Tin khắp nơi – 13/06/2017
Bắc Hàn thả sinh viên Mỹ trước chuyến thăm của sao NBA
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Rex Tillerson cho hay Bắc Triều Tiên đã phóng thích một sinh viên đại học Mỹ, bị kết án 15 năm tù vì âm mưu đánh cắp một tấm áp phích tuyên truyền hồi năm 2016.
Trong một thông báo, ông Tillerson cho biết Otto Warmbier, 22 tuổi, đã được thả khỏi nhà tù và đang trên đường về Mỹ, nơi anh sẽ đoàn tụ với gia đình.
Thông báo phóng thích Warmbier được đưa ra cùng lúc cựu ngôi sao bóng rổ Dennis Rodman tới Bắc Triều Tiên hôm 13/6. Ông Rodman nói ông hy vọng chuyến đi sẽ “mở cánh cửa” giữa Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và giới lãnh đạo ở Bình Nhưỡng.
Rodman là bạn của nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un. Ông đã đến Bắc Triều Tiên trước đây vào năm 2013.
Thứ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ Thomas Shannon nói với các phóng viên rằng chính phủ Mỹ biết về chuyến đi của ông Rodman, nhưng cho biết ông Rodman đi với tư cách cá nhân.
Trump sẽ tiếp tân Tổng thống Hàn Quốc ở Washington
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump sẽ tiếp đón ông Moon Jae-in, tổng thống tân cử Hàn Quốc, vào cuối tháng này, theo thông báo của Tòa Bạch Ốc hôm 13/6.
Hai nhà lãnh đạo dự kiến sẽ thảo luận về vấn đề tăng cường liên minh hai nước và thúc đẩy hợp tác về các vấn đề kinh tế toàn cầu, cũng như phối hợp để chống các mối đe dọa hạt nhân và tên lửa của Bắc Triều Tiên.
Tuy nhiên, Hàn Quốc đã tuyên bố sẽ đình chỉ tiến trình triển khai hệ thống phòng thủ tên lửa tầm cao (THAAD) của Hoa Kỳ, cho đến khi hoàn tất đánh giá tác động môi trường theo lệnh của tân Tổng thống Moon Jae-In.
Nhiều nghị sĩ Mỹ đòi tăng biện pháp trừng phạt Nga
Một nhóm Thượng nghị sĩ Mỹ hôm 12/6 đồng ý về dự luật tăng cường các biện pháp trừng phạt Nga, kể cả điều khoản đòi hỏi Quốc hội tái xét nếu Tòa Bạch Ốc nới lỏng, đình chỉ hoặc chấm dứt các biện pháp trừng phạt đã có.
Thỏa thuận lưỡng đảng được đưa ra dưới hình thức là bản tu chính một dự luật mà Thượng viện đang xem xét về việc trừng phạt Iran. Dự luật này dự kiến sẽ được ủng hộ mạnh mẽ khi trình ra toàn thể Thượng viện. Dự luật sau đó còn phải được Hạ viện thông qua và Tổng thống Donald Trump ký thành luật.
Một thông báo của giới lãnh đạo Đảng Cộng hòa và Dân chủ trong Ủy ban Ngân hàng Thượng viện nói rằng bản tu chính “mở rộng các biện pháp trừng phạt đối với chính phủ Nga để đáp lại hành động vi phạm quyền toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine và Crimea, các cuộc tấn công mạng trắng trợn, và hành động can thiệp bầu cử, cũng như hành động hiếu chiến đang tiếp diễn ở Syria”.
Dự luật sẽ tăng cường các biện pháp trừng phạt hiện hữu nhắm vào các dự án năng lượng của Nga, trong khi áp đặt các biện pháp trừng phạt mới đối với những cá nhân có dính líu vào các vụ vi phạm nhân quyền nghiêm trọng, cung cấp vũ khí cho chính phủ Syria, tiến hành các hoạt động tấn công trên mạng và làm ăn với giới tình báo và quốc phòng Nga.
Ivanka Trump bị liên lụy vì vấn đề người lao động TQ
Ba nhà hoạt động vì quyền lao động bị bắt ở Trung Quốc vì tìm cách điều tra một nhà máy sản xuất giày hàng hiệu Ivanka Trump. Vụ này làm nổi bật vấn đề bóc lột người lao động cũng như việc chính quyền thực thi luật một cách lỏng lẻo.
Các nhà hoạt động nói Ivanka Trump, con gái và cũng là phụ tá của Tổng thống Donald Trump, có thể góp phần tạo ra sự khác biệt nếu bà lên tiếng về trường hợp này.
Thương hiệu Ivanka Trump chưa bình luận gì về số phận của các nhà hoạt động, nhưng xác nhận giày mang thương hiệu đã được sản xuất tại nhà máy. Công ty cho biết đơn đặt hàng gần đây nhất là vào tháng 3.
Đến nay, chính phủ Trung Quốc vẫn không thả các nhà hoạt động, và còn cáo buộc họ sử dụng “các thiết bị theo dõi bất hợp pháp” và “can thiệp vào hoạt động sản xuất và vận hành bình thường của công ty”.
3 nhà hoạt động bị bắt là người của Tổ chức Lao động Trung Quốc (CLW), tổ chức này đã tiến hành các cuộc điều tra tương tự tại các nhà máy Trung Quốc trong nhiều năm qua.
Người sáng lập kiêm giám đốc điều hành CLW, ông Lý Cường, nói rằng tổ chức phi lợi nhuận đặt ở New York của ông có bằng chứng cụ thể là những bức ảnh và video cho thấy giày mang nhãn hiệu Ivanka Trump đã được sản xuất tại các nhà máy của Tập đoàn Hoa Kiện trong bốn năm qua, là nơi được cho là có những vụ bóc lột lao động đã bị phát hiện.
Cuộc điều tra do các nhà hoạt động Hoa Hải Phong, Lý Triệu và Sử Hoành thực hiện. Họ bí mật đóng vai nhân viên tạm thời tại các nhà máy của Hoa Kiện từ tháng 3 đến tháng 5, nhưng sau đó bị cảnh sát Trung Quốc bắt giam.
Ông Lý cho biết theo đánh giá của ông, công lao động Trung Quốc chỉ chiếm 1% giá trị đôi giày mang thương hiệu Ivanka Trump. Tại các cửa hàng ở Mỹ, giá mỗi đôi là hơn 100 đôla.
Tuần trước, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ kêu gọi trả tự do cho các nhà hoạt động, hoặc nhà chức trách Trung Quốc phải đảm bảo họ “được xét xử công bằng và hợp pháp, được hưởng sự bảo vệ đúng theo các quyền của họ”.
Bộ Ngoại giao Mỹ cũng nêu bật vai trò quan trọng của các nhà hoạt động bảo vệ người lao động trong việc giúp các công ty Hoa Kỳ hiểu về tình trạng trong chuỗi cung của họ ở Trung Quốc.
Chính phủ nước ngoài
trả tiền cho khách sạn Trump có vi hiến?
Tổng chưởng lý bang Maryland và thủ đô Washington D.C. hôm thứ Hai đệ đơn kiện, cáo buộc rằng những khoản tiền do chính phủ trả cho các doanh nghiệp của Tổng thống Donald Trump vi phạm Hiến pháp Hoa Kỳ, theo tin của Reuters hôm 12/6.
Các khoản tiền do chính phủ Mỹ và các chính phủ nước ngoài chi trả cho các cơ sở làm ăn của ông Trump như hệ thống khách sạn của ông, đã khiến các doanh nghiệp ở bang Maryland và thủ đô Washington DC bị mất khách, đồng thời gây sức ép đối với các chính quyền địa phương phải đối xử đặc biệt với các doanh nghiệp do Tổng thống Trump sở hữu, theo hồ sơ khiếu kiện.
Tổng thống Trump đã từng đối mặt với một vụ kiện tương tự hồi tháng Giêng, bên nguyên đơn gồm một tổ chức bất vụ lợi chuyên về đạo đức.
Tuy nhiên, vụ kiện của hai vị Tổng chưởng lý của đảng Dân chủ có nhiều cơ may hơn tại tòa án vì đây là hành động đầu tiên của chính phủ về các cáo buộc cho rằng ông Trump, một đảng viên Cộng hòa, đã vi phạm điều khoản về tiền thu nhập trong hiến pháp.
Các Tổng chưởng lý thuộc Đảng Dân chủ dẫn đầu các vụ kiện tụng chống lại các chính sách của ông Trump, và đã thành công trong việc ngăn chặn lệnh cấm du hành áp dụng đối với một số nước nơi người Hồi giáo chiếm đa số.
Các chưởng lý cũng đang cưỡng lại các nỗ lực lật ngược các quy định về môi trường và bảo hiểm y tế theo Đạo luật chăm sóc sức khỏe giá phải chăng, còn gọi là Obamacare.
Trong hồ sơ kiện đệ nạp lên tòa án liên bang Manhattan hồi tháng Giêng, các nguyên đơn cáo buộc ông Trump vi phạm điều khoản của Hiến pháp về vấn đề thu nhập khi tiếp tục duy trì quyền sở hữu đối với các doanh nghiệp, cho dù ông đã chuyển quyền điều hành hàng ngày cho hai người con trai.
Theo điều khoản về tiền thù lao trong Hiến pháp, ông Trump không được nhận quà tặng từ chính phủ các nước ngoài nếu không được sự chấp thuận của Quốc hội.
Hôm thứ Sáu, Bộ Tư pháp lập luận rằng các nguyên đơn không đủ tư cách pháp lý để kiện vì họ không chứng minh được cụ thể mức tổn hại do các doanh nghiệp của ông Trump gây ra. Chính phủ của ông Trump nói rằng doanh thu từ khách sạn Trump không thể được xem như những “khoản thanh toán không phù hợp” theo tinh thần Hiến pháp.
Thêm một phán quyết
chống lệnh cấm du hành mới của Trump
Một tòa kháng án Mỹ thứ nhì hôm thứ Hai ra phán quyết chống lệnh cấm du hành tạm thời của Tổng thống Trump áp dụng cho người đến Hoa Kỳ từ 6 nước có đa số dân theo Hồi giáo, và về phần lớn duy trì phán quyết của tòa cấp thấp hơn.
Tòa Phúc thẩm Khu vực Tư pháp số 9 của Hoa Kỳ ở San Francisco đã tái xét phán quyết của một thẩm phán liên bang ở Hawaii hồi tháng Ba, ngăn chặn nhiều phần trong lệnh cấm nhập cảnh của ông Trump.
“Tổng thống đã không đáp ứng được điều kiện tiên quyết cần thiết để thực hiện quyền hạn được uỷ nhiệm của mình: Tổng thống phải đưa ra một kết luận đầy đủ rằng việc những người này vào Mỹ sẽ ‘gây tổn hại cho lợi ích của Hoa Kỳ’.”
Phán quyết tòa Phúc thẩm Khu vực Tư pháp số 9
Phán quyết này được đưa ra sau khi một tòa án khác ở Richmond, là Tòa Phúc thẩm Khu vực Tư pháp số 4 của Hoa Kỳ đặt trụ sở ở bang Virginia, duy trì phán quyết của một thẩm phán liên bang ở Maryland, chặn lại một phần lệnh cấm.
Chính phủ của ông Trump hôm 1/6 yêu cầu Tòa án Tối cao Hoa Kỳ chặn phán quyết của hai tòa án ở Hawaii và Richmond, để hồi sinh lệnh cấm du hành của Tổng thống Trump.
Phán quyết của tòa Tòa Phúc thẩm Khu vực Tư pháp số 9 đưa ra rộng hơn phán quyết của Tòa Phúc thẩm Khu vực số 4 và tập trung vào Đạo luật Di Trú và Quốc Tịch năm 1952 và điều mà các thẩm phán cho là chưa đủ cơ sở biện minh để hỗ trợ cho lệnh cấm du hành.
Các thẩm phán viết trong phán quyết mới rằng “Trong việc đình chỉ nhập cảnh của hơn 180 triệu người từ 6 quốc gia, đình chỉ việc nhập cảnh của tất cả những người tị nạn, và giảm nhận người tị nạn từ 110.000 xuống 50.000 cho năm tài chính 2017, tổng thống đã không đáp ứng được điều kiện tiên quyết cần thiết để thực hiện quyền hạn được uỷ nhiệm của mình: Tổng thống phải đưa ra một kết luận đầy đủ rằng việc những người này vào Mỹ sẽ ‘gây tổn hại cho lợi ích của Hoa Kỳ’.”
An ninh Hoa Kỳ
Đạo luật Nhập cư và Quốc tịch cho phép Tổng thống quyền hạn chế nhập cảnh của người nước ngoài khi họ “gây phương hại đến lợi ích của Hoa Kỳ”, theo các thẩm phán trong phán quyết mới. Nhưng họ nói rằng không có minh chứng nào trong sắc lệnh cấm du hành cho thấy những người đến từ Somalia, Sudan, Iran, Yemen, Syria và Libya sẽ gây tổn hại cho an ninh quốc gia Hoa Kỳ
“Lệnh này không cho thấy sự kết nối của các công dân này dưới bất kỳ hình thức nào với các tổ chức khủng bố trong 6 quốc gia được chỉ định và không xác định được các quốc gia này là những thành phần đóng góp vào cuộc xung đột đang xảy ra hoặc những người chịu trách nhiệm về những điều kiện không an toàn của quốc gia. Nó cũng không cho thấy bất kỳ sự sự kết nối nào giữa quốc tịch của một cá nhân với xu hướng tham gia chủ nghĩa khủng bố hoặc sự nguy hiểm vốn có của họ. “
Người tị nạn
Tương tự, các thẩm phán đã không tìm thấy giải thích đầy đủ cho việc hạn chế nhập cư người tị nạn xuống 50.000 người cho năm tài khóa 2017. Lưu ý rằng chính quyền của cựu Tổng thống Barack Obama đã thiết lập một mức cho phép 110.000 người tị nạn và biện minh cho nó trên cơ sở nhân đạo, các thẩm phán cho biết lệnh “không giải thích lý do tại sao người thứ 50,001 tới người thứ 110.000 sẽ gây hại cho lợi ích quốc gia. Họ nói lệnh cấm du hành cũng không thể chỉ ra bất kỳ mối đe dọa nào khác đối với an ninh quốc gia.”
Tuần trước, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, cơ quan giám sát một phần giai đoạn đầu của việc nhập cư của người tị nạn vào Hoa Kỳ, cho biết họ sẽ xử lý các đơn xin tị nạn theo số tiền ban đầu cho năm tài chính, thay vì theo số lượng được giảm đáng kể do sắc lệnh của Tổng thống Trump. Thông báo này được đưa ra sau khi Quốc hội thông qua một ngân sách liên bang trong tháng 5 cho những tháng còn lại của năm tài chính. Nó cũng được đưa ra sau khi Tòa Phúc thẩm Khu vực Tư pháp số 4 giữ nguyên một phần của sắc lệnh hành chính liên quan đến du hành của tổng thống.
Chỉ có hơn 47.000 người tị nạn đã định cư tại Hoa Kỳ từ tháng 10, với tốc độ giảm đáng kể kể từ khi lệnh cấm đi du hành đầu tiên được ký vào ngày 27/1. Trong những tuần gần đây, số người tị nạn đến Mỹ định cư khoảng 800-900 người/tuần. Bộ Ngoại giao Mỹ nói rằng họ không thể ước đoán con số cuối cùng về lượng người tị nạn đến cuối Hoa Kỳ vào cuối tháng 9. Với tốc độ hiện nay, điều đó có nghĩa là tổng số khoảng 60.700 người tị nạn đến Mỹ trong năm.
Sắc lệnh đi du hành – chủ đề của phán quyết hôm thứ 2 – là một nỗ lực thứ hai của chính quyền Trump. Sắc lệnh ban đầu đã bị thu hồi sau khi cũng bị phủ quyết bởi một tòa phúc thẩm khu vực. Tòa phúc thẩm khu vực 9 tiếp tục duy trì phán quyết đó.
Panama bỏ Đài Loan, lập quan hệ với Trung Quốc
Tổng thống Panama Juan Carlos Varela tuyên bố vào tối 12/6 rằng nước ông sẽ chuyển quan hệ ngoại giao từ Đài Loan sang Trung Quốc. Một nhà phân tích cho rằng đây là một thành công lớn của Bắc Kinh trong việc cô lập hóa đảo quốc tự trị mà Bắc Kinh tuyên bố là thuộc chủ quyền của Trung Quốc.
Trong một bài phát biểu trên truyền hình hôm 12/6, ông Varela nói Panama sẽ nâng cấp quan hệ thương mại với Bắc Kinh và thiết lập các quan hệ ngoại giao đầy đủ.
Quyết định của Panama đột ngột cắt đứt quan hệ với Đài Loan đã khiến nước này càng cương quyết hơn trong thái độ thách thức Trung Quốc. Phản ứng của Đài Loan là cắt đứt quan hệ chính thức với Panama và đồng thời, cắt tất cả các khoản viện trợ.
Trung Quốc, với sức mạnh của nền kinh tế trị giá 11,2 nghìn tỷ đôla và hơn 170 đồng minh ngoại giao, trong năm qua đã tiến hành một loạt biện pháp để ép Tổng thống ĐàiLoan Thái Anh Văn đàm phán và chấp nhận điều kiện tiên quyết, là hai bên đều coi mình là thành phần của cùng một quốc gia.
Bà Thái bác bỏ các điều kiện đối thoại của Trung Quốc và các quan chức ở Đài Bắc tin rằng Bắc Kinh trả đũa bằng cách lập quan hệ với các đồng minh của Đài Loan trước đây, là Sao Tome và Principe vào tháng 12/2016.
Nhưng giới phân tích cho rằng Trung Quốc chỉ muốn cảnh báo Đài Loan mà tránh làm bùng lên sự phẫn nộ, trong khi vẫn mở cánh cửa trong trường hợp bà Thái thay đổi và có chính sách thân thiện hơn với Bắc Kinh.
Công chúng Đài Loan phẫn nộ được coi là có nhiều khả năng bầu cho các nhân vật có lập trường cứng rắn chống Bắc Kinh.
Theo Alex Chiang, giáo sư về quan hệ quốc tế tại Đại học Quốc gia Chengchi ở Đài Bắc, Trung Quốc sẽ thận trọng tỉa dần 20 đồng minh ngoại giao còn lại của Đài Loan, phần lớn là các nước nghèo ở Châu Phi, Trung Mỹ, Caribê và Nam Thái Bình Dương.
Đài Loan có thể tồn tại với chưa đến 10 đồng minh nếu cần thiết, theo nhận định của các nhà khoa học chính trị. Chính phủ Đài Loan chủ yếu trông cậy vào tiếng nói của các đồng minh này tại Liên Hiệp Quốc. Đài Loan đã rời tổ chức này năm 1971 khi LHQ kết nạp Trung Quốc.
Đài Loan vẫn giữ mối quan hệ không chính thức nhưng chặt chẽ với Nhật Bản và Hoa Kỳ. Shane Lee, nhà khoa học chính trị của Đại học Thiên Chúa giáo Chang Jung ở Đài Loan, nói hai nước này có thể hỗ trợ Đài Loan nếu xảy ra một cuộc khủng hoảng ngoại giao nghiêm trọng.
Singapore bắt giữ phụ nữ đầu tiên theo Nhà nước Hồi giáo
Singapore lần đầu tiên trong lịch sử nước này bắt giữ một nữ công dân vì theo chủ nghĩa cực đoan và có ý định tham gia Nhà nước Hồi giáo.
Theo truyền thông quốc tế đưa tin, hôm 12/6 Bộ Nội vụ Singapore cho biết đã bắt giữ người phụ nữ 22 tuổi, tên Izzah Zahrah Al Ansari, làm nhân viên nhà trẻ, theo Luật An ninh Nội địa.
Người phụ nữ này bắt đầu bị nhiễm tư tưởng cực đoan vào năm 2013 và sau đó đã chia sẻ những tài liệu ủng hộ ISIS trên mạng, theo Bộ Nội vụ Singapore được hãng tin CNN trích lời. Các quan chức của bộ này nói cô ta đã lên kế hoạch đi Syria với đứa con nhỏ của mình trước khi bị bắt giữ vào tháng 6.
“Thật ngạc nhiên khi Singapore lại có một trường hợp phụ nữ bị cực đoan hóa, trong khi từ trước đến nay chỉ chứng kiến những phụ nữ bị cực đoan hóa ở Syria, Iraq và các nước khác, bao gồm cả các nước phương Tây.”
Emily Winterbotham, Viện nghiên cứu Hoàng Gia về Quốc phòng và An ninh
Bộ này cho biết trong một thông cáo hôm thứ hai rằng “Cô ta nói kể từ năm 2015 cô ta đã tìm kiếm ‘một Salafi’, tức là một người ủng hộ ISIS, để cưới làm chồng và sống với người đàn ông đó và đứa con của cô ở Syria. Cô ta nói cô ta sẽ ủng hộ người chồng của mình nếu anh ta chiến đấu cho ISIS ở Syria vì cô ta tin rằng cô ta sẽ nhận được “những phần thưởng trên thiên đường” nếu người chồng đó “hy sinh trên chiến trường.”
Bộ Nội vụ Singapore cũng cho biết các những người trong gia đình người phụ nữ này biết về cô ta bị cực đoan hóa vào năm 2015 và đã tìm cách thuyết phục cô hoàn lương mà không được, nhưng họ cũng không báo cho các nhà chức trách.
“Mối đe dọa chủ nghĩa khủng bố đang tăng cao trên toàn cầu và ở Singapore buộc những thành viên của gia đình và bạn bè phải khẩn cấp báo cáo với nhà cầm quyền về bất cứ ai mà họ nghi ngờ là bị cực đoan hóa hoặc lên kế hoạch hành động khủng bố,” theo thông cáo này. “Gia đình của người phụ nữ này đã không báo cho các giới chức biết về điều này khi cô ta còn trẻ hơn để có thể đưa cô ta ra khỏi con đường cực đoan hóa.”
Vụ việc này là một trường hợp điển hình của làn sóng cực đoan hóa trong khu vực, theo nhận xét của chuyên viên cao cấp của Viện nghiên cứu Hoàng gia về Quốc phòng và An ninh, Emily Winterbotham.
“Thật ngạc nhiên khi Singapore lại có một trường hợp phụ nữ bị cực đoan hóa, trong khi từ trước đến nay chỉ chứng kiến những phụ nữ bị cực đoan hóa ở Syria, Iraq và các nước khác, bao gồm cả các nước phương Tây,” theo bà Winterbotham.
Singapore – và Malaysia – đã rất mạnh mẽ trong việc ngăn chặn các cuộc tấn công, theo nhà phân tích châu Á của nhóm phân tích rủi ro HIS Markit.
Nhà phân tích Anton Alifandi nói với CNN rằng “Việc tự cực đoan hóa là một mối nguy mà chúng ta có thể nhìn thấy ở những nơi như Singapore và Malaysia nơi các chính phủ có các hành động kiểm soát chặt chẽ mạng xã hội. Tôi không nhấn mạnh lắm vào vấn đề giới tính.”
Vụ việc này diễn ra giữa lúc ISIS đang thúc đẩy hoạt động ở Đông Nam Á, bao gồm một chiến dịch đẫm máu ở phía nam Philippines trong đó hơn 50 binh sỹ và 100 thường dân đã thiệt mạng. Khoảng 1.000 người vẫn bị mắc kẹt ở thành phố Marawi và theo các giới chức của Philippines, phải mất ít nhất 2 tuần nữa thành phố này mới được giải thoát.
Vào tháng trước, 3 nhân viên cảnh sát bị giết hại trong một vụ đánh bom tự sát nhắm vào một trạm xe bus gần Indonesia, nơi có nhiều người Hồi giáo sinh sống nhất trên thế giới.
Cả Philippines và Indonesia đã đang nỗ lực chống lại các nhóm phiến quân Hồi giáo tìm cách tiến hành các cuộc tấn công và nổi dậy.
https://www.voatiengviet.com/a/singapore-bat-giu-phu-nu-dau-tien-theo-nha-nuoc-hoi-giao/3897567.html
Philippines:
Chưa biết cuộc chiến với phiến quân bao giờ kết thúc
Quan chức quân đội Philippines cho biết hiện tại không thể dự đoán cuộc chiến đẩy lùi phiến quân Hồi giáo ở thành phố Marawi phía nam Philippines bao giờ sẽ kết thúc.
Hãng tin Reuters ngày 13/6 trích lời phát ngôn viên của quân đội, Chuẩn Tướng Restituto Padilla, nói rằng địa hình thành phố này đã gây nhiều khó khăn cho phía quân đội vì lực lượng phiến quân đã dễ dàng lọt vào các khu vực lân cận.
Hiện tại cuộc chiến chống lại các phần tử ISIS tại thành phố này đã bước vào tuần thứ 4. Các quan chức quân đội Phi đã thừa nhận rằng họ đang phải vật lộn để đẩy lùi lực lượng phiến quân Hồi giáo.
Vụ khủng bố thành phố Marawi diễn ra hôm 23 tháng 5 vừa qua khiến nhiều người thương vong. Hiện tại vẫn còn hàng trăm thường dân khác bị mắc kẹt trong tàn tích của cuộc chiến.
Ba nước tuần tra chung chống phiến quân
Indonesia đang tìm cách tổ chức tuần tra chung với Phillipines và Malaysia để chống phiến quân Hồi giáo trong khu vực.
AP dẫn lời người đứng đầu quân đội Indonesia, tướng Galot Nurmantyo, nói hôm thứ Hai, 12 tháng 6 rằng ông và Bộ trưởng Quốc phòng Ryamizard Ryacudu sẽ gặp nhau vào tuần tới với các đối tác của họ từ Malaysia và Philippines trên hòn đảo Tarakan của Indonesia ở miền bắc Borneo.
Nội dung cuộc gặp được ông tiết lộ rằng sẽ thảo luận về việc tăng cường an ninh và ký một thỏa thuận để tăng cường tuần tra chung.
Mỹ : Bình Nhưỡng là mối đe dọa cấp bách nhất
Lãnh đạo Lầu Năm Góc Hoa Kỳ Jim Mattis ngày 12/06/2017 báo động : Bắc Triều Tiên là mối đe dọa cấp bách nhất đối với hoà bình và an ninh quốc tế. Chương trình vũ khí của chế độ Bình Nhưỡng là « mối đe dọa rõ ràng và trước mắt » cho tất cả mọi người.
Theo bản phúc trình được gởi đến các nghị sĩ Mỹ trước cuộc điều trần về ngân sách bộ Quốc Phòng Hoa Kỳ, ông Mattis khẳng định Bắc Triều Tiên đang gia tăng tốc độ và quy mô chương trình vũ khí hạt nhân, trong bối cảnh lãnh đạo Bình Nhưỡng Kim Jong-Un đã tuyên bố một ngày nào đó sẽ có khả năng ném bom xuống lãnh thổ Hoa Kỳ.
Bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ cũng cảnh báo về sự tái diễn của « Cuộc cạnh tranh giữa các Đại Cường », với các nước như Nga và Trung Quốc đang ngày thêm quyết đoán về mặt quân sự và gây nguy hiểm cho các cơ chế bảo đảm an ninh toàn cầu vốn phải mất nhiều công sức mới đạt được từ sau Đệ Nhị Thế Chiến đến nay.
Bình Nhưỡng biết lách trừng phạt quốc tế, tài trợ kế hoạch vũ khí
Trong một báo cáo công bố ngày 13/06/2017, trung tâm tham vấn C4ADS, trụ sở tại Washington, tiếp tục vạch trần thủ đoạn Bắc Triều Tiên sử dụng để né tránh các biện pháp trừng phạt quốc tế và có tiền tài trợ cho chương trình vũ khí.
Bình Nhưỡng đã thông qua một hệ thống phức tạp các công ty bình phong ở ngoại quốc để gây quỹ và ký kết hợp đồng cần thiết cho các chương trình quân sự bị quốc tế nghiêm cấm.
Theo Viện C4ADS, hệ thống biện pháp trừng phạt được thiết kế để cắt nguồn tài chánh của Bình Nhưỡng không đủ để đạt được hiệu quả mong muốn là buộc Bắc Triều Tiên từ bỏ chương trình hạt nhân và tên lửa.
Cựu ngôi sao bóng rổ Mỹ Rodman chơi lại cú ngoại giao bóng rổ
Theo truyền thông Mỹ được AFP trích dẫn, Dennis Rodman, 56 tuổi, cựu ngôi sao bóng rổ của câu lạc bộ Mỹ Chicago Bulls lại đến Bình Nhưỡng hôm nay, 13/06/2017 trong một chuyến thăm sẽ gây tranh cãi.
Đài truyền hình Mỹ CNN đã phát hiện Rodman tại sân bay quốc tế Bắc Kinh trước khi nhân vật này đáp máy bay đi Bình Nhưỡng, nơi ông được thứ trưởng bộ Thể Thao Bắc Triều Tiên ra đón tại sân bay.
Phát biểu trước đó tại sân bay Bắc Kinh, Rodman khẳng định muốn « mở một cánh cửa » đi vào chế độ khép kín này, và cho là bản thân tổng thống Mỹ Donald Trump hài lòng với việc ông làm. Trước đó, trả lời hãng tin Mỹ Fox News, một quan chức cao cấp trong chính quyền Trump xác định rằng Dennis Rodman đến Bắc Triều Tiên « trong tư cách cá nhân ».
Đặc điểm của Rodman là danh thủ bóng rổ này là ông đã đến Bình Nhưỡng ít nhất là bốn lần, với chuyến thăm gần đây nhất là vào năm 2014. Chuyến đi đó đã gây nhiều tranh cãi khi Rodman bị chỉ trích là đã hát mừng sinh nhật cho « người bạn vong niên » của ông là lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong Un.
Dẫu sao thì cựu ngôi sao bóng rổ Mỹ là một trong số ít người phương Tây đã được gặp Kim Jong Un sau khi nhân vật này lên nắm quyền sau cái chết của người cha Kim Jong Il.
Trung Quốc phá vỡ một đường dây mua bán rác y tế
Thêm một vụ tai tiếng mới trong giới y khoa Trung Quốc. Sau 6 tháng điều tra, cảnh sát đã bắt giữ 12 người đứng đầu đường dây buôn bán rác y tế. Vụ tai tiếng được tập san Trung Quốc Outlook tiết lộ. Năm ngoái một vụ tai tiếng khác liên quan đến thuốc chích ngừa quá hạn đã khiến giới chức trách rất bối rối.
Thông tín viên RFI, Heike Schmidt tại Bắc Kinh tường thuật :
« Một mùi hôi tanh xộc vào mũi khi các nhà điều tra đi vào sân sau của một nhà máy ở Cổ Bồi (Gupei), tỉnh Hồ Nam. Tờ Outlook mô tả tìm thấy : 50 tấn ống chích đã sử dụng, túi đựng máu và những vật khác chồng chất, chờ được xử lý. Những người thợ thì không đeo găng tay mà cũng chẳng có khẩu trang.
Một khi rửa sạch, phân loại, cắt ra từng mảnh, những chất thải này được mang bán lại cho những nhà sản xuất dược phẩm hay sản xuất thức ăn. Kẻ buôn thu lợi không nhỏ : một tấn nhựa mua vào 260 euro có thể bán lại hơn gấp đôi.
Vào tháng 12/2016, vụ buôn bán rác y tế đã gây phản ứng không ít trên báo chí. Ở Nam Kinh, các con buôn đã bán lại 3.000 tấn rác cho giới bất lương để biến chế thành đồ chơi và đĩa nhựa.
Pháp : Điều tra về hoạt động của tập đoàn Lafarge ở Syria
Một năm sau những tiết lộ đầu tiên của báo chí, cuộc điều tra về tập đoàn xi măng Pháp-Thụy Sĩ LafargeHolcim, bị cáo buộc gián tiếp tài trợ tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo ở Syria, sẽ do 3 thẩm phán tiến hành. Tin trên được hãng AFP loan tải ngày 13/06/2017.
Sau cuộc điều tra sơ bộ vào tháng 10/2016, ngành tư pháp của Pháp ngày 09/06/2017 đã quyết định sẽ tiếp tục điều tra về tập đoàn Lafarge, chủ yếu về hai tội danh “tài trợ cho tổ chức khủng bố” và “ gây nguy hại cho tính mạng người khác”. Cuộc điều tra kể từ nay sẽ được trao cho hai thẩm phán về tài chính và một thẩm phán về chống khủng bố.
Cuộc điều tra sẽ xác định xem tập đoàn xi măng Pháp-Thụy Sĩ đã có mối quan hệ như thế nào với tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo, để nhà máy xi măng của tập đoàn này ở Jalabiya, miền bắc Syria. Bất chấp cuộc nội chiến, nhà máy này vẫn tiếp tục hoạt động trong hai năm 2013 và 2014.
Chính tờ nhật báo Le Monde trong một bài báo đăng vào tháng 6 năm ngoái đã phanh phui những mối quan hệ mờ ám giữa Lafarge Cement Syrie LCS, chi nhánh của Lafarge, với tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo, vào lúc mà lực lượng này đang trên đà mở rộng sự kiểm soát ở Syria.
Đến tháng 9 năm ngoái, bộ Kinh Tế Pháp đã đệ đơn kiện, cho nên viện công tố Paris phải mở điều tra sơ bộ. Sau đó, vào tháng 11/2016, hiệp hội chống tham nhũng Sherpa và Trung tâm châu Âu về các quyền hiến định và nhân quyền ECCHR, cùng với 11 cựu nhân viên của nhà máy xi măng đã đệ đơn kiện tập đoàn Lafarge.
Trong đơn kiện, hai tổ chức nói trên nhấn mạnh rằng, trong khi hầu hết các công ty Pháp và châu Âu ở Syria đều đã ngưng hoạt động trong thời gian từ 2011 đến 2013, thì công ty LCS vẫn quyết tâm duy trì sản xuất, cho dù chiến sự gia tăng. Để đạt được mục tiêu này, chi nhánh của tập đoàn Lafarge dường như đã gây áp lực lên các nhân viên buộc họ tiếp tục đi làm cho dù tính mạng bị đe dọa, đồng thời thỏa hiệp với lực lượng Nhà Nước Hồi Giáo, chấp nhận đóng thuế cho họ và mua nguyên liệu của họ.
Vào đầu tháng 3/2017 tập đoàn LafargeHolcim nhìn nhận là họ đã “gián tiếp” tài trợ cho các nhóm vũ trang, trong đó có tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo, để có thể duy trì hoạt động.
Nga bắt hơn 1.500 người biểu tình chống Putin
Đông đảo người dân Nga lại xuống đường biểu tình rầm rộ phản đối chính quyền và tình trạng tham nhũng ngày 12/06/2017 theo lời kêu gọi của nhà đối lập Alexei Navalny. Khoảng 1.500 người tham gia đã bị cảnh sát bắt giữ và đưa ra xét xử ngày hôm nay. Trước đó, nhà đối lập Navalny bị bắt tại nhà riêng và bị kết án tù 30 ngày vì kêu gọi tập hợp mà không được chính quyền cho phép.
Đông đảo người biểu tình là giới trẻ. Đó là những học sinh và sinh viên, từ khi sinh ra đến nay, chỉ biết đến một tổng thống, Vladimir Putin.
Theo thông tín viên RFI Muriel Pomponne, có mặt trong cuộc biểu tình tại Matxcơva, bất chấp các biện pháp trấn áp của cảnh sát, giới trẻ vẫn xuống đường thể hiện sự bất bình của mình :
« « Chúng tôi đến đây vì muốn chính quyền thay đổi. Điều đó chắc sẽ giúp dẹp được tình trạng tham thũng ». Kirill, một thanh niên 29 tuổi, mặc chiếc áo ghi dòng chữ : « Tôi yêu nước Nga, nhưng tôi chán chế độ ».
Rất nhiều người biểu tình tự nhận là « yêu nước » nhưng phản đối chế độ hiện tại, như trường hợp của Artiom với lời tuyên bố : « Ủng hộ Tổ Quốc và chống những gì đang diễn ra tại đây, tham nhũng, bất công xã hội, ám sát mang động cơ chính trị. Tôi ủng hộ chính trị gia Alexei Navalny ».
Fin publicité dans 26 s
Tuy nhiên, phần lớn người biểu tình không hẳn là ủng hộ Navalny. Họ còn trẻ, họ chỉ biết mỗi Putin là tổng thống và họ muốn điều này thay đổi. Họ đồng thanh hô vang « Một, hai, ba, Putin, hãy ra đi ! ». Khẩu hiệu này không hề được nghe thấy trong cuộc tuần hành ngày 26/03. Sau đó, người biểu tình chuyển hướng sang tố cáo thủ tướng Nga và hô vang « Chúng ta mới là người nắm quyền ».
Dường như không có gì khiến những thanh niên này sợ. Họ tìm cách ngăn chận cảnh sát khi một số người biểu bị bắt đi và tiếp tục hét hô vang : Chúng tôi chán lắm rồi, ngay trước mặt cảnh sát ».
Tổ chức khủng bố Daech kêu gọi tấn công trong mùa Ramadan
“Lực lượng ủng hộ tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo Daech phải tiến hành các cuộc tấn công mới tại Úc, Hoa Kỳ, châu Âu, Irak, Iran, Philippines, Nga và Syria“. Trên đây là lời kêu gọi của Aboulhassan Al Mouhajer, một phát ngôn viên thuộc tổ chức thánh chiến, được thu âm trước và đăng trên mạng xã hội ngày 12/06/2017.
Trong đoạn băng ghi âm, phát ngôn viên của Daech kêu gọi « những con sư tử ở Mossoul, Raqqa và Tal Afar hãy tấn công những người theo hệ phái Shia và những kẻ bội giáo » hay « những người anh em cùng đức tin tại châu Âu, châu Mỹ, tại Nga, Úc và những nơi khác trên thế giới hãy ra tay như những huynh đệ đã làm ».
AFP cho biết, cũng trong đoạn băng trên, phát ngôn viên của Daech đã hoan nghênh « những người con tại Đông Nam Á củađế chế Hồi giáo (califat) đã chiếm được thành phố Marawi (Philippines) », cũng như những kẻ khủng bố tự sát tại Iran ngày 07/06, đồng thời kêu gọi « những người con theo hệ phái Sunni tại vùng Vịnh hãy tiếp tục tấn công kẻ thù tôn giáo ».
Tại Đông Nam Á, tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo bắt đầu hiện diện thông qua các nhóm nằm vùng tại hầu hết các tỉnh ở Indonesia, quốc gia hồi giáo đông dân nhất thế giới. Theo tướng Gatot Nurmantyo, người đứng đầu quân đội Indonesia, « các nhóm nằm vùng này có thể dễ dàng liên hệ với những nhóm khác của Daech ».
Reuters cho biết lực lượng Hồi Giáo cực đoan đã xuất hiện tại các nước Đông Nam Á, đặc biệt là tại Indonesia và Malaysia, nhưng tình hình ngày càng khiến chính quyền thêm lo ngại. Trong bối cảnh đó, vẫn theo tướng Gatot, ba nước Indonesia, Malaysia và Philippines có ý định tuần tra chung vào tuần tới để phòng ngừa hoạt động của lực lượng Hồi Giáo cực đoan tại đảo Tarakan, nằm ở phía bắc đảo Borneo của Indonesia.
Còn tại Singapore, ngày 12/06, bộ Nội Vụ thông báo bắt giữ Syaikhah Izzah Zahrah Al Ansari, một phụ nữ 22 tuổi, tìm cách sang Syria với con nhỏ và định kết hôn với một chiến binh của tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo.
Nước Anh tan nát sau cơn bão chính trị
Gần một tuần từ sau ngày bầu cử đầy chấn động, những cơn sóng ngầm vẫn tiếp tục làm chao đảo chính trường Luân Đôn trong bối cảnh tuần sau Anh Quốc chính thức bắt đầu đàm phán với Liên Hiệp Châu Âu về thủ tục Brexit.
Thông tín viên Lê Hải-Luân Đôn13/06/2017Nghe
Hầu như tất cả các báo Anh, từ những tờ bình dân như Metro cho đến những tờ cao cấp như Financial Times đều gọi nữ thủ tướng Theresa May là “xác chết biết đi“. Phóng viên nào cứ hễ gặp nghị sĩ của đảng Bảo Thủ đều hỏi xem họ có còn tin tưởng lãnh đạo của mình hay không. Thủ tướng Anh đã phải xin lỗi các đảng viên đã tổ chức bầu cử trước thời hạn, khiến họ mất ghế. Bà May tuyên bố chỉ ngồi ghế chủ tịch đảng khi nào các đảng viên còn tín nhiệm mà thôi.
Lẽ ra tuần sau là nữ hoàng Anh phải có bài phát biểu khai mạc Quốc Hội theo thông lệ, nhưng cho tới giờ này, nhiều tin tức cho rằng việc đó có thể bị hoãn lại. Đây là một dấu hiệu cho thấy những bất ổn bên trong nội bộ của đảng cầm quyền.
Dù rằng bộ trưởng Ngoại Giao Boris Johnson phủ nhận các tin đồn, nhưng theo báo chí ông có thể là người chuẩn bị thay thế vị trí lãnh đạo của bà Theresa May. Nhưng bất kể ai sẽ làm thủ tướng thì đảng Bảo thủ cầm quyền đều sẽ gặp khó khăn khi phải đối mặt với phe đối lập đang được giới trẻ ủng hộ.
Lãnh đạo Công Đảng Jeremy Corbyn, theo báo chí, đang đầy tự tin sau thắng lợi chủ yếu nhờ vào số cử tri trẻ tuổi, hăng hái tham gia làm tăng tỷ lệ người đi bỏ phiếu lần này. Cứ theo đà này thì chính phủ nhiệm kỳ sau sẽ thuộc về Công Đảng. Trong bối cảnh như vậy, bất kỳ ai ngồi vào ghế lãnh đạo nước Anh hiện nay đều sẽ rất bất an và luôn trong tâm bão chính trị.
Anh yếu thế trước hai đầu tàu Liên Hiệp Châu Âu là Pháp và Đức
Thứ Hai tuần sau, 19/06/2017 nước Anh bắt đầu đàm phán để rút khỏi Liên Hiệp Châu Âu, đúng thời điểm kết quả cuộc bầu cử Quốc Hội Pháp đem lại chiến thắng áp đảo cho lực lượng mới của tổng thống Macron. Tân lãnh đạo Pháp thì đang kiên quyết bảo vệ mô hình liên minh, vốn là ý tưởng của nước Pháp. Sau nước Đức giờ lại tới nước Pháp lạnh lùng không thương xót quyết sẽ “không để lại gì” cho nước Anh đã trót ra quyết định rời bỏ con tàu châu Âu. Bên kia bờ Đại Tây Dương, bàn tay của tổng thống Hoa Kỳ mới ngày nào trấn an thủ tướng Anh nay lại ngỏ ý sẽ không sang Anh vào tháng 7/2017 để tránh những cuộc biểu tình rầm rộ của dân chúng.
Thủ tướng May hôm nay phải bay sang Bắc Ai Len để gặp lãnh đạo Đảng Dân Chủ Liên Hiệp- DUP nhỏ bé với chỉ vỏn vẹn 10 nghị sĩ trong Quốc Hội. Đảng này có lẽ là người bạn duy nhất của chính phủ Anh trong hoàn cảnh này. DUP không hoàn toàn vô tư mà kèm theo là rất nhiều điều kiện về quyền lợi kinh tế.
Trong khi đó, đầu tàu kinh tế là Luân Đôn thì hầu như đều nằm trong tay của phe Công Đảng bên đối lập. Thị trưởng Luân Đôn cũng đòi một qui chế riêng cho thành phố này trong cuộc đàm phán Brexit. Có thể thấy rất rõ ràng là nước Anh đang có nguy cơ tan rã thành nhiều mảnh ngay khi mới chỉ chuẩn bị bước ra khỏi mối quan hệ liên kết với Liên Hiệp Châu Âu. Thủ tướng Anh vận động tranh cử với khẩu hiệu muốn nước Anh “vững mạnh và ổn định“, nhưng rõ ràng là cử tri không mặn mà gì lắm với hướng đi đó.
Kịch bản Brexit “cứng” hay “mềm” ?
Như vậy, cuộc sống của công dân châu Âu đang làm việc ở Anh sẽ ra sao ? Bất kể đảng nào cầm quyền thì Luân Đôn đều đã khởi động điều khoản 50 và sẽ phải đàm phán từ tuần sau để ra khỏi Liên Hiệp.
Vấn đề là người dân bỏ phiếu Brexit trong cuộc trưng cầu dân ý, nhưng không ai định nghĩa rõ ràng Brexit nghĩa là như thế nào. Bản thân mỗi nước thành viên châu Âu đều có điều kiện khác nhau trong mối liên kết, ví dụ như Hungary và Ba Lan vẫn dùng tiền riêng, còn nước Anh không hề mở cửa biên giới như hiệp ước Schengen. Bây giờ là lúc nước Anh đưa ra các điều kiện cụ thể xem muốn rút chân ra khỏi hiệp ước cụ thể nào, và thủ tướng Theresa May trước đây muốn ngưng việc phải tuân thủ theo phán quyết của tòa châu Âu, nhưng vẫn giữ nguyên tư cách trong khối thị trường chung châu Âu, quyết tâm không nhân nhượng với các đòi hỏi của Bruxelles.
Bây giờ bước tường châu Âu cao thêm rất nhiều sau kết quả bầu cử Pháp. Còn vị thế của thủ tướng Anh kém đi rất nhiều sau thất bại chính trị vừa qua. Chính phủ mới sẽ khó dám đưa ra đòi hỏi gì quá đáng.
Lãnh đạo Công Đảng đã tuyên bố ngay sau ngày thắng cử là sẽ bảo đảm cuộc sống cho những công dân châu Âu hiện đang làm việc ở Anh, theo hiệp ước tự do cư trú của Liên Hiệp Châu Âu. Chính điều này là một trong số các tâm điểm tạo ra tranh cãi trong cuộc trưng cầu dân ý về Brexit, vì người ta cho rằng công dân từ châu Âu sang Anh làm việc tạo ra gánh nặng cho hệ thống y tế và an sinh xã hội.
Trong bối cảnh tình hình chính trị nội bộ phân rã có thể nói là tối đa, nước Anh sẽ khó đàm phán rời Liên Hiệp Châu Âu theo kiểu trọn gói, mà cũng sẽ rã rời theo từng mảnh một.
Ví dụ như đảng Dân Chủ Liên Hiệp trong liên minh cầm quyền muốn vẫn duy trì đường biên giới mềm với Ai Len, tức là một nước trong khối Liên Hiệp Châu Âu, cho nên chắc chắn sẽ đòi một ngoại lệ.
Mà nhìn quanh nước Anh thì ai cũng muốn được ngoại lệ như vậy và có thế mạnh riêng để đòi, như là thái độ thân Âu của xứ Scotland và quyền lợi kinh tế hầu như phụ thuộc hoàn toàn vào châu Âu như thủ đô Luân Đôn. Cho nên, có vẻ như nước Anh sẽ bước vào bàn đàm phán bằng một bản kế hoạch rời vụn, chắp vá và hoàn toàn yếu thế từ đủ mọi phía.
Dư luận Anh “bừng tỉnh” sau khi bỏ phiếu Brexit
Cuối tháng 6/2017, các lãnh đạo Liên Hiệp Châu Âu họp thượng đỉnh mà không có mặt nước Anh, để bàn về các vấn đề như di dân, an ninh, việc làm và đặc biệt nhất là kế hoạch đàm phán để đối phó với đồng minh cũ là nước Anh. Đây là một hình ảnh rõ ràng nhất để dân chúng người Anh thấy là họ không còn ở trong khối nữa.
Tính ra đã gần đúng một năm kể từ tháng 6/2016 khi nước Anh bỏ phiếu và ra quyết định rời khỏi Liên Hiệp Châu Âu, nhưng có vẻ như là người dân và kể cả báo chí Anh vẫn còn “ngủ nướng” trong giấc mơ tranh cãi xem có nên Brexit hay không, chứ chưa chịu thức giấc để đặt chân xuống mảnh đất mà giờ đây đã bắt đầu tách khỏi gia đình châu Âu vì thủ tướng đã chính thức khởi động điều 50 để bắt đầu qui trình đó.
Nhiều người Anh có lẽ bây giờ đang ngơ ngác tự hỏi vậy thì họ sẽ làm gì nếu không có Liên Hiệp Châu Âu bên cạnh nữa. Có lẽ đó cũng chính là điều khiến giới trẻ nước Anh thức giấc và bỏ phiếu cho bên phía đối lập. Chính họ sẽ là người phải trả cái giá sau này cho những sai lầm hiện nay, mà gánh nặng kinh tế sẽ khiến họ bất lợi so với bạn bè bên châu Âu.
Sinh viên Anh bây giờ phải trả tiền học, trợ cấp và an sinh xã hội không còn dễ dàng thoải mái như trước, mà tương lai thì có nguy cơ phải thắt lưng buộc bụng để trả phí cho những sai lầm của đảng cầm quyền.
Với lá phiếu cho phe đối lập vào giờ chót như vừa qua, ít nhất họ hi vọng có được tiếng nói trong giai đoạn khó khăn này. Hiện tượng này cho phép nhìn nhận rằng xã hội nước Anh đã có một thay đổi rất lớn ở bên trong và xu hướng này có thể cứu vãn được phần nào mối quan hệ đã tan rã giữa nước Anh và Liên Hiệp Châu Âu.
Khủng hoảng vùng Vịnh : Pháp kẹt giữa Qatar và Ả Rập Xê Út
Paris đang lúng túng vì khủng hoảng ngoại giao giữa Doha và nhiều nước trong vùng Vịnh. Cả Ả Rập Xê Út lẫn Qatar cùng là những đối tác kinh tế quan trọng của Pháp. Ngày 05/06/2017, Riyad và nhiều nước đồng minh trong khu vực cùng với Ai Cập quyết định cắt đứt bang giao với vương quốc nhỏ bé nhưng lại giàu khí đốt này. Lý do đưa ra : chính quyền Doha “dung túng quân khủng bố”.
Tạp chí kinh tế hôm nay xin điểm lại những mối liên hệ giữa Paris với một bên là ông khổng lồ Ả Rập Xê Út và bên kia là một đất nước tí hon với vỏn vẹn 2 triệu 400 ngàn dân, mà 90 % là người nhập cư nước ngoài, nhưng ở đó Pháp là đối tác thương mại lớn thứ nhì, chỉ sau có Mỹ.
Nhà đầu tư ngoại hạng
Theo nghiên cứu công bố vào tháng 3/2016 của Viện Nghiên Cứu Quan Hệ Chiến Lược –IRIS, trong thời gian ngắn kỷ lục, Qatar trở thành một đối tác “không thể thiếu” của các nhà sản xuất ở Pháp. Kim ngạch xuất khẩu của Pháp sang thị trường này tăng 31 % năm 2014 và 25 % trong tài khóa 2015. Các hãng lớn của Pháp từ ngành xây dựng đến dầu khí, từ công nghệ cao đến khu vực sản xuất trang thiết bị quân sự, đều đã nhắm tới thị trường Qatar.
Với thu nhập bình quân đầu người 138.500 đô la một năm, theo thống kê của Ngân Hàng Thế Giới, Qatar được xếp vào một trong những quốc gia giàu nhất trên toàn cầu. Trong hơn chục năm trở lại đây, chính quyền Doha theo đuổi chiến lược đa dạng hóa guồng máy kinh tế, dùng các quỹ đầu tư như Qatar Investment Authority (QIA), Qatar International Bank hay những tập đoàn lớn (Qatar Aiwways, Katara Hospitality …) để “chen chân” vào các tập đoàn tên tuổi của phương Tây, từ hãng xe Đức Volkswagen đến dây chuyền phân phối cao cấp Harrods của Anh, và ngay cả việc bỏ vốn mua 10 % cổ phần của tòa nhà cao tầng Empire State Building, biểu tượng của thành phố New York.
Riêng với Pháp, quan hệ song phương đã được mở rộng từ 2008, dưới thời cựu tổng thống Sarkozy. Người kế nhiệm ông là François Hollande đã tiếp tục theo đuổi chính sách này. Từ 2011 câu lạc bộ bóng đá nổi tiếng của Paris là PSG đã thuộc về Quỹ đầu tư Qatar QIA được đặt dưới quyền của nhà tỷ phú Nasser Ghanim Al-Khelaïfi. Kế tiếp là hãng truyền hình tư nhân chuyên phát các chương trình thể thao BeIn Sport đã ra đời và chinh phục khán giả Pháp.
Trong lĩnh vực hàng cao cấp de luxe, quốc gia tí hon vùng Vịnh này đã mua lại từ những khách sạn 5 sao ở Paris như Condorde Lafayette, khách sạn Louvre hay Peninsula đến những khách sạn đẹp nhất của thành phố Cannes như Majestic Barrière hay Gray Albion. Đó là chưa kể vô số những cơ ngơi riêng, thuộc về các lãnh đạo ở Doha.
Nhu cầu về cơ sở hạ tầng và quân sự.
Đang chuẩn bị ráo riết cho Cúp bóng đá 2022, Qatar rót vào đến 220 tỷ đô la cho các công trình xây dựng cơ sở hạ tầng. Hướng về tương lai, để chuẩn bị cho bước phát triển kế tiếp, chủ yếu trông chờ vào công nghiệp khai thác khí đốt, Doha mới vừa chi ra bạc tỷ để nâng cấp và mở rộng các hải cảng … Trong tất cả các lĩnh vực này, Pháp là một đối tác đáng tin cậy của Qatar.
Cuối tháng 4/2015 phủ tổng thống Pháp thông báo bán 24 chiến đấu cơ Rafale cho Qatar trị giá hợp đồng lên tới hơn 6 tỷ euro. Paris nhân cơ hội này ký thêm hợp đồng đào tạo cho 36 phi công và khoảng 100 thợ máy Qatar … Theo bà Agnès Levallois, phó chủ tịch Viện Nghiên Cứu Vùng Địa Duyên Hải và Trung Đông IREMMO, trên thực tế Paris và Doha là một mối thâm giao. Thỏa quốc phòng sự đầu tiên giữa hai nước được ký kết từ những năm 1980 khi Pháp cung cấp chiến đấu cơ Mirage cho Qatar, bảo đảm đến 80 % trang thiết bị quân sự cho vùng lãnh thổ này. Văn bản hợp tác về an ninh và phòng thủ được đôi bên ký kết năm 1994 đến nay vẫn là trụ cột trong liên hệ song phương.
Pháp và ông “khổng lồ” Ả Rập Xê Út
Thế nhưng Riyad mới là đối tác thương mại quan trọng nhất của Pháp trong vùng Vịnh. Trong cán cân thương mại của Pháp, Ả Rập Xê Út nặng gấp 100 lần so với Qatar, như nhận định của phó giám đốc viện nghiên cứu IREMMO, Agnès Levallois.
Cuối 2013, quốc vương Ả Rập Xê Út hứa đầu tư 15 tỷ đô la vào Pháp, tài trợ cho Liban đến 3 tỷ đề mua vũ khí của các nhà sản xuất trên xứ gà trống Gaulois. Một năm sau, Ai Cập ký hợp đồng mua 24 chiến đấu cơ Rafale của tập đoàn Dassault nhờ có được tín dụng của Ả Rập Xê Út. Cùng năm tổng thống Hollande công du vương quốc dầu hỏa này và chứng kiến hàng loạt lễ ký kết các hợp đồng trị giá hàng chục tỷ đô la, trong đủ mọi lĩnh vực từ vũ khí đến y tế, cơ sở hạ tầng, và giao thông. Năm 2015 thủ tướng Valls dẫn đầu một phái đoàn hùng hậu đến Riyad trong khuôn khổ thượng đỉnh song phương.
Có điều, như ghi nhận của Sliman Zeghidour – phóng viên đài truyền hình Pháp TV5 Monde đặc trách về khu vực vùng Vịnh, Ả Rập Xê Út đang trải qua một cuộc “khủng hoảng” kinh tế vô tiền khoán hậu vì dầu hỏa mất giá. Hậu quả trực tiếp là Riyad sẽ trở nên kém hất dẫn trong mắt các tập đoàn Pháp :
” Đành là không có người ngủ dưới gầm cầu, Nhà nước còn đóng một vai trò rất lớn về mặt xã hội. Giá xăng dầu còn rất rẻ : đổ đầy bình xăng xe hơi mà giá chưa tới 5 euro. Nhưng với một phần lớn dân chúng tại Ả Rập Xê Út, thời kỳ vàng son này đang sắp đi qua. Vật giá bắt đầu leo thang. Chính phủ phải cắt bớt trợ cấp xã hội, giảm trợ giá điện, nước. Riyad phải hoãn nhiều dự án đầu tư, sa thải một phần lực lượng lao động nước ngoài. Nhân viên bị trả lương trễ. Tình hình chưa đến nỗi nguy ngập, nhưng thực sự là kinh tế Ả Rập Xê Út đang trong giai đoạn đình đốn”.
François Heisbourg, giám đốc Viện Nghiên Cứu Chiến Lược Quốc Tế IISS – trụ sở tại Luân Đôn gắn liền khó khăn tài chính với hiểm họa bạo động xã hội tại vương quốc rộng lớn gấp 4 lần nước Pháp này :
“Với đà này, chỉ trong từ bốn đến năm năm nữa, Ả Rập Xê Út sẽ không còn dự trữ ngoại tệ. Chiến tranh tại Yemen gây nhiều tốn kém, chính sách hỗ trợ Ai Cập cũng vậy. Về mặt đối nội, chính quyền lại không có những biện pháp hỗ trợ cho thanh niên bước vào thị trường lao động. Tôi nghĩ đây là mầm mống gây ra bạo động trong xã hội- điều này không liên quan gì tới yếu tố tôn giáo cả. Tình thế sẽ rất khó kiểm soát trong tương lai”.
Ả Rập Xê Út, tường thành kiên cố đối với công nghệ vũ khí Pháp ?
Dù vậy trước mắt, khủng hoảng ngoại giao giữa Qatar và Ả Rập Xê Út đặt Pháp trong thế khó xử, khi biết rằng Riyad là khách hàng lớn vào bậc nhất của ngành công nghiệp chế tạo vũ khí “made in France“. Vincent Jauvert, chuyên gia về Vùng Vịnh của tuần báo L’Obs nhắc lại không có Ả Rập Xê Út thì Liban và Ai Cập không thể ký hợp đồng hàng tỷ đô la mua vũ khí của Pháp.
“Ả Rập Xê Út không thanh toán trực tiếp, nhưng đã cấp tín dụng, một khoản tiền rất lớn cho chính quyền của tướng al Sissi ở Cairo để Ai Cập mua chiến đấu cơ Rafale và tàu đa năng Mistral của Pháp. Ai Cập là quốc gia đầu tiên, nhờ có vốn của Riyad, đã mua chiến đấu cơ Rafale và mua luôn hai chiếc Mistral vào lúc mà Paris không biết xử lý thế nào sau khi đã không bán được cho Nga. Đâu đó Ả Rập Xê Út đã cứu ngành công nghiệp sản xuất vũ khí của Pháp”.
Tuy nhiên theo Nhà báo Jean Guisnel, chuyên theo dõi hồ sơ quốc phòng trên nhật báo Le Point, trên thị trường vũ khí, Pháp không thể cạnh tranh với Hoa Kỳ để tranh thủ hợp đồng của Ả Rập Xê Út :
“Bán chiến đấu cơ Pháp cho Ả Rập Xê Út là điều không tưởng. Phía Pháp tới nay vẫn áp dụng chính sách đà điểu, phủ nhận thực tế đó. Nhưng theo tôi, chúng ta cần nhìn vào sự thật : từ sau Thế Chiến Thứ Hai, Ả Rập Xê Út chỉ độc quyền mua chiến đấu cơ của Mỹ. Họa hoằn lắm thì mới đoái hoài đến trang thiết bị quân sự của Anh. Pháp không có chỗ đứng trên thị trường này. Thế nhưng trong một thời gian gần đây Riyad chiếu cố đến các loại trang thiết bị quân sự của Pháp cho bộ binh, hải quân. Mới đây Pháp đang mở rộng địa bàn đến lĩnh vực trang thiết bị theo dõi không gian”.
Theo quan điểm của nhà nghiên cứu Agnès Levallois, viện IREMMO, trong cuộc đọ sức về phương diện ngoại giao giữa Ả Rập Xê Út và Qatar, tốt hơn hết là Paris nên giữ thế trung lập vì nhiều lẽ : trong ngắn hạn, khủng hoảng nói trên ít ảnh hưởng đến quyền lợi kinh tế của Pháp với Qatar và kể cả với Ả Rập Xê Út. Hơn nữa, cả về mặt kinh tế lẫn chiến lược, ảnh hưởng của Paris với Riyad không thể sánh bằng so với Mỹ. Tuy nhiên, vấn đề sẽ phức tạp hơn nhiều nếu như Ả Rập Xê Út dùng lá bài hợp tác và thương mại để gây sức ép với các đối tác kinh tế hòng “siết chặt vòng vây chung quanh Qatar”.
0 nhận xét