Ngày 11/3/2019, trên Tạp chí Washington Post bà Nancy Pelosi chủ tịch Hạ Viện, cho biết:

“Tôi không luận tội Tổng Thống. Tôi chưa từng trả lời bất cứ nhà báo nào, nhưng vì được hỏi và tôi đã suy nghĩ kỹ, luận tội gây chia rẽ quốc gia, trừ khi phải thật chính đáng, thật nghiêm trọng và không thiên vị đảng phái.”

Bà kết luận:

“Tôi không nghĩ chúng ta nên đi theo hướng luận tội vì đất nước sẽ bị chia rẽ. Và ông ấy không đáng cho chúng ta làm vậy.”

Chính trị gia lão luyện…

Bà Pelosi là phụ nữ nắm giữ chức vụ cao nhất trong lịch sử Hoa Kỳ, chỉ đứng sau Tổng thống và Phó tổng thống và trước đây năm 2007-11 bà cũng đã nắm giữ chức vụ này.

Bà sinh ngày 26/3/1940, gần 79 tuổi, thắng cử Hạ Viện lần đầu năm 1987 và liên tục giữ đến nay 32 năm.

Bà là một chính trị gia lão luyện, đầy kinh nghiệm, uy tín, đạo đức, trung dung và chủ trương hợp tác lưỡng đảng.

Bà đã trải qua lần luận tội Tổng Thống Bill Clinton, 1998-99, nên hiểu rất rõ tình trạng chia rẽ đất nước lúc bấy giờ.

Thủ tục luận tội…

Chỉ cần một dân biểu đưa cáo trạng cho Ủy ban tư pháp Hạ viện.

Nếu cáo trạng được đa số ủy viên của Ủy ban đồng ý sẽ đưa ra Hạ viện biểu quyết.

Khi đa số quá bán Hạ viện đồng ý, một ủy ban truất phế được thành lập để đưa quyết định lên Thượng viện mở một phiên tòa.

Chánh án Tối cao Pháp Viện sẽ là Chủ tịch Ủy ban truất phế và nếu 2/3 Nghị Sỹ đồng ý thì thủ tục truất phế sẽ được tiến hành.

Hiện tại đảng Cộng Hòa đang giữ Thượng Viện và Tối Cao Pháp Viện thuộc cánh bảo thủ nên việc luận tội ông Trump là một nỗ lực khó mang lại kết quả.

Bởi thế trong vai trò lãnh đạo đảng Dân Chủ và lãnh đạo Hạ viện bà Pelosi tuyên bố như trên là 1 điều dễ hiểu.

Nếu đảng Dân chủ sử dụng luận tội như một trò chơi chính trị để hạ uy tín ông Trump thì đó là con dao hai lưỡi, cử tri bất mãn sẽ ảnh hưởng nặng nề đến uy tín của đảng Dân Chủ.

Sở trường của ông Trump là lôi kéo cử tri ủng hộ mình. Vì thế luận tội ông, có khi lại trở thành một lợi thế cho ông trong kỳ tranh cử 2020 sắp tới.

Luận tội Tổng Thống vẫn tiến hành?

Dân biểu Al Green không đồng ý với bà chủ tịch đã cho phóng viên của đài C-SPAN biết ông sẽ tiếp tục luận tội Tổng Thống.

Vào tháng 12/2017 ông Green đã được 58 dân biểu công khai ủng hộ, con số tăng lên 66 người vào tháng 1/2018, giờ ông tin rằng có hằng trăm người ủng hộ ông.

Ngày 4/3/2019, Dân biểu Jerry Nadler, Chủ tịch Uỷ ban Tư pháp Hạ viện gởi thư yêu cầu Tòa Bạch Ốc và Bộ Tư Pháp cung cấp các tài liệu liên quan đến 81 cá nhân, tổ chức và cơ quan chính phủ nhằm điều tra nghi vấn ông Trump cản trở tư pháp và lạm dụng quyền lực.

Trong số những người bị điều tra có cả con trai và con rể của ông Trump.

Tòa Bạch Ốc và Bộ Tư Pháp hiện đang xem xét và đánh giá yêu cầu của Ủy Ban.

Trước đây Ủy ban Tình báo, Ủy ban Đối ngoại và Ủy ban Giám sát chính phủ, cũng đã gửi thư cho Tòa Bạch Ốc và Bộ Ngoại giao yêu cầu cung cấp những nội dung chi tiết về các cuộc trao đổi giữa Tổng thống Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Ủy ban House Ways and Means của Hạ Viện cũng dự định yêu cầu Bộ Tài chính cung cấp hồ sơ khai thuế của Tổng thống Trump.

Dân biểu cánh tả xã hội chủ nghĩa đang tạo áp lực thúc đẩy giới lãnh đạo Hạ Viện phải tiến hành việc luận tội ông Trump.

Cũng cần kể thêm tỷ phú Tom Steyer thuộc cánh tả đảng Dân Chủ đang thực hiện chiến dịch quảng cáo lên đến chục triệu Mỹ kim chỉ nhằm thu hút người dân Mỹ ủng hộ việc luận tội.

Bà Pelosi đang chơi trò chính trị?

Trang ABC cho biết theo ông David Smith, một giảng viên cấp cao về Chính Trị và Chính Sách Đối Ngoại của Trung Tâm Nghiên Cứu Hoa Kỳ:

“Đây có thể là một chiến thuật của Pelosi để bảo đảm việc công bố tường trình Mueller.”

Ông Smith giải thích:

“Bộ Trưởng Tư Pháp có thể không công bố nó nếu thấy đảng Dân Chủ sử dụng nó cho mục tiêu chính trị: luận tội Tổng Thống. Bởi thế bà Pelosi mới gởi tín hiệu rằng đảng Dân Chủ sẽ không luận tội, sẽ có nhiều khả năng bản tường trình được công bố.”

Công bố toàn văn bản hay chỉ công bố một phần nhỏ tường trình Mueller thuộc toàn quyền Bộ Trưởng Bộ Tư Pháp, nên có thể bà Pelosi thực sự đang chơi trò chính trị.

Bà Pelosi muốn gì?

Trong cuộc phỏng vấn bà Pelosi cho biết ông Trump không xứng đáng làm Tổng Thống, cả về đạo đức, trí tuệ, lại không khôn ngoan…

Bà không tin ông thắng cử, nhưng ông đã thắng cử và việc bà làm không phải là luận tội ông.

Việc bà cần làm là đưa ra những chính sách về y tế, giáo dục, môi trường, an sinh xã hội, đường xá cầu cống… để thuyết phục dân Mỹ bầu cho một Tổng Thống khác thuộc đảng Dân Chủ.

Trả lời bà Pelosy, trên Twitter, ông Trump cho biết: “Tôi đánh giá cao các bình luận của bà Nancy Pelosi chống lại chuyện luận tội, nhưng mọi người nên nhớ lại chi tiết nhỏ là tôi chưa bao giờ làm điều gì sai trái”.

Lưỡng đảng hợp tác…

Xây tường biên giới Mỹ – Mễ là việc ông Trump cố thực hiện bấy lâu nay, nhưng không được lưỡng đảng đồng ý nên ông phải tuyên bố tình trạng khẩn cấp.

Ngày 14/3/2019, có tới 13 Dân biểu và 12 Nghị Sỹ đảng Cộng Hòa không đồng tình với ông Trump, do đó Lưỡng Viện đã thông qua Nghị Quyết đòi ông Trump phải chấm dứt tuyên bố tình trạng khẩn cấp.

Trên Twitter, Tổng Thống Trump cho biết việc các thành viên Cộng Hòa thông qua Nghị Quyết là “bỏ phiếu cho bà Nancy Pelosi, cho tội phạm và cho mở cửa biên giới.”

Và ông: “cám ơn tất cả các thành viên Cộng Hòa đã bầu cho An Ninh Biên Giới và nước Mỹ đang tuyệt vọng cần thiết một Bức Tường.”

Ông loan báo sẽ dùng quyền phủ quyết “VETO!” để ngăn chặn Nghị Quyết này.

Như vậy, lưỡng viện sẽ phải bỏ phiếu với đa số 2/3 tán thành mới có thể vượt qua quyền phủ quyết của Tổng Thống.

Nếu lưỡng viện không đủ số phiếu thì phải mang ra Tối Cao Pháp Viện xét xử.

Chuyện xây tường biên giới sẽ tiếp tục là 1 đề tài tranh cãi và tranh cử.

Nhóm xã hội chủ nghĩa

Vai trò lãnh đạo đảng Dân Chủ và Hạ Viện của bà Nancy Pelosi cũng không suôn sẻ gì.

Kết quả khảo sát của hãng Gallup vào tháng 8/2018 cho thấy 51% số người trẻ ở Mỹ và 57% số người theo đảng Dân Chủ thích chủ nghĩa xã hội.

Những người trẻ này đã bầu cho một số dân biểu xã hội chủ nghĩa vào Quốc Hội trong lần bầu cử giữa kỳ 2018 vừa qua.

Nhóm xã hội chủ nghĩa chủ trương chăm sóc y tế miễn phí (universal healthcare), miễn phí đại học (tuition-free universities), bảo đảm công ăn việc làm (Universal jobs guarantee), lương tối thiểu 15 Mỹ kim và đầu tư vào phát triển nhiên liệu xanh (Green energy).

Các kế hoạch này đều rất tốn kém nên sẽ khó được ngay cả các dân biểu hay nghị sỹ trong đảng Dân Chủ bỏ phiếu thông qua.

Nhiều kế hoạch trên đã được thực hiện tại Úc và Tây Âu nhưng vì quá tốn kém, người đi làm và doanh nhân phải chịu mức thuế rất cao nên dần dần bị hủy bỏ.

Nước Mỹ xã hội chủ nghĩa…

Phát biểu khai mạc Đại hội Hành động Chính trị Bảo thủ (CPAC) hôm 1/3/2019, Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence nhấn mạnh cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2020 sẽ lựa chọn giữa “tự do và chủ nghĩa xã hội”:

“Tự do sẽ cho phép người dân sống cuộc sống theo cách họ thấy phù hợp, không phải do kiểm soát của chính phủ.

“Tự do tạo ra hàng hóa nhiều hơn, tốt hơn bất cứ nơi nào và thời gian nào trong lịch sử thế giới.

“Tự do thịnh vượng hơn, lợi ích hơn và nhân bản hơn bất kỳ mô hình xã hội hay kinh tế nào từng được áp dụng.”

Ông Pence nhấn mạnh lựa chọn giữa chủ nghĩa xã hội và tự do sẽ là điều mấu chốt trong 20 tháng tranh cử sắp tới.

Hôm sau ngày 2/3/2019 cũng tại Đại hội CPAC 2019, Tổng thống Donald Trump khẳng định:

“Tương lai không thuộc về những người tin vào chủ nghĩa xã hội. Tương lai thuộc về những người tin vào tự do. Tôi đã nói điều này trước đây và tôi sẽ nhắc lại: Nước Mỹ sẽ không bao giờ là một nước xã hội chủ nghĩa.”

Ông Trump cho biết:

“Những nhà lập pháp đảng Dân chủ bây giờ đang bám cứng vào chủ nghĩa xã hội, họ muốn thay thế quyền cá nhân bằng sự thống trị của chính phủ. Chủ nghĩa xã hội không phải vì môi trường. Nó không phải vì công bằng. Nó không phải vì đạo đức. Chủ nghĩa xã hội chỉ vì một điều duy nhất được gọi là quyền lực cho tầng lớp thống trị.”

Đấy có thể là nỗi lo lắng nhất của bà Chủ tịch Hạ Viện Nancy Pelosi.

Làm sao thuyết phục dân Mỹ chọn cho một Tổng Thống thuộc phe xã hội chủ nghĩa khi chỉ 20% dân Mỹ thích Chủ nghĩa Xã hội?

Biết đâu Hạ Viện lại quay về với đảng Cộng Hòa, bà lại một lần nữa trở thành lãnh tụ đối lập.

Nguyễn Quang Duy

Melbourne, Úc Đại Lợi

15/03/2019