Cuối cùng, hệ thống truyền thông chính thức của Việt Nam đã lên tiếng về vụ phá bỏ 112 căn nhà ở phường 6, quận Tân Bình, TP.HCM, hôm 4 tháng 1 (1).

Vụ cưỡng chế – thu hồi đất thuộc khu vực vẫn được dân chúng gọi là “Vườn rau Lộc Hưng” được nhiều người xem là một thảm án mới, chẳng khác gì thảm án Thủ Thiêm.

Hình ảnh đủ loại công an, dân phòng bao vây khu vực “Vườn rau Lộc Hưng”, cưỡng bức cư dân trong khu vực rời khỏi nơi cư trú, sau đó tổ chức gom, nhặt đủ loại vật dụng trong các căn nhà chất lên những chiếc xe vận tải chở đi đâu không ai rõ và điều động đủ loại phương tiện chuyên dụng san ủi toàn bộ nhà cửa ở khu vực “Vườn rau Lộc Hưng”, bất kể nạn dân liều mạng nằm xuống giữa đường, hy vọng thân thể họ có thể ngăn được xe ủi trườn tới, rồi những đứa trẻ ngơ ngác khi không còn chỗ chui ra, chui vào… làm cả triệu người ở cả trong lẫn ngoài Việt Nam bàng hoàng.

Trên mạng xã hội và hệ thống truyền thông của… thiên hạ, bao gồm cả Việt ngữ lẫn Anh ngữ, nhiều người, nhiều giới chỉ trích kịch liệt vụ cưỡng chế – thu hồi đất ở khu vực “Vườn rau Lộc Hưng” sau khi các nạn nhân tố cáo: Dẫu hệ thống công quyền không thừa nhận quyền sử dụng đất của họ nhưng họ có đủ bằng chứng, chứng minh, đất ở khu vực này không phải công thổ và vì nhiều thế hệ đã sử dụng ổn định suốt sáu thập niên, nên theo luật pháp Việt Nam, hệ thống công quyền không thể tùy tiện cưỡng chế, thu hồi. Chưa kể, hệ thống công quyền chỉ tổ chức cưỡng chế, không xem xét bồi thường, không cung cấp quyết định giải tỏa, không thông báo thời hạn thực thi,…

Không có bất kỳ phản hồi nào từ các viên chức hữu trách trước trận bão dư luận liên quan đến vụ cưỡng chế – thu hồi đất ở khu vực “Vườn rau Lộc Hưng”.

Chẳng phải chỉ có giới hữu trách từ địa phương đến trung ương không thèm giải thích, hệ thống truyền thông chính thức từ trung ương đến địa phương của Việt Nam cũng im lặng.

***

Giống như nhiều scandal đã từng xảy ra trước đó, cả tuần sau khi xảy ra vụ cưỡng chế – thu hồi đất ở khu vực “Vườn rau Lộc Hưng”, hệ thống truyền thông chính thức của Việt Nam mới… thỏ thẻ rằng thì là… hệ thống công quyền Việt Nam đã làm đúng chức trách, 120 căn nhà đã bị phá bỏ đều thuộc loại xây dựng trái phép trên công thổ.

Không nhà báo cách mạng nào bận tâm, chất vấn các viên chức hữu trách: Tại sao hệ thống công quyền không thông báo kế hoạch cưỡng chế, không ban hành quyết định cưỡng chế mà chỉ hỗ trợ hệ thống công quyền biện giải, sở dĩ có những yếu tố “không” – không thể chấp nhận được – là vì hệ thống công quyền chưa… thu hồi đất!

Tương tự, không nhà báo cách mạng nào thắc mắc tại sao không khảo sát thực tế, xác định giá trị tài sản cần phải phá bỏ mà chỉ điềm nhiên giúp hệ thống công quyền, khẳng định không bồi thường và công bố hứa hẹn sẽ xem xét hỗ trợ khi tài sản trên đất đã trở thành gạch vụn, không còn cơ sở để định đoạt mức bồi thường!

Không nhà báo cách mạng nào cảm thấy cần chất vấn khi giới hữu trách bảo rằng, những người dân có quyền sử dụng đất nông nghiệp tại khu vực “Vườn rau Lộc Hưng” vẫn… “có thể ra vào, sử dụng đất” cho tới khi hệ thống công quyền ban hành quyết định thu hồi kèm “phương án hỗ trợ rõ ràng”: Chẳng lẽ đất nông nghiệp và công thổ là cùng một… giuộc?

Vì sao phải “lập lại kỷ cương về trật tự xây dựng” – phá bỏ 120 căn nhà – khi rõ ràng là chưa cần… thu hồi đất ngay vào lúc này, biến hàng trăm gia đình thành vô gia cư khi Tết đã cận kề? Giữa việc biến Trung tâm Văn hóa quận Tân Bình thành chỗ tạm cư cho hàng trăm gia đình với việc để hàng trăm gia đình được an cư trong những căn nhà “xây dựng trái phép” cho đến sau Tết, cách nào nhân đạo, đáng chọn hơn? Thậm chí có lợi cho công quỹ hơn vì không phải hỗ trợ mỗi gia đình ba triệu đồng/tháng trong ba tháng?

Đập bỏ 120 căn nhà, biến hàng trăm gia đình thành vô gia cư, đẩy vài trăm con người ra đường, trong đó, ngoài trẻ con, còn có những người tàn tật (thương binh của quân đội Việt Nam Cộng hòa) vốn từng vất vưởng giữa dòng đời, mãi đến đoạn cuối cuộc đời mới may mắn được cưu mang, không phải lo ăn, ở,… chẳng lẽ là chuyện nhỏ, chỉ cần hỏi han, tìm kiếm câu trả lời từ UBND phường 6 và UBND quận Tân Bình là… đủ? Không cần phối kiểm đúng sai về chủ trương từ những cấp cao hơn?

Khi công chúng sôi sùng sục đòi biết tên, nhận diện những kẻ thủ ác – những kẻ quyết định thực hiện vụ cưỡng chế, thu hồi đất ở khu vực “Vườn rau Lộc Hưng” vốn phi nhân cả về cách thức lẫn thời điểm – các nhà báo cách mạng ngại gì mà không cung cấp đầy đủ họ tên, chức vụ của một hoặc những “lãnh đạo quận Tân Bình” đã trò chuyện, cung cấp thông tin cho mình? Phải chăng đó là một trong những… “biện pháp nghiệp vụ” của… báo chí cách mạng để… bảo vệ cách mạng?

Nên hiểu thế nào về bản chất của một hệ thống truyền thông phục vụ cách mạng, vừa liên tục thề thốt, vừa được những cá nhân lãnh đạo không ngừng khuyến khích trở thành “diễn đàn thực sự tin cậy của nhân dân, phương tiện thông tin đại chúng thiết yếu đối vời đời sống xã hội, thực hiện chức năng, giám sát, phản biện xã hội, phản ánh góc nhìn của đông đảo các tầng lớp nhân dân đối với việc xây dựng, ban hành và thực thi các chủ trương, đường lối của đảng, chính sách, pháp luật của nhà nước”, nhưng thông tin trên hệ thống truyền thông chính thức về vụ cưỡng chế, thu hồi đất ở khu vực “Vườn rau Lộc Hưng” không có ý kiến của bất kỳ nạn dân nào? (2).

Chú thích

(1) https://tuoitre.vn/cuong-che-112-can-nha-xay-trai-phep-o-khu-vuon-rau-20190110074618423.htm

(2) https://dantri.com.vn/chinh-tri/bao-chi-thuc-hien-hieu-qua-chuc-nang-giam-sat-phan-bien-xa-hoi-20181228161112372.htm