướng Nakasone từng chủ trương sửa đổi bản Hiến Pháp chủ hòa của Nhật Bản. Ông cũng là người quyết định cung cấp cho phía Mỹ một số các công nghệ quân sự và tăng ngân sách quốc phòng.

(AFP) – Nghị Viện Châu Âu thông qua văn bản “hành động khẩn cấp vì khí hậu và môi trường”.

Ngày 28/11/2019 văn bản nói trên đã được 429 nghị sĩ bỏ phiếu thuận, 225 phiếu chống và 19 người không biểu quyết. Đây là một cử chỉ mang tính tượng trưng nhằm duy trì áp lực đối với Ủy Ban Châu Âu do bà Ursula Von Der Leyen điều hành, chính thức bước vào hoạt động kể từ ngày 03/12/2019. Cuộc biểu quyết này của Nghị Viện Châu Âu diễn ra trước thềm hội nghị quốc tế chống biến đổi khí hậu COP25 tổ chức tại Madrid.

(AFP) – Pháp mở chiến dịch quyên góp lương thực, thực phẩm.

Trong hai ngày 29 và 30/11/2019, khoảng 130 ngàn tình nguyện viên của hiệp hội Ngân Hàng Lương Thực từ thiện túc trực tại các siêu thị để quyên góp lương thực, thực phẩm. Mục tiêu đặt ra là có thể cung cấp 24 triệu bữa ăn cho người nghèo. Năm 2018, chiến dịch này cho phép thu về 11 ngàn tấn thức ăn. Để giúp đỡ hội, người dân có thể đóng góp từ thức ăn đóng hộp đến các loại thực phẩm khô, ngũ cốc, dầu ăn, … Theo viện thống kê quốc gia, INSEE, tại Pháp, có 9,3 triệu người sống dưới ngưỡng nghèo khó.

(Reuters) – Nghị Viện Châu Âu lên án Cuba bắt giam một nhà ly khai tên tuổi.

Sau Mỹ, hôm 28/11/2019, đến lượt Nghị Viện Châu Âu lên tiếng về việc chính quyền La Habana giam giữ và có tin là đã ngược đãi ông Jose Daniel Ferrer nhà bất đồng chính kiến hàng đầu tại Cuba. Chính quyền Cuba đã liệt ông Ferrer vào diện thành phần phản cách mạng do Mỹ hậu thuẫn. Jose Daniel Ferrer, 49 tuổi, đã bị bắt giam cách nay hai tháng về tội hành hung, điều mà thân nhân của ông cũng như Liên Minh UNPACU cho là để bịt miệng một tiếng nói bất đồng.

(AFP) – Black Friday bị phản đối tại Pháp.

Hàng chục người hôm 29/11/2019 đã phong tỏa một nhà kho của Amazon ở Saint-Priest, ngoại ô Lyon, trong khi nhiều người khác biểu tình ngồi trước trụ sở chính của Amazon tại Pháp đặt ở thị xã Clichy, sát Paris. Các nhà hoạt động vì môi trường phản đối nguyên lý của ngày Black Friday, bị cho là khuyến khích tiêu thụ bừa bãi, gây tổn hại thêm cho môi trường.

(AFP) – Đức treo giải thưởng nửa triệu euro.

Mục đích là để tìm lại những bộ trang sức bị đánh cắp tại bảo tàng thành phố Dresden. Vụ việc xảy ra cách nay bốn ngày. Nhiều bộ trang sức “vô giá” trong bảo tàng Dresden, mà trong đó có một viên kim cương 49 carat, hàng trăm viên đá quý đã bị đánh cắp. Cảnh sát Đức hứa thưởng hậu cho những ai cung cấp thông tin cho phép tìm lại được các báu vật.

(AFP) – Cố danh ca Johnny Hallyday : Nghệ sĩ được hâm mộ nhất.

Chủ Nhật 01/12/2019, một buổi biểu diễn đặc biệt tại nhà hát Olympia, Paris được dành để vinh danh những ca khúc để đời của Hallyday. Sự kiện diễn ra bốn hôm trước ngày giỗ của ông hoàng nhạc pop người Pháp này. Cũng Johnny đang dẫn đầu bảng xếp hạng những đĩa hát ăn khách nhất. Dù đã qua đời được hai năm, đĩa hát của Johnny Hallyday bán “chạy” hơn so với đĩa hát mới của diva Céline Dion.

(AFP) – Vatican chuyển một mảnh nôi gỗ của chúa Giêsu về Jerusalem.

Mảnh gỗ này đã được cất giữ tại châu Âu hơn 1.300 năm qua. Thánh tích này đã được trưng bày nhân một thánh lễ tại một nhà nguyện nằm gần thành phố cổ của Jerusalem. Mảnh vỡ của chiếc nôi bằng gỗ, nguyên thủy là một máng cỏ, ngày 30/11/2019 sẽ được đưa đến Bethléem, thành phố Palestine, nơi mà theo Kinh Thánh chúa Giêsu đã sinh ra trong hang lừa vào một đêm đông lạnh giá. Thánh tích này sẽ được mãi mãi lưu giữ lại ở đây. Thành phố Bethlém đã dự trù nhiều lễ hội kéo dài đến Noel để chào mừng sự kiện này.

(AFP) – Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte yêu cầu mở điều tra về công việc chuẩn bị cho SEAGames.

Đại Hội Thể Thao Đông Nam Á sẽ chính thức khai mạc ngày 30/11/2019. Trong những ngày qua, càng lúc càng có thêm những lời phàn nàn, khiếu nại trước các vấn đề chuyên chở giao thông, nơi ăn và chỗ ở tại Manila trong bối cảnh hàng ngàn vận động viên đổ về để tham gia đại hội thể thao lớn nhất của vùng Đông Nam Á. Bên cạnh đó, Philippines còn nằm trong tầm đe dọa của một cơn bão, dự kiến sẽ đổ bộ vào miền bắc Philippines vào đầu tuần tới.

http://vi.rfi.fr/qu%E1%BB%91c-t%E1%BA%BF/20191129-tin-%C4%91%E1%BB%8Dc-nhanh