Như đã loan báo trước, sáng ngày thứ năm, 18.4.2019, Bộ trưởng Tư pháp William Barr đã mở một buổi họp báo trước khi công bố tập phúc trình của tham vấn đặc biệt Robert Mueller về cuộc điều tra ông Donald Trump “thông đồng với người Nga” để lèo lái cuộc bầu cử năm 2016.

Với ông Thứ trưởng Rod Rosenstein và người phụ tá Ed O’Callaghan đứng sau lưng, ông Barr đã một lần nữa tuyên bố qua tập phúc trình 448 trang của ông Mueller sau 22 tháng điều tra đã không tìm thấy bằng chứng ông Trump hay ban vận động tranh cử năm 2016 của ông đã thông đồng với người Nga để can thiệp vào cuộc bầu cử. Và, tuy người Nga đã cố tìm cách nhúng tay vào để lèo lái cuộc bầu cử nhưng đã không có công dân Mỹ nào hợp tác với người Nga để làm việc ấy.

Về vấn đề thứ hai, “cản trở công lý‎” (obstruction of justice), ông Barr cũng đã lặp lại nhận định của ông trong văn thư ngày 23.3.2019, rằng những sự việc ông Mueller nêu ra trong phúc trình không đủ những yếu tố để cấu thành tội cản trở sự thi hành công lý. Trong buổi họp báo, ông Barr đã nói rộng hơn và nói rõ hơn rằng ông Mueller đã bỏ ngỏ, không kết luận rằng ông Trump có phạm tội cản trở sự thi hành công lý hay không, nhưng Thứ trưởng Rosenstein và ông đã thảo luận với nhau và đồng ý là ông Trump không phạm tội cản trở công lý.

Ngay sau cuộc họp báo của ông bộ trưởng tư pháp, Tổng thống Trump đã tiếp một nhóm cựu chiến binh tại Tòa Bạch Ốc, và đã nói với họ rằng: “Hôm nay tôi đang có một ngày tốt đẹp”. Và, trước sự reo mừng của mọi người, ông nói thêm: “Cuộc chơi đã chấm dứt.” (game over)

Nhưng, cuộc chơi đã chấm dứt thật chưa?

Ngay sau cuộc họp báo của ông William Barr, Dân biểu Adam Schiff, Calif-Dân Chủ, chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện, đã đả kích TT Trump về những tiếp xúc của ông và của những người trong ban vận động tranh cử năm 2016 của ông với người Nga, cũng như là cung cách mà ông Mueller nhận xét “có thể là cản trở thi hành công lý”. Và, ông ta gay gắt kết tội ông Trump như sau:

“Dù những hành động này có phạm tội hình sự hay không, dù cản trở công lý có là tội hình sự hay không, hay dù những sự tiếp xúc này có đủ tính chất bất hợp pháp hay không để đưa tới mức độ của một tội âm mưu hình sự, những hành động đó dứt khoát là không thành thật, vô đạo đức, vô luân lý và không yêu nước và nên bị bất cứ người Mỹ nào lên án.”

Ông Schiff cảnh cáo ông Trump rằng những cuộc điều tra của Hạ viện sẽ vẫn tiếp tục, góp nhặt từ hồ sơ được công bố hôm thứ năm mà ông Mueller “muốn Quốc hội cứu xét những dư âm và hậu quả” của những kết luận của ông ta.

Và, dưới đây là những lời ông Schiff dạy bảo ông bộ trưởng tư pháp:

“Bộ trưởng tư pháp đã làm một lỗi nặng trong trách nhiệm phục vụ quốc gia bằng cách trình bày sai lạc những phần mang nhiều ý nghĩa của phúc trình Mueller khi cố xoay vần đặt một điểm tích cực cho ông tổng thống trong những kết quả của tham vấn đặc biệt. Bộ trưởng tư pháp không phải là luật sư riêng của tổng thống, dù rằng ông ấy có thể nghĩ như vậy. Ông ấy được xem như nhân viên công lực cao nhất nước, và ông ấy được xem như đại diện cho lợi ích của nhân dân Mỹ.”

Ngày hôm sau, 19.4.2019, Dân biểu Jerry Nadler, chủ tịch Ủy ban Tư pháp Ha viện đã xuất trát đòi Bộ Tư pháp cung cấp nguyên văn phúc trình của  ông Mueller chậm lắm là vào ngày 1 tháng 5. Đòi hỏi này đã làm gia tăng sự đương đầu của Hạ viện với ông Bộ trưởng Tư pháp William Barr, người mà phe Dân Chủ cáo buộc đã xào nấu phúc trình Mueller và hướng dẫn sai lạc công luận nhằm bảo vệ Tổng thống Trump.

Ông Jerry Nadler (New York-Dân Chủ), người được biết là có thù riêng với ông Trump từ nhiều năm nay, đã viết như sau trong một bản tuyên bố:

“Ủy ban của tôi cần và có quyền được cung cấp nguyên bản đầy đủ của phúc trình và bằng chứng kèm theo phù hợp với hoạt động trong quá khứ. Ngay cả trong phúc trình đã bị rút bớt cũng cho thấy những tình huống nghiêm trọng của việc làm sai trái của Tổng thống Trump và vài người thân cận nhất của ông ta. Giờ đây là trách nhiệm của Quốc hội để xem xét toàn bộ sự cáo buộc và để quyết định những bước chúng tôi phải làm sắp tới.”

Trả lời các sự cáo buộc trên đây, nữ phát ngôn viên Bộ Tư pháp Kerri Kupec nói rằng quyết định phổ biến phúc trình Mueller với sự “rút bớt tối thiểu” đã làm nổi bật chiều hướng trong sáng của ông bộ trưởng tư pháp. Kupec cũng lưu ý mọi người rằng ông Barr đã đề nghị Quốc hội cơ hội để xem phiên bản bị rút bớt ít nhất của phúc trình Mueller, nhưng những người Dân Chủ đã nhanh chóng bác bỏ đề nghị ấy vì cho rằng không đầy đủ. Người phát ngôn cũng nhận xét rằng đề nghị này làm cho trát đòi của Nadler là “hấp tấp và không cần thiết”.

Trong khi đó, các ứng cử viên của đảng Dân Chủ cũng không bỏ lỡ cơ hội để nổi bật trong đám đông chen chúc nhau trong cuộc chạy đua vào Tòa Bạch Ốc vừa mở màn, đã tuyên bố những câu nẩy lửa. Nghị sĩ Elizabeth Warren đã kêu gọi Hạ viện khởi đầu thủ tục “đàn hặc” Tổng thống Trump và nói rằng ông Barr dã “sỉ nhục” nghề làm chính trị khi hành động giống như “luật sư riêng và nhà quảng cáo” cho ông tổng thống. Bà Nghị của New York Kristen Gillibrand đã mở một cuộc họp báo để tố cáo cuộc họp báo sáng sớm ngày hôm trước của ông bộ trưởng tư pháp là “một trò hề và một màn trình diễn khó coi để tuyên truyền” cho ông tổng thống. Nghị sĩ Cory Booker của New Jersey nói rằng “nhân dân Mỹ xứng đáng được biết sự thật, chứ không cần sự bóp méo vo tròn của một người do Trump bổ nhiệm”.  Còn bà Nghị sĩ Kamala Harris của California thì nói rằng cuộc họp báo của ông Barr là một “màn quảng cáo, chứa đầy những xảo thuật chính trị.”

Theo lịch trình, ông Barr sẽ ra điều trần trước Ủy ban Tư pháp Hạ viện vào ngày 1 tháng 5 tới đây, được dự đoán là sẽ có nhiều sóng gió, và nghị trường sẽ biến thành… chiến trường, báo hiệu “cuộc chơi” chưa chấm dứt tại đây, sau khi tham vấn đặc biệt Rober Mueller xác nhận trong phúc trình rằng “không có âm mưu với Nga, không có thông đồng”.

Và, một câu hỏi không thể không đặt ra ở đây: “Phải chăng tất cả những gì đang diễn ra hiện nay, và sẽ diễn trong tương lai liên quan đến vụ “thông đồng với Nga” và “cản trở công l‎‎ý”, là đều do thâm ý của ông “tham vấn đặc biệt” Robert Mueller?

Trong 448 trang của tập phúc trình được công bố ngày 18 tháng 4 vừa qua, ông Mueller kết luận rằng ông Trump đã không âm mưu với người Nga để cố gắng phá vỡ cuộc bầu cử năm 2016, nhưng lại nói rằng những bước ông Trump đã đi để cố gây trở ngại cho cuộc điều tra về sự cáo buộc vô căn cứ đó (thông đồng) xem ra có vẻ đáng ngờ, tùy theo quan điểm của mỗi người. Rồi ông Mueller kết luận:

“Những cố gắng của tổng thống để ảnh hưởng tới cuộc điều tra thì hầu hết đã không thành công, nhưng phần lớn là do những người chung quanh tổng thống đã không thi hành lệnh hay không nhập cuộc theo đòi hỏi của ông ta.”

Ông Mueller không đề nghị truy tố ông Trump và đã đưa ra vài giải thích cho điều ấy. Một trong những lý do đó là văn phòng cố vấn pháp lý tại Bộ Tư pháp có chính sách lâu dài không truy tố một tổng thống tại chức. Tuy nhiên, ông Mueller lại nói rằng ông không muốn ngăn cản Quốc hội để có thể đàn hặc tổng thống, nếu các nhà dân cử muốn làm điều đó.

Chính kết luận mập mờ hàng hai này đã khuyến khích một số dân biểu thuộc đảng Dân Chủ, vì lý do này hay lý do khác, hăng hái kêu gọi đàn hặc (impeach) ông tổng thống, trong khi các dân biểu thâm niên trong đảng không đồng ý, kể cả bà Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi cũng đã lên tiếng bác bỏ chuyện đàn hặc và nói rằng nên để cho câu chuyện “thông đồng” đi vào lãng quên.

Chủ trương này nghe có vẻ khôn ngoan hơn, nhưng khí thế của phe chủ chiến đang lên cao, nhất là nhóm mặt mới Dân chủ Xã hội như cô Alexandria Ocasio-Cortez, người đã tuyên bố sẵn sàng ký tên vào điều lệ đàn hặc tổng thống Trump trong khi có lẽ cô này rành nghề pha rượu và hầu rượu cho khách hơn là kiến thức về luật pháp nước Mỹ, nhất là luật lệ về một chuyện trọng đại đối với quốc gia là truất quyền một tổng thống.

Một người có hiểu biết trung bình về luật pháp, hay có hoạt động chính trị, hay làm việc nhiều năm trong ngành tư pháp, không thể không biết rằng làm thế nào để chứng minh ông Trump phạm tội cản trở thi hành công lý trong cuộc điều tra vụ thông đồng với người Nga khi chính vụ này đã không hề có thật? Mà tại sao ông Trump phải tìm cách cản trở cuộc điều tra khi ông ta phải là người biết rõ hơn ai hết chuyện “thông đồng với Nga” chỉ là một trò lừa bịp (hoax) nhằm mục đích hãm hại ông? Nói cách khác, ông Trump không có lý do để “cản trở công lý” trong vụ này. Và, ông tham vấn đặc biệt Robert Mueller, một luật sư, đã từng giữ những chức vụ quan trọng trong ngành tư pháp, trong đó có chức giám đốc FBI, không thể không biết điều ấy.

Lại một câu hỏi khác không thể không đặt ra: “Ông Mueller đã biết vụ thông đồng với Nga là không có thật từ bao giờ, và tại sao cuộc điều tra đã phải kéo dài tới gần hai năm, làm hao tổn công quỹ, phá hoại bao nhiêu cuộc đời, và gây bao nhiêu tiếng xấu cho nước Mỹ, người Mỹ?

Nếu ông Mueller là một con người đạo đức và lương thiện, một luật gia có lương tâm, một nhân viên tư pháp chính đại quang minh, thì sau vài tuần, hay vài ba tháng nhận nhiệm vụ điều tra, ông ta đã phải phát hiện vụ “thông đồng với Nga” chỉ là một câu chuyện dựng đứng do quyền lực ngầm (deep state) cấu kết với truyền thông dòng chính thiên tả, khi những nguồn tin chính xác liên hệ tới hồ sơ làm căn bản cho cuộc điều tra này được loan truyền mà một nhà báo lương thiện, Gregg Jarrett, đã viết một cuốn sách hơn 300 trang khổ lớn (THE RUSSIA HOAX, The Illicit Scheme To Clear Hillary Clinton And Frame Donald Trump) để vạch trần mọi âm mưu của vụ này.

Chính trong phúc trình về cuộc điều tra vụ “thông đồng với Nga” vừa được Bộ Tư pháp công bố, tham vấn đặc biệt Mueller cũng đã bác bỏ 12 cáo buộc ông Trump thông đồng với Nga trong hồ sơ do Christopher Steele, một cựu điệp viên Anh ở London, viết ra và do đảng Dân Chủ trả tiền, trong đó hầu hết “tài liệu” có nguồn gốc từ Nga và xuất hiện ở Mỹ từ tháng 1 năm 2017 do một cựu phụ tá của cố Nghị sĩ John McCain “xì” ra cho báo chí.

Dựa vào hồ sơ này, Thứ trưởng Bộ Tư Pháp Rod Rosenstein phong chức tham vấn đặc biệt cho ông Mueller để mở cuộc điều tra, khi ông Bộ trưởng Jeff Sessions tuyên bố đứng ngoài vụ này (recuse).

Tham vấn đặc biệt Mueller đã lập một ban điều tra với hầu hết là những luật sư thuộc đảng Dân Chủ để bắt đầu làm việc với sự yểm trợ và cổ võ của truyền thông dòng chính, trong khi bị phe đảng Cộng Hòa và ông Trump chỉ trích, gọi cuộc điều tra của ông Mueller là một cuộc “săn bắt phù thủy” (a witch hunt), sẽ không đi tới đâu. Mà sự thật là cuộc điều tra đã đi đến chỗ bế tắc.

Ông Mueller có truy tố ra tòa một số người nhưng không có vụ nào liên hệ gần xa gì tới chuyện “thông đồng với Nga”, mà hầu hết là tội “bội thệ” (perjury), nói dối sau khi giơ tay thề nói thật, một tội rất dễ phạm do có trí nhớ tồi hay người điều tra đặt những câu hỏi lắt léo để “gài bẫy”. Chính ông Mueller cũng bị ông Giuliani, luật sư của ông Trump, nghi ngờ gài bẫy “perjury” ông Trump nên đã không chấp nhận cho ông tham vấn đặc biệt thẩm vấn thân chủ vào giai đọan chót của cuộc điều tra.

Bây giờ cuộc điều tra kết thúc với kết luận là “không có âm mưu thông đồng với Nga”, nhưng bỏ ngỏ cánh cửa cho Hạ viện, dưới sự kiểm soát cuả đảng Dân Chủ, đàn hạc Tổng thống Trump.

Phải chăng lúc đầu ông tham vấn đặc biệt thực sự có ý định “làm gỏi” ông tổng thống để … vang danh hậu thế nên đã bất chấp dư luận, lập một ban điều tra thiên vị không che mắt được ai, nhưng khi thấy rõ sự thật dựa trên luật pháp thì không thể đổi trắng thay đen, đành phải tuyên bố “không có thông đồng”. Nhưng lại… vẽ một con đường cho hươu chạy: cản trở công lý. Thua me thì gỡ bài cào!

Nhưng, con đường đầy sỏi đá gai góc ấy sẽ đưa tới đâu? Chắc những con cáo già trong đảng Dân Chủ đã nhìn thấy.

Về phần ông tổng thống, tuy miệng nói “game over”, nhưng ông cũng nói: “Chúng tôi cần phải moi tới tận đáy của những chuyện này. Chuyện dối gạt này sẽ không bao giờ xảy ra cho một tổng thống nào khác nữa”.

Brad Pascale, quản đốc vận động tranh cử của ông Trump, bổ túc: “…bây giờ bàn cờ đã xoay qua hướng khác và là lúc để điều tra những kẻ gian dối đã mưu tạo ra cuộc điều tra đáng hổ thẹn này nhắm vào Tổng thống Trump… Bây giờ khi mà những giả thuyết về sự thông đồng và cản trở công lý đã bị phơi bày là những sự dối gạt, FBI và Bộ Tư pháp dưới thời Obama phải trả lời cho những sự lèo lái sai trái và lừa gạt họ đã phạm phải để chống lại nhân dân Mỹ. Công lý sẽ được thực thi.”

“Cuộc chơi” sẽ còn kéo dài, ít nhất cũng phải tới cuộc bầu cử 2020.

Ký Thiệt