Sạt lở lại “bủa vây” Đồng Bằng Sông Cửu Long

Thiên tai dồn dập
Theo số liệu thống kê từ các địa phương ở ĐBSCL được đăng tải trên truyền thông trong nước, từ đầu năm 2019 đến nay, mặc dù đang là mùa khô nhưng tình trạng sạt lở đất ven bờ sông tại Cần Thơ, Hậu Giang, An Giang, Đồng Tháp đã làm sụp đổ nhiều căn nhà, cuốn trôi nhiều tài sản của người dân ĐBSCL, gây thiệt hại lên tới nhiều tỷ đồng.
Vụ mới nhất diễn ra hôm 29/7 tại Cần Thơ, năm căn nhà cặp sông Cái Sắn, ven quốc lộ 80 huyện Vĩnh Thạnh, TP Cần Thơ bị sạt lở hư hỏng nặng nề và hai căn nhà đã bị cuốn trôi ước tính thiệt hại gần tỷ đồng. Trước đó, ngày 28/7 xuất hiện tình trạng rạn nứt mặt đường trên quốc lộ 91, tuyến giao thông quan trọng từ Long Xuyên đi Châu Đốc sang Campuchia cũng có nguy cơ sạt lở xuống dòng sông Hậu.
Ngoài ra, nhiều chuyên gia môi trường cho rằng ĐBSCL còn có nguy cơ đối diện với đợt hạn hán kỷ lục kể từ sau năm 2016.
Ông Lê Hồng Phong, Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Khí tượng Thủy văn tại một buổi hội thảo Nhận định mùa năm 2019 và công tác tuyên truyền, cung cấp thông tin khí tượng – thủy văn- khí hậu phục vụ phòng chống thiên tai khẳng định rằng, những năm gần đây, tình hình thời tiết, khí tượng, thủy văn có nhiều diễn biến hết sức phức tạp. Dưới tác động của biến đổi khí hậu, các thiên tai xảy ra với cường độ ngày càng cao và ngày càng khó dự báo hơn trước, gây thiệt hại nặng nề và ảnh hưởng nghiêm trọng tới phát triển kinh tế – xã hội khu vực Nam bộ nói chung, vùng ĐBSCL nói riêng.
Phó giáo sư Tiến sĩ Lê Anh Tuấn, chuyên gia môi trường và tài nguyên, hiện đang làm việc tại Viện Nghiên cứu biến đổi khí hậu của Đại học Cần Thơ cho chúng tôi biết, có hai nguyên nhân làm cho tình trạng càng khó khăn hơn tại khu vực này.
“Cái này khẳng định thứ nhất là do thiên tai. Bởi vì vùng ĐBSCL là vùng rất là nhạy cảm đối với sự thay đổi khí hậu thủy văn. Khi dòng chảy trên sông Mekong thay đổi do yếu tố như mưa hay do điều kiện đặc biệt khác thì nó ảnh hưởng đến hệ sinh thái rất là nhiều. Sau những tác động do biến cố khí hậu do nước biển dâng, vì khu vực đồng bằng này rất thấp và nó phẳng nữa và nằm cuối hạ lưu của một con sông lớn nữa và ngoài ra còn do tác động của con người như hình thành ra những công trình khai thác nguồn nước ở thượng nguồn, đập thủy điện hay tưới tiêu và một số hệ thống công trình ở đây làm cho tình trạng càng khó khăn hơn.”
Đồng ý với điều này, thạc sĩ Lê Thị Xuân Lan nguyên phó phòng Dự báo Đài Khí tượng thủy văn Nam bộ cho hay, tình hình thời tiết bất thường diễn ra ngày càng rõ rệt và nó ngày một nhiều ngay cả miền Bắc – Trung – Nam nhưng khu vực ĐBSCL là chịu thiệt hại nặng nề nhất. Những bất thường thời tiết như vậy không chỉ riêng do ông trời mà còn do con người nữa.
“Vai trò của con người trong vấn đề thiên tai như thế nào thì chúng ta cũng thấy, thứ nhất là do dân số chúng ta bây giờ quá đông thêm nữa là kinh tế phát triển có những cái bất cập, chính vì vậy nó làm cho những đô thị lớn như Cần Thơ và ngay cả thành phố Cà Mau, TPHCM và một số tỉnh thành khác thì nó phát triển nhanh quá nên mức độ bê tông hóa nhanh và khi nhanh như vậy mà chúng ta không tính được vấn đề là thoát nước để cho nó chống ngập thì tình trạng ngày càng ngập hơn. Bên cạnh đó là sụt lún sạt lở rồi bê tông hóa nên nó làm cho thiên tai xảy ra một cách thường xuyên hơn như sạt lở chẳng hạn.”
Dự đoán trước hiểm nguy
Theo các chuyên gia, mọi biến động thời tiết đều đã được dự đoán trước, mặc dù mức độ chính xác về thiệt hại không cao nhưng nếu Chính quyền, người dân “lưu tâm”, có biện pháp phòng chống, thì sẽ không xảy ra nhiều hệ lụy đáng tiếc như vừa qua.
Tiến sĩ Lê Anh Tuấn lý giải “Kiểu như là thời tiết nắng nóng, hạn hán hay là xâm ngập mặn thì nó tác động đến sản xuất sinh kế của người dân. Nhưng để đánh giá một cách đầy đủ nó tác động đến mức nào thì rất là khó bởi vì nó tác động trước mắt hay tác động lâu dài nên nhiều chuyên gia tìm cách định lượng được nó nhưng rất là khó.”
Thạc sĩ Lê Thị Xuân Lan thì cho rằng, thiên tai do thời tiết thì việc kiểm soát hoàn toàn có thể làm được nhưng nếu do hoạt động của con người thì điều này thật sự khó. Bà giải thích.
“Ví dụ như hoàn lưu khí quyển, khối không khí, thấy bão hoặc gió mùa thổi thì chúng ta dự đoán được những thiên tai còn những cái như sạt lở bờ sông thì cái này rất khó dự báo bởi vì thứ nhất một số nơi khai thác cát trong sông quá nhiều, thêm những dòng chảy mà những nước trên thượng nguồn họ chặn dòng nước lại để họ chạy thủy điện thì hạ lưu sẽ không có nước thì dòng sông sẽ có nước nhỏ gọi là mất khả năng phù sa đi và xảy ra sạt lở .”
Đối với Thạc sĩ Nguyễn Hữu Thiện một nhà nghiên cứu khu vực ĐBSCL cho hay, vấn đề sạt lở xảy ra có nhiều nguyên nhân, và vấn đề chính là tác động của thủy điện trong việc ngăn phù sa.
“Trong bối cảnh bình thường rừng ngập mặn có vai trò bảo vệ bờ biển rất lớn nhưng trong bối cảnh mới này là do thiếu phù sa thì dù rừng ngập mặn có dày bao nhiêu thì nó cũng không bảo vệ được bờ biển vẫn sạt lở như thường dù có rừng hay không có rừng.”
Phớt lờ cảnh báo
Dư luận xã hội đặt vấn đề cho rằng, tại sao việc dự báo thời tiết thiên tai đã được lường trước nhưng các cơ quan chức năng vẫn phớt lờ với những cảnh báo để đến khi xảy ra sự việc gây nhiều thiệt hại về người và tài sản thì mới tìm cách “chống”. Có phải là quá trễ?
Thạc sĩ Lê Thị Xuân Lan cho hay, nhà nước có văn phòng về phòng chống thiên tai và văn phòng này vẫn thường xuyên theo dõi cũng như đo đạc mọi dòng chảy, nước lũ và mật độ nước sông lên xuống ra sao, triều cường cao thấp gây sạt lở đều trong tầm kiểm soát được hết. Thế nhưng:
“Những công trình xây dựng không kiểm soát được hoặc những bờ đê bờ kè không đạt được chất lượng… thì dân khí tượng không thể biết được. Vấn đề khai thác cát trên các sông khi mình rút ruột dữ quá thì thiên nhiên sẽ có những phản ứng lại rất là mạnh mẽ, rồi khai thác nguồn nước ngầm thì nó không kiểm soát được nhà nào có đặt máy bơm để mà rút nước ngầm. Nước ngầm là lớp nước mà nó giữ cho cấu trúc của lớp võ trái đất bền vững giờ mình rút nước ngầm nhiều quá không có một quy hoạch, không kiểm soát được thì rất là nguy hiểm.”
Tiến sĩ Lê Anh Tuấn cho rằng, mọi thông tin, thời điểm, địa điểm nguy cơ sạt lở đều được cảnh báo với cơ quan chức năng nhưng mức độ lớn hay nhỏ là đều khó biết trước được.
“Cái này có cảnh báo cho người dân họ biết đừng ở đó hoặc là di dời, cũng như điều chỉnh vận tốc tàu bè đi ngang khu vực này hoặc không cho đậu.”
Ngoài ra, tiến sĩ Tuấn còn cho biết thêm “Ngay cả nước Mỹ việc hạn hán cháy rừng cũng rất là khó khăn trong việc đối phó với chuyện đó. Trong điều kiện đất nước còn nghèo như Việt Nam mình thì tìm ra giải pháp để giảm nhẹ tác động của nó thôi chứ còn chống lại nó thì điều không thể.”
Ông Nguyễn Hữu Thiện cho rằng, chính phủ đã nghe và đã biết, trong nghị quyết 120 của Chính phủ cũng đã đề ra nhiều giải pháp để cải thiện tình hình khu vực ĐBSCL nhưng diễn ra chậm chạp. Giá mà mọi quy trình đều được khởi động nhanh hơn, để việc thực hiện nghị quyết 120 về phát triển bền vững ĐBSCL thích ứng với biến đổi khí hậu tốt hơn thì đâu đến nổi… Ông tỏ ra bi quan và đoán chắc rằng với sự trì trệ của bộ máy công quyền như hiện nay, việc thực thi một nghị quyết đến nơi đến chốn chắc phải tốn chừng 10 năm …
https://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/landslides-continue-to-hitting-mekong-delta-region-07302019160415.html

Nguyên chủ tịch tập đoàn cao su Lê Quang Thung

 và thuộc cấp chuẩn bị ra tòa

Ông Lê Quang Thung, Nguyên Chủ tịch Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam (VRG) cùng bốn đồng phạm sẽ phải ra tòa vào ngày 6/8 tới đây, với cáo buộc cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng. Truyền thông trong nước loan tin này hôm 31/7.
Bốn đồng phạm trong vụ án bao gồm các ông: Nguyễn Thành Châu (nguyên giám đốc Công ty Cao su Đồng Nai), Nguyễn Văn Minh (nguyên kế toán trưởng Công ty Cao su Đồng Nai), Nguyễn Hồng Phú (nguyên giám đốc Công ty Cao su Phú Riềng) và Hoàng Văn Sơn (kế toán trưởng Công ty Cao su Phú Riềng).
Theo cáo trạng, giai đoạn 2007 – 2008, VGR không có chủ trương thành lập, góp vốn vào doanh nghiệp khác, nhưng ông Thung vẫn cố ý tự thành lập Công ty Cổ phần Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Đồng Tháp (Công ty Thủy sản Đồng Tháp) và chỉ đạo doanh nghiệp trực thuộc góp vốn vào công ty này.
Theo sự chỉ đạo của ông Thung, cán bộ Công ty Cao Su Đồng Nai đã thực hiện thủ tục góp vốn 22,4 tỉ và Công ty Cao su Phú Riềng đã góp vốn 20,8 tỷ vào Công ty Thủy sản Đồng Tháp. Các khoản tiền góp vốn này được cho biết trích từ quỹ phúc lợi ra và là trái quy định.
Do Công ty Thủy sản Đồng Tháp làm ăn thua lỗ nên hai doanh nghiệp không thể thu hồi vốn, gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước khoảng 43 tỉ đồng.
Nguyên Chủ tịch Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam hiện bị truy tố theo khoản 3 Điều 165 BLHS 1999 với khung hình phạt cao nhất là 20 năm tù.
https://www.rfa.org/vietnamese/news/vietnamnews/former-chairman-of-rubber-group-le-quang-thung-and-his-subordinates-prepared-to-go-to-court-07312019090925.html

Trong 10 năm có khoảng 70,000 phụ nữ Miền Tây

lấy chồng ngoại quốc

Tin Vietnam.- Báo Giáo Dục thời đại ngày 30 tháng 7 năm 2019 loan tin, theo thống kê của bộ công an cộng sản Việt Nam, tính từ năm 2008 đến năm 2018, trung bình mỗi năm có khoảng 18,000 người Việt kết hôn với người ngoại quốc, trong đó có 72% là phụ nữ.
Riêng khu vực đồng bằng sông Cửu Long trong thời gian trên có khoảng 70,000 phụ nữ lấy chồng ngoại quốc. 78% trong số họ là là những người phụ nữ sinh ra trong gia đình nghèo khó, thất nghiệp, vì vậy họ mong muốn lấy được người chồng ngoại quốc là con đường thoát nghèo cho bản thân, và gia đình mình.
Những người đàn ông mà phụ nữ Việt kết hôn chủ yếu là người Trung Cộng, người Đài Loan, Nam Hàn, Mỹ. Các cuộc hôn nhân trên chủ yếu là thông qua dịch vụ môi giới; thời gian gần đây là qua hình thức đi du lịch đã được sắp xếp từ trước để tránh việc phải đăng ký kết hôn, một thủ tục hành chính rất phức tạp, tốn nhiều thời gian, công sức, thậm chí là tiền bạc ở xã hội Việt Nam.
Theo thống kê của bộ Bình Đẳng Giới Và Gia Đình Nam Hàn, độ tuổi trung bình của các cô dậu ngoại quốc lấy chồng Hàn là 25,2; còn độ tuổi trung bình của chủ rể Hàn là 43,6. Các cặp đôi này có đặc điểm chung là trình độ học vấn thấp.
An Nhiên
https://www.sbtn.tv/trong-10-nam-co-khoang-70000-phu-nu-mien-tay-lay-chong-ngoai-quoc/

Bộ Tài nguyên Môi trường

 bổ nhiệm hơn 100 cán bộ không đạt yêu cầu

Từ tháng 1/2016 đến hết tháng 9/2018, Bộ Tài nguyên & Môi trường (TN-MT) đã bổ nhiệm, bổ nhiệm lại hơn 100 công chức thiếu điều kiện, tiêu chuẩn hoặc bổ nhiệm không đúng trình tự. Trong số này, khoảng phân nửa không có bằng trung cấp lý luận chính trị.
Báo trong nước đưa tin hôm 31/7/2019, trích thông báo kết luận thanh tra của Bộ Nội vụ về tuyển dụng, quản lý công chức, viên chức của bộ này.
Theo kết luận thanh tra, qua 28 kỳ xét tuyển viên chức của các đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Bộ TN-MT, có 235 người được tuyển dụng nhưng rất nhiều trường hợp thiếu bằng cấp chuyên môn; không qua thi tuyển; không có văn bản thống nhất ý kiến với Bộ Nội vụ trước khi tuyển dụng; tuyển dụng bằng hình thức xét tuyển nhưng không thông báo. Có cả trường hợp thành lập hội đồng xét tuyển, ban kiểm tra, sát hạch khi đang nhận hồ sơ dự tuyển…
Cụ thể, có 1 trường hợp thiếu bằng cao cấp lý luận chính trị; 57 trường hợp thiếu bằng trung cấp lý luận chính trị; 4 trường hợp thiếu chứng chỉ quản lý nhà nước ngạch chuyên viên, chuyên viên chính hoặc tương đương; 36 trường hợp chưa có chứng chỉ bồi dưỡng năng lực, kỹ năng lãnh đạo cấp vụ, cấp phòng hoặc tương đương; 2 trường hợp tuyển dụng công chức không qua thi năm 2011, 2012 không đúng thẩm quyền. Đặc biệt trong 80 hồ sơ tuyển công chức, Thanh tra phát hiện 4 trường hợp không gửi văn bản thống nhất ý kiến với Bộ Nội vụ trước khi tuyển dụng.
Qua đó, Thanh tra Bộ Nội vụ kiến nghị các đơn vị thuộc Bộ TN-MT rà soát, cử cán bộ quản lý đã được bổ nhiệm đi đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị, quản lý nhà nước, bổ sung hoàn thiện tiêu chuẩn trong năm nay.
Ngoài ra Thanh tra Bộ Nội vụ cũng kiến nghị Bộ trưởng Bộ TN-MT chỉ đạo thực hiện đúng, đầy đủ các quy định của pháp luật về quản lý biên chế công chức nhằm đảm bảo thực hiện chính sách tinh giản biên chế trong các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp theo đúng chỉ tiêu kế hoạch và quy định của pháp luật.
https://www.rfa.org/vietnamese/news/vietnamnews/more-than-100-unsatisfactory-officials-were-appointed-07312019085155.html

Tổng cục Đường bộ

sẽ giám sát nguồn thu của 61 trạm BOT

Tổng cục Đường bộ Việt Nam sẽ triển khai dự án xây dựng hệ thống giám sát trực tuyến các trạm BOT trên cả nước.
Truyền thông trong nước loan tin vừa nói hôm 31/7/2019.
Cụ thể, trong văn bản gửi đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bạc Liêu trả lời về đề nghị công khai minh bạch đầu tư các dự án BOT, Bộ Giao thông Vận tải cho biết đã giao Tổng cục Đường bộ Việt Nam triển khai dự án xây dựng hệ thống giám sát dữ liệu, hình ảnh theo thời gian thực để các cơ quan nhà nước có thẩm quyền có thể giám sát nguồn thu phí của 61 dự án BOT do Bộ Giao thông Vận tải quản lý.
Hiện Tổng cục Đường bộ Việt Nam đã hoàn thành kết nối dữ liệu thí điểm đối với ba trạm thu phí.
Theo Bộ Giao thông Vận tải, dự kiến 59 dự án BOT đã đưa vào khai thác sẽ hoàn thành kết nối thu phí về Trung tâm quản lý dữ liệu của dự án trước ngày 31/12/2019.
Các dự án BOT đang xây dựng sẽ được đầu tư lắp đặt thiết bị thu phí tự động không dừng để kết nối về Trung tâm quản lý dữ liệu.
Ngoài ra, Tổng cục Đường bộ Việt Nam cũng đang phối hợp với các địa phương có các trạm thu phí do địa phương quản lý, thực hiện các thủ tục để bổ sung vào hệ thống giám sát này.
Bộ Giao thông Vận tải cũng cho biết, khi dự án hoàn thành, sẽ chỉ đạo Tổng cục Đường bộ Việt Nam thực hiện kết nối để cung cấp, chia sẻ dữ liệu về nguồn thu của tất cả các trạm BOT trên toàn quốc, khi Kiểm toán nhà nước, cơ quan thuế, Ngân hàng có liên quan và các cơ quan nhà nước có thẩm quyền yêu cầu…
Nhiều trạm thu phí đường bộ BOT ở Việt Nam thời gian qua đã vấp phải những phản đối của tài xế và người dân về nguồn thu, thời gian thu không hợp lý hoặc đặt trạm sai vị trí. Một số trạm đã phải tạm ngưng hoạt động hoặc thậm chí dỡ bỏ vì vấn đề này. Nhưng vẫn có trạm sau một thời gian tạm ngưng đã tiến hành thu phí trở lại với sự tăng cường kiểm tra an ninh của công an địa phương.
Thậm chí đã có những tài xế phản đối trạm BOT bị bắt giữ và bị truy tố về hành vi gây rối trật tự công cộng như trường hợp ông Hà Văn Nam, người từng nhiều lần phản đối các trạm BOT đặt không đúng vị trí trên khắp cả nước, vừa bị Tòa án nhân dân huyện Quế Võ tỉnh Bắc Ninh tuyên 30 tháng tù giam với cáo buộc “Gây rối trật tự công cộng” vào sáng 30/7/2019.
https://www.rfa.org/vietnamese/news/vietnamnews/the-vietnamese-government-to-monitor-bot-stations-online-07312019090143.html

Dự án Làng đại học treo khiến dân khốn đốn

Dự án làng đại học Đà nẵng đã bị “treo” suốt hơn 20 năm qua, gây khó khăn cho hàng trăm hộ dân nằm trong quy hoạch. Ruộng đồng bỏ hoang, nhà cửa xuống cấp mà không thể sửa chữa và xây dựng mới vì đều nằm trong vùng quy hoạch dự án làng đại học Đà Nẵng.
Dự án đầu tư xây dựng làng đại học Đà Nẵng được Chính phủ phê duyệt vào ngày 4/3/1997. Sau gần 22 năm, dự án mới chỉ có 3 cơ sở được hoàn thiện gồm: Trường Cao đẳng Công nghệ thông tin, Khoa Y Dược, Khoa Công nghệ Thông tin và Truyền thông của Đại học Đà Nẵng.
Ruộng đồng bỏ hoang
Hầu hết các hộ dân khi chia sẻ với chúng tôi đều chung một ý là từ khi Dự án làng đại học Đà Nẵng xây dựng đường vành đai Nam Kỳ Khởi Nghĩa và đường cống thoát nước bao bọc thì độ khoảng 5-6 năm trở lại đây đất đai trong vùng trở nên khô cằn vì thiếu nước, mùa vụ liên tiếp thất thu nên nhiều hộ dân phải bỏ hoang ruộng đồng để đi kiếm việc làm khác.
Bà Liên (67 tuổi) có đất ruộng ở phường Hòa Qúy, quận Ngũ Hành Sơn (TP.Đà Nẵng) đang thu hoạch mè nói trước đây việc làm nông của bà con nơi đây có ăn lắm. Khi chưa khoanh vùng quy hoạch Dự án thì một mùa vụ bà con có thể thu được 9-10 bao đậu, gấp đôi hiện tại. Thế nhưng…
“Từ hồi dự án “treo” ni đây, với lại chổ đường này đây thì nó rút nước đi mô hết nên làm thất bại. Như năm ngoái làm có một đám đậu mà tôi tưới nước cả tháng rưỡi luôn đó mà nhổ được có năm bao đậu”
“Làm nhiều lắm. Trước đây họ làm nghề nông, họ sống bằng cây dưa, cây mè được lắm. Sống đầy đủ. Giờ nó khô quá, làm không được cái họ bỏ họ đi làm cây xanh những đồ. Họ đi làm hết. Làm không được họ bỏ đi làm, bỏ đất bỏ hoang rứa đó”
Ngồi nghỉ dưới ánh nắng chưa hè, bà Im cũng ở phường Hòa Qúy nhìn đám ruộng thiếu nước của gia đình mà không tránh khỏi bức xúc khi nghe chúng tôi hỏi những vấn đề liên quan đến việc quy hoạch dự án làng đại học Đà Nẵng đã để “treo” suốt hơn 20 năm qua.
“Có hồi làm ngập lụt, có hồi làm thì khô rang luôn. Kêu gọi làm được mấy cái cống ngoài ấy, làm sâu quá chừ khô rang luôn. Còn giải tỏa, bên ấy giải tỏa hết rồi còn lại mấy sào là để y rứa đó, bỏ bò ăn chứ không có làm được.”
Chúng tôi thắc mắc tại sao việc Dự án làm cống thoát nước lại khiến cho đất đai trồng trọt của bà con thiếu nước dẫn đến hiện tượng khô cằn? Bà Trái giải thích:
“Nó đào con mương nó sâu quá.  Nó xây cái cống nếu xây theo mặt đất hoặc thấp xuống một tí thì được còn cái này nó làm mà người ta đi dưới ấy cũng được luôn nên chi hỏng mạch nước. Chứ đất ni hồi chừ nhổ đậu, tỉa dưa cả bốn mùa làm miết. Đất có hồi nào bỏ không”
Ông Côi (53) sinh sống ở phường Hòa Qúy chia sẻ thêm rằng, bản thân không có làm nông nhưng cha mẹ làm. Trước đây, vùng đất này là một vùng giữ nước, bà con thuận theo tự nhiên khi mưa xuống đất đai giữ nước thì bà con gieo giống, đến khi nước cạn thì bà con thu hoạch. Còn nay…
“Thì bà con họ nghĩ từ khi bắt đầu làm con đường đó là bắt đầu cả khu vực này bà con trồng trọt là nó bị ảnh hưởng đến mạch nước hay sao ấy. Chú cũng không chắc về chuyện đó nhưng cứ nghĩ là vậy, ít nhiều cũng ảnh hưởng đến lòng đất”
Để giải quyết bài toán khô cạn nước, nhiều hộ dân có đất trồng trọt trong vùng quy hoạch Dự án đã góp tiền lại mua máy bơm về bơm nước để phục vụ việc tưới tiêu. Ông Côi chia sẻ tiếp:
“Nói chung ở đây nhà chú thì không đóng nhưng bà con ở đây họ không có tiền nhiều, bốn, năm nhà họ chung lại đóng một cái máy rồi nhà này tưới ngày này, ngày kia tưới nhà khác thay phiên nhau để giữ lại cây trồng của họ”
Tuy nhiên, bà con lại gặp nan giải khác là việc kéo đường dây điện, chính quyền địa phương lại không giúp đỡ bà con trong việc kéo đường dây điện với lý do
“Đi đóng giếng để cho hỗ trợ, đi theo con đường kia kìa dẫn vào trong này mà hồi đầu mấy ổng nói cho, sau cái mấy ổng kêu chừ thôi giải tỏa rồi là không cho. Không hỗ trợ gì hết luôn.”- Bà Im nói.
Rất nhiều cuộc họp bà con phường Hòa Qúy mong chính quyền địa phương giúp kéo đường dây điện chứ để bà con tự kéo quá tốn kém. Nhưng chính quyền địa phương chỉ nói cho qua. Cuối cùng bà con phải kéo đường dây dùng tạm điện sinh hoạt từ nhà những hộ dân lân cận để dẫn điện vào máy bơm nước.
Một phụ nữ ở phường Hòa Hải nhưng còn đất dính vào vùng quy hoạch Dự án ở phường Hòa Qúy nói:
“Giải tỏa rồi cô còn hai trăm mấy mét chừ ứ ở chổ Việt-Hàn (trường Cao đẳng), để hoài vậy chứ không giải tỏa. Họ đổ đất xuống còn khoảng trống đó, đất đỏ tràn xuống chừ cô làm không được luôn. Cô bỏ luôn đó. Cô tỉa đậu đen cũng chết mà đậu phụng cũng chết, mè cũng chết luôn”
Ngồi giữa đám đất trồng trọt của gia đình đang khô cằn vì dính vào quy hoạch Dự án “treo” quá lâu, bà Hiệp (74 tuổi) than thở:
“Mùa vụ mất hết trơn ri, có làm được cái gì mà ăn. Ai có đi làm thợ làm đồ thì kiếm về mà sống qua ngày chứ dân làm nông không làm gì. Như bọn tôi già ri không biết làm chi cho ra đồng bạc. Khổ dễ sợ! Hồi làm được thì mùa kiếm được đôi ba trăm mua cá mua mắm còn giờ biết cái chi bán hết trơn. Có cái gì đâu mà bán. Làm như ri đây, làm thì có mà không thu thì thôi”
Báo chí Việt Nam dẫn nguồn thông tin từ Chính quyền Quảng Nam và Đà Nẵng cho biết dự án làng đại học Đà Nẵng “treo” hơn 20 năm qua là do thiếu hụt vốn và thay đổi quy hoạch phát triển nên ảnh hưởng đến thời gian, tiến độ triển khai xây dựng Dự án.
Trong khi đó trả lời phỏng vấn báo Giáo dục và Thời đại vào hồi đầu tháng 3/2019, ông Huỳnh Kim- Chủ tịch UBND phường Hòa Qúy cho biết địa phương có gần 900 hộ nằm trong khu quy hoạch dự án Làng đại học Đà Nẵng. Dự án “treo”kéo dài khiến người dân gặp rất nhiều khó khăn trong cuộc sống và công tác quản lý Nhà nước tại các khu dân cư cũng gặp nhiều bất cập.
Nhà cửa lớp bỏ hoang, lớp xuống cấp không thể xây mới
Tuy nhiên, cuộc sống thiếu thốn và khó khăn của bà con nằm trong vùng quy hoạch làng đại học Đà Nẵng không chỉ ở mỗi vấn đề đất đai khô cằn, ruộng đồng bỏ hoang vì thiếu nước và điện mà còn ở chổ nhà cửa xuống cấp không được xây dựng mới, không được cơi nới. Nếu muốn sửa chữa thì phải làm giấy xin phép, phải đợi chờ chính quyền địa phương đồng ý hay không rất tốn công sức và mất thời gian. Ông Côi giải bày:
“Không được. Xây cũng không được. Nằm trong vùng này là không được, nhiều lúc tôn rách hết mà lợp lại họ cũng không cho. Nhiều lúc họ còn khó khăn khi đi xin xỏ. Khổ lắm!”
Còn nếu các hộ dân tự ý sửa chữa hay làm mới lại nhà cửa thì sẽ bị lực lượng chức năng địa phương đến ngăn cản.
“Dự án này bên nhà cô hồi nớ chừ cứ nói giải tỏa hoài thôi. Chừ mấy đứa con nhà đông, con lớn cũng không cho làm phòng thêm hoặc nới ra cho con nó ở mà họ không cho làm, không cho nới ra. Còn nhà ai tôn mà sập thì phải xin kìa, còn gỡ ra lợp lại là mấy ông xuống không cho làm.”, bà Im cho biết.
Bà Hiệp cũng nói lời như bà Im là dân khổ đủ thứ hết.
“Sửa là quy tắc nó tới đập phá chứ có cho sửa chi mô. Nhà hư hết trơn. Hai, ba năm ni may không có bão chứ không nó bay tuốt đầu hết. Mấy năm nay không bão nên đỡ. Dân khổ đủ thứ khổ hết.”
Các hộ dân ở phường Hòa Qúy không biết chừng nào Dự án mới tới “giải thoát” cho mình nên hiện tại phải sống chờ đợi bởi đi cũng không được mà ở cũng không xong. Thời gian Dự án “treo” kéo hơn 20 năm, chừng ấy khoảng thời gian hơn ngàn hộ dân Quảng Nam và Đà Nẵng nằm trong vùng quy hoạch sống trong điều kiện nhà cửa hết sức bức bí. Nhiều hộ dân chịu không nổi đã bỏ nhà thành hoang phế. Bà Im nói:
“Nhà cô từ hồi xưa đến giờ có đổ một tấm rồi chừ có sập gì cũng để rứa ở thôi. Nói giải tỏa, mình làm ra mà tiền đâu mà làm. Mà làm ra thì mấy ổng không cho, có tiền mình đi vay mượn lỡ mai mốt giải tỏa thì tiền mô. Rứa đó rồi họ cũng để, cũng chần chờ miết rứa đó.”
Gia cảnh nghèo khó, nhà cửa xuống cấp không sữa chửa được, tuổi cao sức yếu nhưng bà Hiệp còn phải nuôi một người con trai năm nay đã 49 tuổi mắc bệnh tâm thần. Đà Nẵng nhiều năm qua đã đẩy mạnh thành tích “ toàn dân thoát nghèo” nên hộ gia đình bà Hiệp dù thực sự rất khó khăn nhưng vẫn phải “thoát ngheò” điều này đồng nghĩa với việc nhiều phúc lợi dành cho người nghèo sẽ bị cắt. Bà Hiệp thốt lời kêu cứu đến Chính Phủ:
“Về báo lại với ông Chính phủ là làm sao để con dân có đường sống chứ để kiểu ni là tắt thở đó.”
“Bởi vậy dân mới kêu ca. Kêu mà kêu Chính phủ không tới, kêu ở địa phương như phường, quận thì nó không giải quyết được”
Bà Hiệp cũng như nhiều hộ dân trong vùng quy hoạch dự án làng đại học Đà Nẵng đều mong muốn Dự án và Chính quyền địa phương phải có cầu trả lời dứt khoác là
“Giải tỏa thì giải tỏa, còn không giải tỏa thì làm cách nào để dân nó sống lại chứ để ri thôi dân không cách chi mà sống nổi”- Lời của bà Hiệp. (5)
“Ai cũng nguyện vọng là: Một là giải tỏa. Hai nữa là nếu không giải tỏa thì để cho dân họ xây dựng, họ làm cái chi để họ tính được. Chứ còn cứ nói hoài, đài báo gì đủ thứ nói, xin đủ thứ hết rồi cuối cùng cũng hứa hẹn hoài”, bà Mỹ nói.
Người dân phường Hòa Qúy cũng khó lòng chịu đựng thêm như lời động viên của đaị diện chính quyền địa phương là dân cố gắng để làm ăn chứ giờ cũng không có khả năng để mà giúp đỡ cho dân. Bà Mỹ nói:
“Bởi mỗi khi họp là càng ngày dân họ ít đi họp lắm. Họ nản hung rồi tại vì bao nhiêu lần đi họp khiếu nại về giải tỏa khu vực này, nói hoài, cứ nói hoài năm này qua năm nọ, hẹn hoài. Còn mấy chục nhà nói họp họ không đi, đi lên họp họ cũng nói vậy”.
Trao đổi với chúng tôi bằng tin nhắn, một giảng viên ở Đại học Đà Nẵng nói “khi thành lập dự án làng đại học Đà Nẵng, đội ngũ giảng viên chỉ biết là có đất đó sẽ làm làng đại học nhưng không rõ thực hiện thế nào? Giảng viên thì phần lớn không ai muốn trường chuyển qua đó chỉ có thể là trường mới thành lập.”
Vị giảng viên này chia sẻ không biết đội ngũ giảng viên vào công tác và sinh viên vào học tại làng đại học Đà Nẵng có được những lợi ích, ưu tiên gì.
Vị giảng viên này chia sẻ thêm, dự án làng đại học Đà Nẵng bị treo quá lâu là “do kinh phí. Nếu xây mới, hiện đại thì cũng có thể các trường sẽ vào. Hồi mới có dự án mà làm ngay thì các trường vào nhưng bây giờ thì các trường không muốn vào nữa vì các trường đã đầu tư khang trang rồi.”
Vị giảng viên nói nếu có đề xuất để tháo gỡ “khó khăn” cho dự án làng đại học Đà Nẵng thì đây thuộc “tầm vĩ mô. Đề xuất thì các vị quan chức nhưng ý kiến có rồi mà không tiền thì chịu thôi. Kế hoạch treo thì ở Việt Nam nhiều lắm nhưng kêu thì cũng chả giải quyết được.”
Mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Quyết định số 227/QĐ-TTg, phê duyệt Nhiệm vụ quy hoạch phân khu xây dựng Đại học Đà Nẵng, tỷ lệ 1/2.000, quy mô khoảng 286,5ha trong đó có 96,5ha thuộc phường Hòa Qúy (Đà Nẵng) và 190ha thuộc phường Điện Ngọc (Quảng Nam). Đây là khu chức năng đặc thù, là trung tâm giáo dục, đòa tạo và nghiên cứu khoa học đa ngành, đa lĩnh vực cấp quốc gia và quốc tế. Về quy mô đào tạo và các khu chức năng, Quyết định nêu rõ, tổng quy mô phục vụ đến năm 2035 là 66.000 người gồm 60.000 sinh viên và khoảng 6.000 giảng viên, cán bộ.
https://www.rfa.org/vietnamese/news/reportfromvn/university-college-community-deserted-07302019131636.html

Quan chức Ninh Bình, Hà Tĩnh

 trục lợi từ ngày thương binh liệt sỹ

Tin từ Việt Nam, ngày 31/7/2019: Quan chức ở hai tỉnh Ninh Bình và Hà Tĩnh trục lợi từ dịp tưởng niệm liệt sỹ (27/7) bằng việc kê khống tiền thắp hương và mua quà lên nhiều tỷ đồng.
Theo những gói thầu đăng tải trên website của Bộ kế hoạch và đầu tư, thì Sở lao động, thương binh và xã hội của tỉnh Hà Tĩnh đã chi gần 4,7 tỷ đồng ($20.000) cho việc thắp hương cho khoảng 24.000 liệt sỹ ở địa phương cho dịp 27/7 vừa qua. Trong khi đó, Sở lao động, thương binh và xã hội của tỉnh Ninh Bình đã chi 8,7 tỷ cho việc mua bánh kẹo tặng gia đình liệt sỹ, thương binh trong dịp này.
Theo nhiều người, thì đây là số tiền quá cao, và chắc chắn bị đội lên nhiều lần so với chi phí thực tế. Một Facebooker nói nếu số tiền thực chi như trên thì gia đình liệt sỹ, thương binh của tỉnh Ninh Bình sẽ bị tiểu đường vì ăn quá nhiều kẹo.
Ngoài việc lợi dụng thương binh, liệt sỹ cho mục đích tuyên truyền, như vụ học sinh tiểu học ở một xã của tình Hải Dương bị buộc ngồi cạnh mộ liệt sỹ nhiều giờ trong đêm để thắp nến tưởng niệm, thì quan chức lợi dụng sự kiện này để tham nhũng, coi đây là dịp để đục khoét ngân sách.
Tham nhũng mang tính hệ thống ở Việt Nam và ở mức độ trầm trọng, đặc biệt là tỉnh Ninh Bình, quê hương của cựu chủ tịch nước và bộ trưởng công an Trần Đại Quang. Một dự án nạo vét kênh mương với dự toán là 72 tỷ đồng nhưng khi thực hiện đã đội vốn lên thành 2,600 tỷ đồng. Người dân mỉa mai rằng quan chức CSVN ăn mọi thứ, từ xi măng, sắt thép đến bỉm của trẻ em, và giờ là xác của những người lính trong chiến tranh.
Quốc Tuấn
https://www.sbtn.tv/quan-chuc-ninh-binh-ha-tinh-truc-loi-tu-ngay-thuong-binh-liet-sy/

Các cơ quan nhà nước

không công khai việc sử dụng ngân sách

Tin Vietnam.-  Báo Trithucvn loan tin, ngày 30 tháng 7 năm 2019, tổ chức Liên minh minh bạch ngân sách, và Trung tâm phát triển và hội nhập đã công khai kết quả khảo sát độc lập, đánh giá mức độ công khai ngân sách của các bộ, cơ quan trung ương cộng sản Việt Nam.
Kết quả khảo sát được thực hiện năm 2018, dựa trên bằng chứng về công khai các tài liệu ngân sách trên cổng thông tin điện tử của 37 cơ quan cấp bộ, cơ quant rung ương. Theo đó, tất cả 37 cơ quan khảo sát đều được xếp ở hạng thấp nhất về chỉ số công khai ngân sách với khung điểm loại D từ 0 đến 25. Đặc biệt, có 20 cơ quan không hề công khai bất kì một tài liệu ngân sách nào. Trong đó có một số cơ quan chi tiền ngân sách lớn nhất như bộ Giao Thông Vận Tải, chỉ đạt 3,7 điểm. Tiếp đến lần lượt là Bộ Nông Nghiệp Và Phát Triển Nông Thôn, Bộ Y Tế, Bộ Giáo Dục Và Đào Tạo. Các cơ quan này là những cơ quan chi tiền ngân sách nhà nước nhiều nhất, nhưng không hề có bất kỳ hành động nào trong việc công khai ngân sách.
Ngoài các bộ, còn có một số cơ quan tiêu biểu của đảng cộng sản cũng dùng tiền ngân sách như tiền chùa nhưng không công khai như, Hội Cựu chiến binh, Tổng liên đoàn Lao động, Kiểm toán Nhà nước, bộ Ngoại giao, Thông tấn xã Việt Nam, đài Tiếng nói Việt Nam, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Tòa án Nhân dân tối cao, Ủy ban sông Mê Kông, Trung ương hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam…
Dù suốt ngày rao giảng chống tham nhũng, nhưng những cánh tay phải, tay trái của đảng cộng sản lại vi phạm quy định công khai ngân sách tại Luật ngân sách nhà nước năm 2015.
An Nhiên
https://www.sbtn.tv/cac-co-quan-nha-nuoc-khong-cong-khai-viec-su-dung-ngan-sach/

Lãnh đạo Việt Nam vẫn im tiếng

trong căng thẳng Bãi Tư Chính với Trung Quốc

Thanh Trúc
Trong những ngày qua, khi đề cập đến những hành động có tính cách xâm phạm lãnh hải và chủ quyền trên Biển Đông, Việt Nam đã nêu đích danh Trung Quốc với lời lẽ cứng rắn, không còn dùng từ “tàu lạ”  để ám chỉ tàu Trung Quốc như trước nữa.
Cụ thể trong 2 ngày 19 tháng Bảy và 25 tháng Bảy, Bộ Ngoại Giao Việt Nam đã chính thức lên tiếng yêu cầu Trung Quốc rút toàn bộ tàu khỏi vùng biển Việt Nam, đồng thời gửi công hàm phản đối tới phía Trung Quốc.
Từ trung tuần tháng Sáu đầu tháng Bảy 2019 này, Trung Quốc đã điều hàng chục chiếc gồm các tàu Hải cảnh có trang bị vũ khí hạng nặng, tàu dân quân biển và tàu khảo sát địa chất Hải Dương 8 ra khu vực Bãi Tư Chính và bắc Bãi Tư Chính thuộc vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam.
Tàu Trung Quốc đã quấy nhiễu hoạt động khai thác dầu khí của Việt Nam ở lô 06.1 thuộc bể Nam Côn Sơn, liên doanh giữa Việt Nam với công ty Rosneft của Nga.
Hoạt động này của tàu Trung Quốc được coi là mạnh mẽ nhất đối với Việt Nam kể từ sau vụ Bắc Kinh năm 2014 cho điều động giàn khoan HD 981 đến vùng biển Việt Nam gần quần đảo Hoàng Sa đang tranh chấp giữa hai quốc gia.
Bị dồn đến chân tường
Đúng là thái độ lần này của Việt Nam đối với Trung Quốc có vẻ như quyết liệt hơn những lần trước, là nhận định của nhà nghiên cứu Biển Đông, thạc sĩ Đinh Kim Phúc:
So  với năm 2014 khi giàn khoan HD981 vào thì đợt này quan điểm của Việt Nam cứng rắn hơn, Việt Nam nhiều lần trao công hàm để phản đối hành động của Trung Quốc. Vì sao lần này Việt Nam mạnh mẽ, cương quyết không chịu rút tàu mà bằng mọi cách phải đuổi những tàu tham dò địa chất của Trung Quốc ra khỏi thềm lục địa kinh tế của Việt Nam? Phải nói rằng sự o ép của Trung Quốc không chỉ trong vùng biển mà trong đất liền rồi trong cán cân thương mại mất cân đối. Việc Trung Quốc lại xây dựng căn cứ quân sự ở Kampuchia, trên đảo Koh Kông và tại cảng Sihanoukville ở Kampuchia đã tạo ra nhiều mặt trận tứ bề thọ địch đối với Việt Nam, thì sự an nguy về mặt kinh tế, về mặt chính trị của Việt Nam bị đe dọa hơn lúc nào hết.”
Theo giáo sư Carl Thayer thuộc Đại học New South Wales, Australia, lần này Trung Quốc đã gia tăng thêm sức ép về đòi hỏi chủ quyền của nước này đối với Việt Nam sau những lần Việt Nam lùi bước trước kia. Trả lời RFA qua điện tư, giáo sư Carl Thayer cho biết:
“Điều này chỉ ra rằng Trung Quốc đang chuẩn bị để đẩy những đòi hỏi về chủ quyền trên biển vào khi Việt Nam lùi bước…. Việt Nam trước đó đã phải dừng các hoạt động thăm dò dầu khí ở Bãi Tư Chính vào tháng 7 năm 2017 và vào tháng 3 năm 2018 ở mỏ Cá Rồng Đỏ”
Nhìn kỹ lại cũng chỉ thấy người phát ngôn của Bộ Ngoại Giao lên tiếng chứ chưa thấy  lãnh đạo cao nhất của Nhà Nước Việt Nam lên tiếng. Trong giải quyết vấn đề Biển Đông thì thế giới cần phải được biết, nhân dân cần phải được biết  để có thể tạo sức mạnh của lòng dân và sức mạnh quốc tế thì mới có thể gây sức ép cho Trung Quốc thực thi Công Ước Quốc Tế Về Luật Biển mà Trung Quốc là một thành viên.
-Thạc sĩ Đinh Kim Phúc
Vào các năm 2017 và 2018, trước sức ép của Trung Quốc, Việt Nam đã phải yêu cầu công ty Repsol ngưng việc khoan thăm dò dầu khí ngay trong thềm lục địa của Việt Nam. Những lô dầu khí này cũng nằm trong đường đứt khúc 9 đoạn mà Trung Quốc vẽ ra trên biển, đòi chủ quyền với cái gọi là ‘Vùng nước lịch sử”, chiếm tới gần 90% diện tích Biển Đông.
Tòa Trọng tài Quốc tế đã bác bỏ tính hợp lệ của đường đứt khúc này vào năm 2016 nhưng Bắc Kinh không chấp nhận phán quyết của tòa.
Nhận định về thái độ dường như mạnh mẽ hơn của Việt Nam lần này, thạc sĩ Đinh Kinh Phúc nói:
“Trước đây vì sự đe dọa trấn áp của Trung Quốc mà công ty Repsol của Tây Ban Nha đã rút ra khỏi khu vực thăm dò tìm kiếm dầu khí của Việt Nam và họ kiện Việt Nam phải bồi thỏa đáng, rồi việc mỏ Cá Voi Xanh mà Mỹ chuẩn bị khai thác đó thì nếu Việt Nam tiếp tục nhân nhượng thì coi như mất chủ quyền và quyền chủ quyền của mình trên Biển Đông. Thứ hai nữa, giá trị kinh tế của những hợp đồng với nước ngoài nếu không được duy trì, thì những số tiền Việt Nam phải bồi thường cho các đối tác là rất lớn. Việt Nam không đủ tài chánh để có thể tiếp tục nhân nhượng Trung Quốc trên vấn đề Biển Đông. Đó là một trong những nguyên nhân mà chính phủ Việt Nam có vẻ cứng rắn hơn so với những lần trước đây.”
Nếu so sánh với vụ giàn khoan HD981 hồi 2014, phản ứng của Việt Nam lần này tại Bãi Tư Chính được cho là tương đối cương quyết hơn một chút theo nhận xét của thạc sĩ Hoàng Việt, Đại Học Luật Sài Gòn:
Nó cho thấy tới lúc này Trung Quốc đã xâm phạm nghiêm trọng tới quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam rồi và như vậy thì sự đe dọa rất lớn. Tôi nghĩ lý do lớn nhất là Việt Nam bị dồn tới chân tường và buộc phải phản công lại chứ nếu không thì sẽ mất hết, đó là điều quan trọng nhất. Ngoài ra còn có những tác động khác chẳng hạn sự lên tiếng và đồng tình ủng hộ từ một số quốc gia trên thế giới, đặc bệt từ Hoa Kỳ. Không phải ngẫu nhiên mà sau khi Việt Nam lên tiếng thì phía Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ đã có tuyên bố chính thức trong đó yêu cầu Trung Quốc thôi cái việc hung hăng, khiêu khích và bắt nạt các quốc gia trên vùng Biển Đông.
Dưới mắt nhà báo độc lập Phạm Chí Dũng, thái độ đe nẹt gây hấn thường xuyên của Trung Quốc khiến Việt Nam không còn chọn lựa nào khác mà phải lên tiếng mạnh hơn để bảo vệ quyền lợi của mình: :
Nguồn cơn khiến Việt Nam phản ứng có vẻ quyết liệt như vậy không phải vì Việt Nam đã bỏ thói đu dây chính trị mà vì đàn anh Trung Quốc đã dồn đàn em Việt Nam tới chân tường rồi.
Có thể nói từ 2011 khi Trung Quốc bắt đầu cho tàu hải giám cắt cáp tàu Bình Minh 2  của Việt Nam cho tới nay thì mục đích lớn nhất của Trung Quốc trong tất cả những vụ xâm phạm lãnh hải Việt Nam là vấn đề dầu khí. Trung Quốc nắm là Việt Nam có nguồn tài nguyên dầu khí khá lớn ở Biển Đông, đặc biệt khu vực Bãi Tư Chính, khu vực mỏ Lan Đỏ, khu vực mỏ Cá Voi Xanh. Trung Quốc nhiều lần gần như yêu cầu một cách bắt buộc Việt Nam phải chia bôi tài sản dầu khí khai thác được với Trung Quốc… Đó là hành động về mặt thực chất nhìn giống một thằng ăn cướp nhảy xổ vào nhà người ta rồi đòi chủ nhà phải chia tài sản với nó. Nó không mất gì cả mà nó để lại cho chủ nhà một phần coi như là ơn huệ.
Theo trang Minh Bạch Hàng Hải của Mỹ, đợt quấy nhiễu lần này của Trung Quốc ở Biển Đông động chạm đến bể Nam Côn Sơn nơi có các lô dầu khí đang khai thác, cung cấp đến 10% nhu cầu điện năng cho cả nước.
Lãnh đạo Việt Nam vẫn im tiếng
Thế nhưng vẫn theo nhà nghiên cứu Biển Đông Đinh Kim Phúc, thái độ cứng rắn của Việt Nam vẫn nằm trong công thức đấu tranh bằng biện pháp hòa bình, mong muốn hai bên đối thoại để tìm được tiếng nói chung để tránh xảy ra chiến tranh cục bộ hoặc chiến tranh toàn diện giữa 2 nước trên vùng biển Việt Nam.
Nhìn kỹ lại cũng chỉ thấy người phát ngôn của Bộ Ngoại Giao lên tiếng chứ chưa thấy lãnh đạo cao nhất của Nhà Nước Việt Nam lên tiếng. Trong giải quyết vấn đề Biển Đông thì thế giới cần phải được biết, nhân dân cần phải được biết  để có thể tạo sức mạnh của lòng dân và sức mạnh quốc tế thì mới có thể gây sức ép cho Trung Quốc thực thi Công Ước Quốc Tế Về Luật Biển mà Trung Quốc là một thành viên.
Điều đáng chú ý là căng thẳng lần này giữa Việt Nam và Trung Quốc xảy ra vào khi quan hệ hai nước dường như đang tốt lên kể từ sau vụ giàn khoan HD 981 hồi năm 2014, theo nhận xét của giáo sư Carl Thayer trên trang blog của ông:
“Trong năm nay, quan hệ song phương giữa Việt Nam và Trung Quốc dường như đang hồi phục kể từ sau vụ HD 981 năm 2014. Ví dụ, năm nay hai nước đã có những trao đổi hữu nghị trên biên giới và cảnh sát biển hai nước đã tuần tra chung ở Vịnh Bắc Bộ. Ngoài ra, hai tàu của Hải quân Việt Nam vừa đi dự lễ kỷ niệm 70 năm Hải quân Trung Quốc. Bà Nguyễn Thị Kim Ngân, một Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội lại vừa thăm Trung Quốc”.
Trong cuộc gặp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ở Bắc Kinh hồi trung tuần tháng Bảy vừa qua vào giữa khi các tàu Cảnh sát biển Việt Nam đang phải đối mặt với các tàu Hải cảnh hạng nặng của Trung Quốc, Chủ tịch Tập Cận Bình đã kêu gọi Việt Nam nhìn vào đại cục, thăng tiến tình hữu nghị và tăng cường hợp tác nhằm nâng cao quan hệ hai nước. Theo truyền thông trong nước, vấn đề Biển Đông cũng được hai bên nhất trí sẽ được giải quyết trên tinh thần nhận thức chung của lãnh đạo cấp cao hai Đảng và nhà nước, đó là bằng biện pháp hoà bình, phù hợp với luật pháp quốc tế, kiềm chế, kiểm soát bất đồng vì đại cục hai nước.
Năng lực của các cơ quan thực thi pháp luật trên biển của Việt Nam, Lực Lượng Cảnh Sát Biển, Lực Lượng Kiểm Ngư đều được cải thiện trong thời gian qua. Đây là trường hợp cụ thể khi Việt Nam cần phát huy sức mạnh để có thể bảo vệ tốt hơn chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán hợp pháp của mình trên biển.
-Tiến sĩ Lê Hồng Hiệp
Trong các vấn đề tranh chấp Biển Đông, từ năm 2011, lãnh đạo cấp cao hai nước đã thống nhất thực hiện Thỏa Thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển. Theo Thỏa Thuận này, hai bên thống nhất sẽ giải quyết thỏa đáng vấn đề trên biển Đông phù hợp với lợi ích căn bản và nguyện vọng của nhân dân hai nước, có lợi cho hòa bình, ổn đinh, hợp tác và phát triển của khu vực.
Trong khi đó, Bắc Kinh từ trước đến nay vẫn duy trì chính sách nhất quán là Trung Quốc có chủ quyền không thể tranh cãi đối với khu vực Biển Đông và đây là quyền lợi cốt lõi của Trung Quốc.
Nhà báo Phạm Chí Dũng cho rằng sức ép của Trung Quốc đối với Việt Nam lần này ở Bãi Tư Chính đã khiến Hà Nội bị dồn ép trong chính sách với Bắc Kinh:
Phải dứt khoát hơn vì tình hình thế Trung Quốc có thể đẩy tới chiến tranh cục bộ với Việt Nam trên Biển Đông.
Việt Nam chờ quốc tế
Tiến sĩ Lê Hồng Hiệp, nghiên cứu viên chính thuộc Viện Nghiên Cứu Đông Nam Á ở Singapore, đồng ý rằng vụ việc Bãi Tư Chính cho thấy xu hướng càng ngày càng cứng rắn hơn của Việt Nam trước thái độ có thể gọi là được đằng chân lân đằng đầu của Trung Quốc:
Phản ứng cứng rắn lần này là vì Việt Nam không thể nhún nhường, nhường thì sẽ tạo tiền lệ khiến Trung Quốc càng lấn tới, tiếp tục đe dọa, xâm phạm lợi ích hợp pháp của Việt Nam trên vùng biển của mình. Trong hai tuần đầu Việt Nam giữ im lặng nhưng hai tuần gần đây Việt Nam đã có các tuyên bố và có các hành động mạnh mẽ cương quyết trên thực địa cũng như trong các hoạt động ngoại giao để lên án Trung Quốc.
Theo phân tích của chuyên gia Lê Hồng Hiệp Viện Nghiên Cứu Đông Nam Á, im lặng là giai đoạn đầu để Việt Nam cân nhắc các bước đối phó. Sở dĩ Việt Nam sau 2 tuần đã tỏ ra quyết liệt hơn vì có yếu tố quốc tế, tiến sĩ Lê Hồng Hiệp khẳng định, nhất là có ý kiến hậu thuẫn của Hoa Kỳ:
Sau khi Việt Nam lên tiếng phản đối, kêu gọi cộng đồng quốc tế cũng như các nước đóng góp vào việc duy trì hòa bình, an ninh và ổn định trên Biển Đông thì người phát ngôn của Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ cũng đã lên tiếng, chủ tịch Ủy Ban Đối Ngoại ở Hạ Viện Mỹ cũng đã phát biểu tương tự.
Hôm 29/7, 4 Thượng Nghị sĩ Mỹ đã gửi thư cho Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo, đề nghị ông chú trọng vấn đề gây hấn của Trung Quốc ở Biển Đông vào trong các thảo luận ở Diễn đàn khu vực ASEAN diễn ra ở Thái Lan vào ngày 2/8 tới.
Đó là sự phối hợp ngoại giao nhất định giữa Việt Nam với các quốc gia đối tác, trong đó có Hoa Kỳ, tiến sĩ Lê Hồng Hiệp nhấn mạnh, giúp Việt Nam tự tin hơn trong các bước đương đầu với Trung Quốc cách này cách khác tại Bãi Tư Chính hiện giờ.
Ông Lê Hồng Hiệp còn nhắc đến một yếu tố cực kỳ quan trọng khác khiến Hà Nội trở nên cứng cõi trước một Trung Quốc chuyên bắt nạt mình là vì:
Tôi nghĩ rằng năng lực của các cơ quan thực thi pháp luật trên biển của Việt Nam, Lực Lượng Cảnh Sát Biển, Lực Lượng Kiểm Ngư đều được cải thiện trong thời gian qua. Đây là trường hợp cụ thể khi Việt Nam cần phát huy sức mạnh để có thể bảo vệ tốt hơn chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán hợp pháp của mình trên biển.
Việt Nam thời gian qua cũng đã gia tăng trang bị tàu cho lực lược Cảnh sát biển và kiểm ngư với sự giúp đỡ của Hoa Kỳ và Nhật Bản.
https://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/the-vietnamese-leader-remained-silent-in-vanguard-bank-07312019081641.html

Mặt Trận Tổ Quốc coi nhẹ

việc Trung Cộng xâm lấn Bãi Tư Chính

Tin từ Hà Nội, ngày 31/7/2019: Theo ông Vũ Trọng Kim, Mặt trận Tổ quốc, một tổ chức ngoại vi của đảng CSVN, vẫn coi nhẹ việc Trung Cộng đang có nhiều hành động vi phạm chủ quyền của Việt Nam ở Biển Đông.
Trong cuộc họp gần đây của chủ tịch đoàn Mặt trận Tổ quốc, ông Kim, thành viên của chủ tịch đoàn, phê phán báo cáo của cơ quan này về tình hình hiện nay ở bãi Tư Chính thuộc Việt Nam nhưng đang bị Trung Cộng lăm le chiếm giữ. Nội dung đề cập trong dự thảo báo cáo hiện chưa thể hiện đúng tình hình nhóm tàu Hải dương 8 của Trung Cộng đang vi phạm vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam ở khu vực phía Nam Biển Đông. Nếu chỉ nêu nhận định như mặt trận, thì Việt Nam mới chỉ giống như một “quan sát viên” chứ không phải quốcgia đang bị xâm lấn.
Quốc tế đều thấy những diễn biến căng thẳng. Nhưng mặt trận, được tiếng là cơ quan đại diện cho nhân dân mà chỉ nói chung chung, chưa phải là quan điểm,  khối óc, trái tim người Việt trong việc phải làm gì bảo vệ vững chắc lãnh thổ thiêng liêng.
Tuy nhiên, ông Kim không biết rằng không chỉ mặt trận, mà toàn bộ giàn quan chức cao cấp nhất của chế độ cũng chưa sự việc ở bãi Tư Chính là nghiêm trọng. Vì chưa một ai trong số họ có phát biểu gì kể từ khi Trung Cộng đưa tàu bán vũ trang vào khu vực này.
Vẫn chưa nhìn ra dã tâm của Bắc Kinh nhằm độc chiếm Biển Đông, trong đó có Hoàng Sa, Trường Sa và bãi Tư Chính của Việt Nam, trung tướng Ngô Minh Tiến, phó tổng tham mưu trưởng quân đội cộng sản Việt Nam phát biểu trong dịp kỷ niệm 92 năm ngày thành lập Quân Giải phóng Trung Cộng tại Hà Nội ngày 20/7/2019 rằng quân đội và nhân dân Việt Nam có tâm nguyện và khát vọng vun đắp cho tình hữu nghị bền lâu với Trung Cộng.
Quốc Tuấn
https://www.sbtn.tv/mat-tran-to-quoc-coi-nhe-viec-trung-cong-xam-lan-bai-tu-chinh/

Biển Đông: Việc trao cờ

cho ngư dân ‘bám biển’ tác dụng đến đâu?

Ben NgôBBC Tiếng Việt
Một luật sư nói việc trao cờ cho ngư dân bám biển ”cần nhưng trong tình hình hiện nay thì chưa đủ”, trong khi một nhà báo nói việc làm này “vô tác dụng”.
Trong bối cảnh căng thẳng tại bãi Tư Chính vẫn đang tiếp diễn, báo Người Lao Động cho hay hôm 29/7, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cùng lãnh đạo tỉnh Kiên Giang và tổng biên tập tờ báo này đã trao tặng 10.000 lá cờ theo chương trình “Một triệu lá cờ tổ quốc cùng ngư dân bám biển”.
VN làm gì để bảo vệ ngư dân bị Indonesia bắt?
Tàu kiểm ngư VN ‘đụng độ’ khi Indonesia bắt ngư dân
VN công khai phản đối TQ vụ chìm tàu cá ở Hoàng Sa
“Chương trình này có ý nghĩa tiếp sức, động viên tinh thần cho ngư dân ở 28 tỉnh, thành có biển; để ngư dân yên tâm ra khơi bám biển, cùng chung tay bảo vệ chủ quyền biển đảo thiêng liêng của đất nước. Đồng thời, chương trình còn có ý nghĩa tạo ra sự gắn bó, kết nối trong toàn xã hội nhằm chung tay bảo vệ chủ quyền thiêng liêng của tổ quốc,” báo Người Lao Động viết.
Trước đó, hôm 24/7, báo Tuổi Trẻ cho hay 50 tủ thuốc gia đình và 70 lá cờ đã được các chiến sĩ tình nguyện vượt sóng trao tận tay ngư dân trên đảo Thổ Chu, Kiên Giang.
Hồi đầu tháng 6/2019, 2.000 lá cờ cũng được trao cho ngư dân tỉnh Cà Mau với cùng mục tiêu “bám biển”.
‘Cần nhưng chưa đủ’
Hôm 31/7, Luật sư Hà Hải, người giúp ngư dân Kiên Giang làm thủ tục kiện cảnh sát biển Thái Lan hồi năm 2016 và các vụ kiện khác, nói với BBC:
“Theo tôi, việc trao cờ cho ngư dân bám biển là cần nhưng trong tình hình hiện nay thì chưa đủ.”
“Ngư dân cần được cổ vũ để tiếp tục ra khơi, bám biển. Nhưng cái họ cần hơn là những con tàu là tài sản và tính mạng của họ phải được bảo vệ.”
“Có thể thấy chưa bao giờ ngư dân được toàn thể xã hội quan tâm như hiện nay. Tàu cá của ngư dân hiện đã được chính phủ hỗ trợ rất tốt theo huớng hiện đại hoá, trang bị tốt thông tin liên lạc, có thể đánh bắt dài ngày, xa bờ. Việc này kết hợp với ngư dân với kinh nghiệm đi biển tốt, hiểu biết rõ về ngư truờng, ý thức bảo vệ chủ quyền biển đảo cao không thua kém ngư dân các nước trong khu vực nên họ đã, đang và sẽ là tai mắt, là lực luợng dân quân, là phên dậu trong tuyến đầu bảo vệ chủ quyền biển đảo.”
Một thuyền trưởng bị bắt giam nói với chúng tôi là chủ tàu và ông ta đã từ chối đề nghị nhận tội, bỏ tiền chuộc tàu vì theo người này: Biết trị giá tàu gần 20 tỷ đồng nhưng nếu làm theo cách này thì chúng ta thừa nhận ngư trường truyền thống là vùng biển của họ và việc trả tiền chuộc sẽ tạo tiền lệ xấu. Do đó họ chấp nhận ngồi tù, chấp nhận nhìn tài sản của gia đình mình là con tàu bị đánh chìm.luật sư Hà Hải
“Thực tiễn hoạt động trợ giúp pháp lý cho ngư dân cho thấy cái cấp thiết ngư dân cần là cơ quan chấp pháp Việt Nam (cảnh sát biển, hải quân…) làm sao phải trợ giúp và can thiệp kịp thời khi ngư dân bị tàu chấp pháp nước ngoài xua đuổi hoặc bắt giữ ngay trên ngư trường truyền thống mà vùng biển này theo luật pháp quốc tế hoàn toàn nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam.”
“Những năm qua xảy ra việc tàu cá và ngư dân Việt Nam bị tàu chấp pháp nước ngoài đâm chìm, bị bắt giữ trái pháp luật, ngư dân Việt Nam bị buộc tội và bị xét xử oan sai, bị cầm tù trên đảo và gia đình họ phải mang tiền đi chuộc người; tàu thuyền và ngư cụ của họ thì bị tiêu hủy hoặc bị cưỡng đoạt.”
“Các sứ quán Việt Nam tại những nước có ngư dân Việt Nam bị bắt giữ dù những năm qua có cố gắng nhưng chưa thật sự kịp thời, nên cần chủ động hơn trong việc nắm bắt thông tin, gặp gỡ ngư dân ngay khi họ bị bắt, trợ giúp ngư dân kịp thời và đấu tranh quyết liệt thì mới bảo vệ ngư dân và giúp họ yên tâm bám biển, tiếp tục là lực luợng quan trọng trong tuyến đầu bảo vệ chủ quyền biển đảo.”
Luật sư Hà Hải cũng chia sẻ thêm:
“Những vụ tôi trợ giúp pháp lý cho ngư dân thì có thắng có thua. Tất cả chúng tôi đều làm hết sức mình. Khi trợ giúp pháp lý cho ngư dân, ngoài việc tập trung tài liệu chứng cứ, tiếp xúc trực tiếp với ngư dân, thuyết phục luật sư nuớc sở tại hợp tác, thường chúng tôi tranh thủ sự ủng hộ của công luận và đặc biệt là sự giúp đỡ, hỗ trợ từ phía sứ quán Việt Nam.”
“Gần đây nhất, một nhóm ngư dân Kiên Giang bị tàu hải quân nước ngoài bắt trong ngư trường truyền thống, trong vùng biển của Việt Nam. Tàu cá và ngư cụ bị tiêu hủy. Ngư dân bị giam giữ và bị phạt tù, bị phạt tiền lên đến 300 triệu đồng. Toàn bộ ngư dân đều kêu oan. Luật sư đồng nghiệp người nước sở tại cùng làm việc với chúng tôi, qua nghiên cứu hồ sơ tài liệu và khi trình bày tại các phiên tòa cũng cho rằng ngư dân bị oan.”
“Sau đó, họ được giảm một phần hình phạt tù và phạt tiền nhưng vẫn bị tuyên có tội, tàu cá của họ vẫn bị tiêu hủy.”
“Có một thuyền trưởng bị bắt giam nói với chúng tôi là chủ tàu và ông ta đã từ chối đề nghị nhận tội, bỏ tiền chuộc tàu vì theo người này: Biết trị giá tàu gần 20 tỷ đồng nhưng nếu làm theo cách này thì chúng ta thừa nhận ngư trường truyền thống là vùng biển của họ và việc trả tiền chuộc sẽ tạo tiền lệ xấu. Do đó họ chấp nhận ngồi tù, chấp nhận nhìn tài sản của gia đình mình là con tàu bị đánh chìm.”
Cuối Youtube tin bởi BBC News Tiếng Việt
‘Vô tác dụng’
Cũng trong hôm 31/7, nhà báo tự do Cát Linh bình luận với BBC:
“Việc trao hơn 10.000 lá cờ cho ngư dân để bảo vệ biển đảo, chủ quyền quốc gia rất lãng phí và vô tác dụng.”
“Cờ chỉ là một biểu tượng của quốc gia, nó không thể khẳng định chủ quyền, không thể giữ hay bảo vệ biển đảo.”
“Chúng ta biết rằng gần đây xung đột giữa Việt Nam và Trung Quốc trên bãi Tư Chính thuộc vùng đặc quyền kinh tế Việt Nam chưa có dấu hiệu giảm bớt.”
“Việt Nam cũng đã gửi công điện đến Trung Quốc để phản đối việc làm phi pháp của Trung Quốc.”
“Trước đó, nhiều lần tàu cá của ngư dân cũng bị tàu Trung Quốc tấn công trên chính vùng biển Việt Nam.”
“Đây là những vấn đề liên quan đến độc lập dân tộc, đến luật pháp quốc tế. Các vấn đề pháp lý phải được giải quyết trên cơ sở pháp lý.”
“Hay là họ đang bất lực trước việc bảo vệ toàn vẹn chủ quyền quốc gia này? Tại sao chúng ta phải đến mức tặng 10.000 lá cờ cho ngư dân bám biển chỉ vì lý do bảo vệ chủ quyền?”
“Cái mà người dân cần là hành động rõ ràng với Trung Quốc, nước đang xảy ra xung đột với Việt Nam. Người dân đã ủy quyền cho chính phủ để giải quyết các vấn đề của quốc gia. Và họ có trách nhiệm làm việc đó dựa trên luật pháp quốc tế.”
‘Phối hợp chặt chẽ’
Năm 2017, trả lời BBC, bà Lê Thị Thu Hằng, người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam, nói: “Liên quan đến vấn đề ngư dân bị các nước, trong đó có Indonesia bắt giữ, qua nhiều kênh khác nhau, chúng tôi luôn phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng trong nước và sở tại xác minh rõ những thông tin liên quan, có các biện pháp bảo hộ công dân phù hợp.”
“Đồng thời, chúng tôi luôn đề nghị các nước khi xử lý ngư dân Việt Nam được xác định là vi phạm cần dựa trên tinh thần đối xử nhân đạo.”
“Việt Nam không ủng hộ ngư dân xâm phạm vùng biển của quốc gia khác được xác lập phù hợp với Công ước Luật biển năm 1982. Việt Nam đề nghị các quốc gia khác phối hợp với Việt Nam trong việc giải quyết vấn đề này”.
https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-49160770

Đại diện cấp cao quân đội Việt Nam – Trung Quốc

 cam kết ‘vun đắp’ tình hữu nghị

Một đại diện Quân đội Nhân dân Việt Nam hôm 30/7 lên tiếng khẳng định việc vun đắp cho tình hữu nghị bền lâu giữa Việt Nam và Trung Quốc là tâm nguyện của nhân dân và quân đội hai nước. Báo Pháp luật TP HCM dẫn lời cho biết.
Phát biểu tại buổi lễ kỷ niệm 92 năm thành lập Quân đội giải phóng nhân dân Trung Hoa tại Tòa đại sứ Trung Quốc ở Hà Nội hôm 30/7, Trung tướng Ngô Minh Tiến, Phó Tổng tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam bày tỏ:
“Lịch sử phát triển quan hệ hai nước tuy đã trải qua những bước thăng trầm, nhưng vượt lên trên tất cả chúng ta đã và đang nỗ lực không biết mệt mỏi cùng nhau xử lý các khác biệt, duy trì môi trường ổn định và phát triển ở mỗi nước.
Vun đắp cho tình hữu nghị bền lâu… đó không chỉ là tâm nguyện của nhân dân và quân đội Việt Nam và Trung Quốc mà còn là tâm nguyện, khát vọng của thế giới văn minh ngày nay”.
Phát biểu ngay trước đó, ông La Tân – Tùy viên quân sự Trung Quốc tại Việt Nam, cho rằng sự phát triển của chính quyền Bắc Kinh không gây mối đe dọa đối với bất cứ nước nào.
Mạng báo Pháp luật TPHCM, dẫn lời ông La Tân cho hay, Trung Quốc kiên trì chính sách ngoại giao hòa bình, dân chủ bất di bất dịch, theo con đường phát triển hòa bình với Chủ nghĩa xã hội bản sắc Trung Quốc thời đại mới và tư tưởng Tập Cận Bình.
Theo tư trưởng Tập Cận Bình, Trung Quốc sẽ xây dựng quân đội hùng mạnh, kiên trì lấy việc giữ gìn hòa bình thế giới và xúc tiến cùng phát triển làm tôn chỉ… xây dựng thế giới hòa bình lâu dài, an ninh rộng khắp, cùng nhau ổn định, cởi mở, bao dung và sạch sẽ tươi đẹp.
Cũng theo ông La Tân, Trung Quốc và Việt Nam là hai nước láng giềng hữu nghị núi liền núi, sông liền sông.
Trong sự nghiệp đấu tranh cách mạng lâu dài cũng như công cuộc xây dựng CNXH hai nước đã ủng hộ, giúp đỡ lẫn nhau kết nên mối tình hữu nghị nồng thắm, giữ gìn tốt, chuyển tiếp tốt, phát triển tốt tình hữu nghị Trung – Việt, làm cho quan hệ đối tác, hợp tác chiến lược toàn diện phát triển bền vững, lành mạnh và ổn định, phù hợp lợi ích căn bản của nhân dân hai nước, có lợi cho sự ổn định, hòa bình và phồn vinh của khu vực.
Những phát biểu ca ngợi quan hệ hai nước được đưa ra vào giữa lúc Trung Quốc và Việt Nam đang có những căng thẳng ở Bãi Tư Chính ngoài Biển Đông.
Từ giữa tháng 6 đến nay, Trung Quốc đã điều nhiều tàu Hải cảnh và tàu khảo sát đến vùng biển Việt Nam bất chấp những phản đối công khai từ Bộ Ngoại giao Việt Nam.
https://www.rfa.org/vietnamese/news/vietnamnews/military-officers-of-vn-china-vow-to-build-up-relationship-07312019091211.html

Nhân phẩm bị lợi dụng

Tuấn Khanh
Anh bạn người Việt gốc Hoa kể lại cho tôi nghe chuyến đi “bán chính thức” kinh hoàng của anh vào đầu năm 80. Dù nhiều năm định cư và thành đạt ở Pháp, ký ức như chưa hề mờ nhạt trong lời kể của anh.
Những năm tháng đó, người Việt gốc Hoa giật mình khi thấy mình không thuộc về nơi đâu trên thế giới này. Bắc Kinh mở chiến dịch nạn kiều để tạo làn sóng bất ổn trong Việt Nam. Còn Hà Nội thì cũng muốn tống khứ bớt đạo quân thứ năm của Trung Quốc – theo quan điểm của nhà cầm quyền – đồng thời cũng kiếm được không ít tiền của từ người bỏ ra đi.
Người Hoa không thể quay về quê quán bởi nơi đó cộng sản là bạo quyền, và họ ra đi, vì nơi chốn hiện tại, cộng sản cũng đang cầm quyền.
Nhưng trong lời kể của anh bạn Việt kiều gốc Hoa đó, điều anh cay đắng, là con người luôn bị lợi dụng. Đặc biệt trong chế độ độc tài luôn bị biến thành đinh ốc, biến thành bánh răng để chở đẩy cho cỗ máy phi nhân tính.
Nhưng ghê tởm nhất, họ luôn tự gọi mình là chính quyền nhân dân.
Năm 79, thế kỷ 20, Hà Nội kêu gào, buộc nhân dân phải đứng lên ngồi xuống, gọi Trung Quốc là kẻ thù. Thậm chí viết vào sách giáo khoa, lập bảo tàng tội ác… nhưng rồi đến thập niên 90, họ tự xé sách, tổ chức vui tình hữu nghị với Trung Quốc, buộc nhân dân phải gọi hai đảng cộng sản là “bạn vàng”, buộc các bà mẹ liệt sĩ phải im lặng, ngay khi nén nhang cho liệt sĩ 6 tỉnh phía Bắc còn chưa tàn.
Đầu thế kỷ 21, khi cuộc sống của người dân Việt Nam không còn là một cái nồi đóng nắp kín, tin tức về âm mưu lấn chiếm Việt Nam và ngư dân chết trên biển xuất hiện mỗi lúc càng nhiều. Trung Quốc hiện nguyên hình là một con ác quỷ và không có bạn bè keo sơn nào trên thế giới này, ngoài trừ Việt Nam.
Như một câu chuyện cổ tích về những loài thủy quái trên đại dương, nhưng khác biệt ở đây cả thế giới đều biết rõ con thủy quái đó là gì. Thế nhưng Hà Nội chưa bao giờ dừng lại việc hiến tế ngư dân của mình trên biển, cho con thủy quái đó, bằng cách luôn luôn đẩy họ ra biển để chứng minh “chủ quyền Việt Nam”. Như một loại bùa mê áp đặt, Hà Nội phát cho ngư dân những lá cờ, và để mặc cho công dân của đất nước mình bị đâm tàu trên biển, bị bắt, bị cướp, thậm chí bị giết. Trong khi ngư dân sợ hãi và cố gắng đi xa hơn vào vùng biển của những nơi khác để kiếm sống, thì Hà Nội lại ra những đạo luật phạt nặng tất cả những ai bỏ chạy, không đi vào vùng biển có cái chết chờ sẵn đó.
Những năm tháng nguy nan nhất, đau đớn nhất cho ngư dân, truyền thông tay sai của Hà Nội đẩy mạnh việc lợi dụng con người bằng việc ca ngợi những gương sáng liều chết như anh Mai Phụng Lưu – con sói biển – đi vào Hoàng Sa. Yêu nước như một đơn thuốc liều chết, được phát một cách rộng rãi cho ngư dân, trong chính sách ngoại giao giữ gìn Hòa Bình của Hà Nội với Bắc Kinh.
“Nếu để xảy ra đụng độ gì thì tình hình bây giờ bất ổn thế nào, chúng ta có ngồi đây mà bàn việc tổ chức đại hội Đảng được không?…”, ngày 8 tháng 12, năm 2015, tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng nói như vậy, trong cuộc tiếp xúc cử tri quận Ba Đình, Hoàn Kiếm (Hà Nội), tổ bầu cử số 1, để báo cáo kết quả kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XIII.
Năm 2015, cũng là một trong những năm cao điểm mà tàu của Trung Quốc hành hạ ngư dân Việt Nam trên Biển Đông. Hơn 20 tàu chính thức báo cáo là đã bị đâm, bắn, cướp… dã man hơn năm trước. Mộ gió của miền Trung Việt Nam cũng nhiều hơn. Máu của ngư dân nhuộm đỏ nỗi uất hận của người Việt, đỏ như phông màn của đại hội.
Giờ thì đến anh Mai Phụng Lưu cũng đã quá mệt mỏi và sợ hãi, để có thể liên tục đi vào vùng biển đầy chết chóc đó, cho dù có được phát nhiều lá cờ, và các loại bằng cấp tán dương của bọn cầm quyền thích ngồi trên bờ. Ai rồi cũng nhận ra rằng mình đang bị lợi dụng, lòng yêu nước của mình đang bị lợi dụng. Cái bánh vẽ khổng lồ được chia đều cho khắp mọi nơi, nhưng nhồm nhoàm thật, chỉ có một ít người.
Thạc sĩ Hoàng Việt, thành viên Quỹ Nghiên cứu Biển Đông có kể rằng, ông nghe nói mỗi khi có những hành động lấn lướt của Bắc Kinh thì Hà Nội hay triệu tập những thành phần cơ bản để hội ý về vấn đề đối phó. Năm 2014, thì Trung Quốc đưa giàn khoan Hải Dương 981 vào vùng biển Việt Nam, những người được hội ý, bí thế, nên đã chọn giải pháp đưa thông tin đến người dân và bật đèn xanh cho những cuộc biểu tình lớn nhằm gây áp lực quốc tế với Trung Quốc. Nhưng cũng với tinh thần tương tự đối với quê hương, tổ quốc được khơi dậy như vậy, hàng ngàn người Việt đã bị Hà Nội cho đánh đập, kết án, bỏ tù, sách nhiễu… từ năm 2015 cho đến nay.
Năm 2019, khi nhóm tàu thăm dò Hải Dương Địa Chất 8 của Trung Quốc tiến vào thềm lục địa Việt Nam,  Hà Nội cũng đã hội ý và dường như sớm nhận ra rằng, cần phải kìm giữ thông tin và không thể bật đèn xanh biểu tình mạnh mẽ như năm 2014. Bởi họ nhận ra rằng sự phản bội với thực tế, chà đạp lên lòng yêu nước qua việc níu kéo mối quan hệ của hai đảng, bất chấp dân tộc và tổ quốc, có thể khiến mọi thứ bùng nổ – không phải với chỉ Bắc Kinh – mà với cả Hà Nội.
Tôi hỏi anh bạn Việt kiều gốc Hoa, là vì sao bây giờ đã là một công dân của quốc gia khác, thong dong hơn, sao anh không về ở Việt Nam sống. Anh không giải thích nhiều, mà chỉ cười,nói đơn giản rằng “về cũng chỉ để bị lợi dụng mà thôi”. Anh chỉ là một con người bình thường và yêu thương nơi mình đã được sinh ra, đã lớn lên. Nhưng phẩm giá tối thiểu có một con người bình thường, vẫn là không muốn bị lợi dụng.
Chỉ là biết trước hoặc biết sau. Chỉ là biết khi đang còn sống hoặc đang nằm dưới những nấm mồ được gắn huy chương. Tất cả chúng ta rồi cũng nhận ra rằng trong một chế độ độc tài, nhân dân mãi mãi là phía bị lợi dụng với những ngôn ngữ mỹ miều. Chế độ độc tài có thể hy sinh xương máu con người, tài nguyên, đất đai…  Thậm chí có thể buộc cả dân tộc trở thành một loại con tin để duy trì sinh mệnh chính trị, mà họ tự sơn phết lên hai chữ nhân dân.
Cũng có thể rồi ngày nào đó, sẽ có những cuộc biểu tình rầm rộ do nhà nước phát động để chống Trung Quốc. Báo chí và truyền hình sôi động đã không khác gì như một ngày hội theo nghị quyết. Vào lúc ấy bạn cũng đừng quên lắng nghe, để thấy trong sự ồn ào ấy, là cả không gian chết lặng âm thầm của phẩm giá một dân tộc bị lợi dụng đến tận cùng.
Thật bối rối, nhưng rồi chúng ta, một dân tộc phải làm sao?
Chúng ta vẫn sẽ không từ chối bổn phận làm người Việt Nam. Bởi đất nước này, quê hương này của người Việt chứ không phải của đảng Cộng sản. Nên chúng ta sẽ không tha thứ cho bất kỳ kẻ xâm lược nào. Và bên cạnh đó, chúng ta cũng không bao giờ ngủ quên trước sự lợi dụng của bọn độc tài đối với con người và đất nước này. Đó là phẩm giá của một người Việt tự do, không nô lệ cho bất kỳ ai, bất kỳ âm mưu chính trị nào.
* Bài viết không thể hiện quan điểm của Đài Á Châu Tự Do
https://www.rfa.org/vietnamese/news/blog/when-your-patriotism-is-taken-advantaged-07302019111823.html