Úc, Anh, Singapore tạm thời cấm Boeing 737 Max

Indonesia: Vì sao Boeing 737 mới tinh đã rơi?

Mỹ đã tuyên bố 737 Max sẽ bị tạm ngừng bay cho đến ít nhất tháng Năm.

Một số hãng hàng không nói sẽ tìm kiếm bồi thường trong lúc Boeing tạm ngừng việc giao hàng.

Giới phân tích cho rằng ảnh hưởng lâu dài cho Boeing còn phụ thuộc kết quả điều tra.

Lo ngại xảy ra sau khi chuyến bay của Ethiopian Airlines gặp nạn hôm Chủ nhật làm chết 157 người.

Tháng 10 năm ngoái, 189 người chết trong tai nạn của Lion Air.

Cơ quan quản lý của Mỹ nói 737 Max, máy bay bán chạy nhất của Boeing, nay tạm bị ngừng bay cho đến tháng Năm.

Đây là mẫu mới, từ mẫu truyền thống 737, và việc giao hàng chỉ mới bắt đầu năm 2017.

Hiện toàn cầu có 370 máy bay này đang hoạt động, trong khi Boeing đã nhận đơn đặt hàng lên tới 5.000 chiếc.

Mỗi máy bay có giá khoảng 45-50 triệu đôla.

Boeing hiện tạm thời ngừng giao hàng, mặc dù sẽ vẫn làm máy bay này.

Tuy nhiên, một số khách hàng cân nhắc việc hủy.

Garuda Indonesia nói có thể sẽ hủy đơn hàng 20 máy bay.

VietJet của Việt Nam nói đơn hàng 25 tỉ đôla sẽ phụ thuộc kết quả điều tra.

320 Neo của Airbus là đối thủ trực tiếp của 737 Max.

Tuy nhiên, không đơn giản một sớm một chiều để một hãng bay đổi từ Boeing sang Airbus hay ngược lại. Đó là vì một đơn hàng có thể mất nhiều năm trước khi hoàn tất.

Ngoài ra, còn là vấn đề đào tạo phi công.

Peter Morris, từ Ascend, giải thích: "Thường là có phi công Boeing, và phi công Airbus."

Hệ thống điều khiển của hai hãng này khác nhau. Phi công cần có bằng chứng nhận trước khi được lái máy bay hãng khác, nên không dễ dàng.

Nếu 737 Max bị ngừng trong thời gian dài, khách hàng có thể yêu cầu đàm phán lại, khiến Boeing bị ảnh hưởng thu nhập.

Một số hãng nói sẽ đòi bồi thường.

Norwegian Air và Smartwings nghe nói đang đòi Boeing trả tiền.

Nhưng có lẽ Boeing sẽ đủ tiền để vượt qua khó khăn.

Do hiện nay có ít 737 Max đang vận hành, và lệnh ngừng bay xảy ra trong thời điểm không phải là cao điểm trong năm, nên ảnh hưởng chưa lớn.

Nếu tình trạng ngừng bay kéo dài, sẽ phức tạp hơn.

Trong giai đoạn bận rộn, các hãng bay có thể thuê máy bay từ các công ty chuyên biệt. Nếu 'thuê ướt', tức là máy bay cho thuê gồm cả phi hành đoàn, chi phí bảo trì và bảo hiểm, thì có thể tốn khoảng 3.000 đôla một giờ cho loại 737-800.

Hoặc nếu chỉ thuê riêng máy bay không tính dịch vụ, thì mỗi tháng tốn khoảng 230.000 tới 330.000 đôla.

Cổ phiếu Boeing đã mất khoảng 10% từ khi xảy ra tai nạn, tương đương 25 tỉ đôla về giá trị thị trường.

Ảnh hưởng lâu dài còn phụ thuộc nguyên nhân tai nạn.

Nếu là lỗi phần mềm, việc này sẽ nhanh và ít tốn kém hơn lỗi thiết kế.

Nhưng Boeing đối diện khó khăn của việc khôi phục niềm tin.

Năm 2013, 787 của Boeing bị ngừng bay do cháy pin. Nó được sửa, và tiếp tục được đặt hàng lớn.